Piątkowski Stanisław h. Korab (1754 – po 1794), poeta, nauczyciel, eks-jezuita. Ur. 4 V, wstąpił 11 XI 1768, wraz ze starszym bratem Antonim, do zakonu jezuitów. Po odbyciu dwuletniego nowicjatu (w Ostrogu?) studiował przez trzy lata nauki filozoficzne (retorykę i filozofię) w seminarium zakonnym w Łucku, gdzie zastała go kasata zakonu. W l. szk. 1773/4–1781/2 uczył w pojezuickich szkołach łuckich, zaczynając jako profesor gramatyki, a kończąc jako profesor wymowy. W r. 1781, z okazji ślubu (19 II) Michała Wandalina Mniszcha, kierownika Wołyńskiego Wydziału Komisji Edukacji Narodowej, z siostrzenicą królewską Urszulą z Zamoyskich, napisał w imieniu szkół wołyńskich kunsztowne epitalamium Wesele, sielanka z okoliczności ślubnego aktu… Michała … Wandalina Mniszcha…, zachowane w ozdobnym autografie oraz w druczku okolicznościowym (W. 1781) podpisanym nazwiskiem autora, wraz z określeniem «prof. klasy VII w Łucku». W r. 1828 tekst utworu z błędną atrybucją autorstwa Stanisławowi Trembeckiemu ogłosił Jan Zakrzewski w periodyku „Dziennik Wileński, Literatura Nadobna” (T. 3).
W r. 1782, w odpowiedzi na prośbę P-ego, Komisja Edukacji Narodowej «przez wzgląd chwalebny jego aplikacji i pilności okazywanej przez kilka lat w urzędzie profesora szkół narodowych łuckich, ułatwiając mu sposoby wyświęcenia się i dalszych do tejże edukacji w tym stanie usług» zwolniła go czasowo z pracy nauczycielskiej, przyznając równocześnie 600 złp. pensji rocznej. Studia teologiczne odbywał P. zapewne w seminarium externum misjonarzy przy kościele Św. Krzyża w Warszawie, skąd już w listopadzie 1782 – «Długi wołyńskiej mieszkaniec krainy, /Teraz w tym królów siedlisku gość nowy» – składał w imieniu obywateli wołyńskich wierszowane powinszowanie Mniszchowi (Do Jaśnie Wielmożnego… Michała… Mniszcha…, b. m. r., pod tekstem podpis krypt. S. P.). Dalsze dzieje P-ego są mało znane. W r. 1794 był emerytem Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie i z Kasy Generalnej Komisji otrzymał tytułem pensji półrocznej za okres od 1 IV do 1 X 300 złp. Z Warszawy też niewątpliwie «w pośrzód mętnej zawieruchy» – zapewne w r. 1793 – składał Stanisławowi Augustowi wiersz w «dzień doroczny urodzenia» (17 I), sławiąc go za to, że «gdy groźna fala/Szturmuje, resztę, jak może, ocala», «lepszej za czasem wyglądając doli» (Do Najjaśniejszego Stanisława Augusta …w dzień doroczny urodzenia, b. m. r., B. Gdań. PAN).
W świetle przedstawionych faktów biograficznych nie wydaje się słuszna hipoteza Romana Kalety, jakoby autorem przekładu i parafrazy pieśni Horacego, drukowanych już w l. 1775 i 1776 w warszawskich „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych”, mógł być P., debiutujący zaledwie nauczyciel prowincjonalny, choć teksty te ukazały się pod krypt. S. P., którym P. podsygnował swój utwór w r. 1782. Natomiast podpisany identycznie wiersz Do Wielmożnego Imci Pana Antoniego Kossakowskiego, Sekretarza JKMci w dzień imienin, wydany (b. r., ale przypuszczalnie ok. połowy lat osiemdziesiątych) w warszawskiej pojezuickiej Drukarni Nadwornej, można by łączyć hipotetycznie z nazwiskiem P-ego, choć forma tego wiersza odbiega nieco od wierszy bezspornie P-ego.
Estreicher; – Kaleta R., Oświeceni i sentymentalni, Wr. 1971; Poplatek J., Komisja Edukacji Narodowej. Udział b. jezuitów w pracy Komisji Edukacji Narodowej, Uzupełnił L. Grzebień, Kr. 1973; – Hołowczyc S., Raport wizyty generalnej południowo-wschodnich wydziałów szkolnych odprawionej imieniem Komisji Edukacji w r. 1782, Wyd. W. Wisłocki, Arch. do Dziej. Liter., Kr. 1878 I 30, 62; Komisja Edukacji Narodowej i jej szkoły w Koronie, 1773–1794, Wyd. T. Wierzbowski, Z. 24: Raporty generalnych wizytatorów z r. 1774, W. 1906 s. 88–90, toż Z. 39: Protokoły posiedzeń Komisji Edukacji Narodowej, 1781–1785, W. 1915 s. 66; Protokoły posiedzeń Komisji Edukacji Narodowej, 1786–1794. Oprac. T. Mizia, Arch. do Dziej. Oświaty, Wr. 1969 III; – Państw. Centr. Arch. Hist. w Kijowie: rkp. 250, 3, 4 (autograf Wesela).
Elżbieta Aleksandrowska