INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stanisław Pernaczyński     

Stanisław Pernaczyński  

 
 
1872-04-11 - 1930-02-08
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pernaczyński Stanisław (1872–1930), ekonomista, działacz gospodarczy i społeczny. Ur. 11 IV we Wrześni, był synem Melchiora, lekarza, i Wandy z Pawłowskich. Naukę gimnazjalną rozpoczął we Wrocławiu pozostając tam pod opieką swojego wuja, slawisty Władysława Nehringa (zob.). Następnie w l. 1888–95 uczył się w gimnazjum w Gnieźnie i tu zdał maturę. Studiował od r. 1895 na uniwersytecie w Monachium, potem w Berlinie na wydziale prawa, od kwietnia 1897 ponownie w Monachium, gdzie na wydziale ekonomii politycznej w r. 1900 doktoryzował się na podstawie rozprawy, stanowiącej jedną z pierwszych analiz polityki transportowej w Wielkopolsce, pt. Die Eisenbahntarife und Wasserfrächte für Getreide und Mehl in der Provinz Posen, ihre Geschichte und ihre Wandlung. W Monachium uczestniczył wtedy w działalności partiotycznej studentów polskich w Niemczech i był zamieszany w proces wytoczony przeciw polskiej młodzieży akademickiej. Przez rok pracował w Monachium w przemyśle drzewnym. W r. 1901 działacze społeczni ksiądz Piotr Wawrzyniak i dr Józef Kusztelan ściągnęli P-ego do Poznania, do pracy w Banku Związku Spółek Zarobkowych. W tym czasie odbył również krótką praktykę bankową w Berlinie. W r. 1902 wspólnie z Marianem Kratochwillem założył dom bankowy pod firmą: «Bank Kratochwill i Pernaczyński», który finansował polskie przedsiębiorstwa przemysłowe i handlowe w Wielkopolsce. W l. 1909–14 P. rozwinął działalność w zrzeszeniach kupieckich, a także w towarzystwach naukowych, gdzie wygłaszał odczyty na tematy z ekonomii politycznej. Brał udział w kursach urządzanych przez Korporację Kupców Chrześcijańskich; przy Związku Towarzystw Kupieckich zorganizował Bratnią Pomoc Kupiecką i był jej skarbnikiem; umożliwiała ona polskiej młodzieży odbycie za granicą wyższych studiów handlowych i ekonomicznych. Od r. 1907 aż do śmierci był członkiem Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu (TPNP) i w l. 1908–21 sprawował tam funkcję sekretarza Wydziału Prawniczo-Ekonomicznego oraz równocześnie w l. 1911–20 głównego skarbnika.

W czasie pierwszej wojny światowej P. uczestniczył w pracach kursów zawodowych organizowanych przez Tow. Wykładów Naukowych. Od r. 1904 był jednym z dwóch radców-Polaków w niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej i umiał znaleźć w niej posłuch dla interesów polskich. Z chwilą uzyskania przez Polskę niepodległości Naczelna Rada Ludowa powołała P-ego w r. 1919 na stanowisko komisarza tej instytucji. P. rozwiązał wówczas niemiecką Izbę i przekształcił na polską. W pierwszych wyborach w r. 1923 i ponownie w r. 1929 plenum Izby wybrało go na prezesa. W październiku 1918 został członkiem zarządu, a później prezesem Banku Przemysłowców; na tym stanowisku przyczynił się wybitnie do spolszczenia niemieckich przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych w Wielkopolsce. Dzięki P-emu w polskie ręce przeszły takie wielkie obiekty, jak zakłady krochmalniane Towarzystwa Akcyjnego «Luboń» koło Poznania, fabryki wapna i cementu w Piechcinie pod Pakością, browar i słodownia w miejscowości Kobylepole (obecnie m. Poznań) i wiele innych. Z ramienia rządu polskiego brał udział w polsko-niemieckich pertraktacjach w sprawie konwencji górnośląskiej z 1922 r.

P. przez wiele lat zasiadał w Radzie Miejskiej Poznania jako przewodniczący komisji finansowo-budżetowej. Od r. 1922 był wiceprezesem rady nadzorczej Banku Wzajemnych Ubezpieczeń «Vesta», a od r. 1926 prezesem Kuratorium Wyższej Szkoły Handlowej. W l. 1928–30 był członkiem Rady Głównej i Komisji Rewizyjnej Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu (PWK). Ponadto wchodził w skład rad nadzorczych wielu firm (Giełda Pieniężna, Tow. Akcyjne Drukarnia Katolicka, S. A. Hartwig i Kantorowicz, S. A. Georges Geiling and Cie. i inne), pracował społecznie w Związku Bankowców w Polsce – Oddział Polski Zachodniej, był opiekunem organizacji akademickich i gimnazjalnych, m. in. jako prezes Tow. Rodziców przy Państwowym Gimnazjum im. I. Paderewskiego, był także od r. 1924 honorowym konsulem holenderskim w Poznaniu (na województwa: poznańskie, pomorskie, śląskie). Oprócz wspomnianej już rozprawy doktorskiej P. napisał także pracę pt. O emisji not ziemskich w przededniu nowych zadań (P. 1918), w której zajmował się zagadnieniem regulacji ziemskiego kredytu długoterminowego. Na uroczystym posiedzeniu Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu dnia 1 V 1924 P. w obecności prezydenta Stanisława Wojciechowskiego dokonał analizy bieżącej sytuacji ekonomicznej w Wielkopolsce i przedstawił żądania pod adresem polityki gospodarczej rządu w referacie pt. Stan i postulaty przemysłu i handlu b. dzielnicy pruskiej (P. 1924). Zabierał również głos na łamach tygodnika kupiecko-przemysłowego „Kupiec”. Zmarł 8 II 1930 w Poznaniu, pochowany został na cmentarzu Św. Wojciecha. Był odznaczony Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta (1924).

W małżeństwie (od r. 1902) z Joanną z Köhlerów P. miał troje dzieci: Anielę Wandę (ur. 1904), Wandę (ur. 1908) i Stanisława Mariana (ur. 1911).

 

Akademia Ekonomiczna w Poznaniu 1926–1976, W.–P. 1976 s. 10, 11 (fot.), 15, 31; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu w roku 1929, P. 1930 I 160–1, 164 (fot.); Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Poznaniu w latach 1857–1927, P. 1928 (Roczniki TPNP, t. 50); Zakrzewski Z., Myśl ekonomiczna w Wielkopolsce, „Roczn. Ekon.” T. 20: 1967/8 s. 239–67; Zalewski Z., „Vesta” Bank Wzajemnych Ubezpieczeń w Poznaniu 1873–1923, P. 1923 s. 89–90, między s. 24–5 wkładka z fot.; – Dziennik Urzędowy Min. Spraw. Zagran. RP, W. 1924 s. 194; Königliches Gymnasium zu Gnesen, Jahresbericht über das Schuljahr 1894–95, s. 26; Sprawozdanie Drukarni Katolickiej Spółki Akcyjnej w Poznaniu za rok 1929, Nr 11, P. 1930 s. 4 (nie numerowana); Sprawozdanie Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu za rok 1930, P. 1931 s. 5 (fot.), 7–9, 22; „Vesta” Bank Wzajemnych Ubezpieczeń w Poznaniu, 56 Sprawozdanie z czynności za rok 1929, P. 1930 s. 2; – „Dzien. Pozn.” 1930 nr 33 s. 6, 9–11, nr 34 s. 8–10, nr 35 s. 7, nr 36 s. 3 (fot.); „Kupiec” R. 23: 1929 nr 6 s. 128, nr 7 s. 147 (fot.), nr 39 s. 905, R. 24: 1930 nr 6 s. 146, nr 7 s. 152 (fot.); „Kur. Pozn.” 1929 nr 57 s. 9 (fot.), nr 452 s. 9, 1930 nr 64 s. 5 (fot.), 14–16, nr 66 s. 9–12, nr 68 s. 11–12, nr 69 s. 3, nr 70 s. 11; „Posener Tagebl.” 1930 nr 33 s. 12, nr 35 s. 3; „Roczn. Ekon.” T. 21: 1968 s. 248; – Arch. PAN Oddz. w P.: Materiały Wielkopolskiego Słownika Biograficznego; Arch. Państw. w P.: Karta meldunkowa; Arch. Uniw. im. Humboldta w Berlinie: fotokopie dokumentów.

Andrzej Dzięczkowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stanisław Car

1882-04-26 - 1938-06-18
polityk
 

Fryderyk Eugeniusz Scherfke

1909-09-07 - 1983-09-15
piłkarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Patschke

1871-10-04 - 1917-12-08
inżynier technolog
 

Antoni Pawłowski

1903-01-24 - 1968-09-16
biskup włocławski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.