INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stanisław Pella (Peła) z Biernacic h. Pomian  

 
 
ok. 1360 - 12.1413
Biogram został opublikowany w latach 2003-2004 w XLII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stanisław Pella (Peła) z Biernacic h. Pomian (ok. 1360–1413), rycerz pasowany, wojski większy sieradzki.

Był synem wojskiego sieradzkiego Jałbrzyka, o którym wspomina Jan Długosz w życiorysie bp. włocławskiego Jana Pelli. Braćmi jego byli: rycerz pasowany, wojski sieradzki Chebda z Niewiesza (zm. 1417) i bp włocławski Jan Pella.

Od r. 1387 S., piszący się z Niewiesza, prowadził spory o wsie Dzierzbice w Łęczyckiem i Boczki w Sieradzkiem. Dzierzbic nie utrzymał, natomiast Boczki zostały mu przysądzone w r. 1399 wbrew roszczeniom Andrzeja z Biernatek. Ok. r. 1398 nastąpił dział majątkowy między braćmi, bowiem S. pisał się odtąd z Biernacic. Dn. 15 III 1399 stanął w Kaliszu przed specjalnym sądem komisarskim, powołanym w celu rozpatrzenia winy kanonika sandomierskiego i notariusza dworu królewskiego Mikołaja w sprawie zamachu na arcybp. gnieźnieńskiego Dobrogosta z Nowegodworu. Pomówienie objęło także S-a, który rzekomo miał podjąć się tego czynu za 400 grzywien. Na rozprawie pod przewodnictwem woj. sieradzkiego Jakuba Koniecpolskiego, w obecności króla Władysława Jagiełły, S. zeznał, że nigdy nie pertraktował w tej sprawie z Mikołajem i gotów był złożyć na to przysięgę. Sąd przyjął wyjaśnienia bez przysięgi i uniewinnił Mikołaja. Zapewne za pośrednictwem brata Jana, zatrudnionego w kancelarii królewskiej, zawarł S. znajomość z pracującym tam Mikołajem Trąbą, późniejszym podkanclerzym królestwa i arcybp. gnieźnieńskim (J. Krzyżaniakowa). Możliwe, że również sam S. pracował krótko w kancelarii (przypuszczenie to opiera się na identyfikacji S-a z pisarzem króla Stanisławem, który w r. 1397 dostał 10 grzywien za przepisanie przywilejów m. Krakowa).

S. cieszył się zaufaniem szlachty sieradzkiej, która powierzała mu swoje sprawy sądowe. Był m.in. zastępcą sądowym swych rodowców z Iwonii, dziedziców z Bronowa oraz Piotra Wolipiwo z Charłupi h. Świnka, zasiadał często wśród asesorów sądu ziemskiego sieradzkiego i łęczyckiego. Od początku 1411 występował z tytułem rycerza pasowanego (strenuus), który uzyskał zapewne w akcie zbiorowej promocji pod Grunwaldem. Z tytułem wojskiego większego sieradzkiego występował od 20 IV 1411. Dn. 30 VIII t.r. przeprowadził dział majątkowy z synami z pierwszego małżeństwa: Jałbrzykiem, Jarandem, Przecławem i Janem, którym przeznaczył Boczki i poł. Biernacic, podczas gdy jego dział stanowiły Sempółki i druga poł. Biernacic. Na wsi Sempółki 11 VII 1412 zapisał drugiej swej żonie Małgorzacie 250 grzywien wiana. Dn. 6 VI r.n. uczestniczył w wyznaczeniu granic między dobrami arcybiskupstwa i Piotra z Wrzącej. Po raz ostatni zasiadł na roczku w Szadku 28 XI 1413. Zmarł zapewne w grudniu 1413, skoro 30 I r.n. wojskim większym sieradzkim był już jego brat Chebda.

S. był dwukrotnie żonaty. Imię jego pierwszej żony nie jest znane. Synowie S-a z tego małżeństwa dokonali działu 18 XII 1414; Jarand i Przecław zachowali poł. Biernacic, zaś Jałbrzyk i Jan – Boczki. Jarand (zm. 1451), student Akad. Krak. w r. 1404, dzięki wsparciu stryja Jana Pelli osiągnął liczne godności kościelne: kanonika włocławskiego (od r. 1409), kanonika kruszwickiego (od r. 1418), scholastyka kruszwickiego (przed r. 1426), dziekana włocławskiego (w r. 1438), plebana w Charłupi Małej (w l. 1412–28), kanonika gnieźnieńskiego (od r. 1441) oraz z ramienia arcybp. Władysława Oporowskiego – oficjała gnieźnieńskiego w l. 1450–1. Na Uniw. Krak. studiował w r. 1411 również Przecław. Jan, pozostały w Biernacicach, odkupił w l. 1428–32 od braci ich działy. Z drugiego małżeństwa z Małgorzatą z Bełszewa i Rzeczycy na Kujawach, która wyszła ponownie za mąż za Horacego z Balina, S. miał syna Piotra.

 

Boniecki, I 252; – Indeks studentów Uniw. Krak., s. 84, 260; Urzędnicy, II/1; – Gąsiorowski A., Skierska I., Średniowieczni oficjałowie gnieźnieńscy, „Roczniki Hist.” R. 61: 1995 s. 79, 85; Kozierowski S., Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, P. 1928 II 94; Krzyżaniakowa J., Kancelaria królewska Władysława Jagiełły. Studium z dziejów kultury politycznej w XV wieku, P. 1979 II 4, 32; Radzimiński A., Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce XIV i XV w. na tle porównawczym. Studium nad rekrutacją i drogami awansu, Tor. 1995 s. 120–1; Sułkowska-Kurasiowa I., Dokumenty królewskie i ich funkcja w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów 1370–1444, W. 1977 s. 254; Szymczakowa A., Milites strenui z Sieradzkiego w XV wieku, w: Genealogia, Tor. 1996 s. 201, 210; Szymczakowa, Szlachta sieradzka; – Bull. Pol., IV, V; Długosz, Opera, I 536; Kod. Wpol., III nr 1998, V nr 214; Najstarsze księgi m. Krak., s. 255; Teki Pawińskiego, III nr 522, 3416; – AGAD: Księgi grodzkie sieradzkie, ks. 1–2 s. 28, 94, 255, 357, 399, 418, 450, ks. 3 s. 374, 485, ks. 6 k. 373, Księgi ziemskie łęczyckie, ks. 5 k. 296v, Księgi ziemskie sieradzkie, ks. 1 k. 10v, 32v, 38v, 110, 118v, 131v, 140v, 142v, ks. 3 k. 103, 119v, 144, ks. 4 k. 10, ks. 5 k. 5v, 50, Księgi ziemskie szadkowskie, ks. 3 s. 408.

Alicja Szymczakowa

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Mikołaj Trąba h. Trąby

około 1358 - 1422-12-04
prymas Polski
 

Elżbieta Pomorska

po 1345 roku - 1393-02-14
żona cesarza Karola IV
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.