INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stanisław Siuda      Płk. Stanisław Siuda, wizerunek na podstawie fotografii.
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Siuda Stanisław (1890–1945), powstaniec wielkopolski, pułkownik WP. Ur. 4 IV w Błotnicy w pow. babimojskim, był synem Józefa, rolnika, i Elżbiety z Piotrowskich.

Od r. 1905 S. uczył się w gimnazjum w Śremie (od 3 kl.). Należał do Tow. Tomasza Zana; wydalony w r. 1907 za kierowanie przygotowaniami do strajku szkolnego, po kilku miesiącach wrócił do szkoły. Był też członkiem «Sokoła».

Powołany 1 X 1913 do wojska pruskiego w 50. pp w Lesznie, w czasie pierwszej wojny światowej, od r. 1915 służył w 138. pp w Dieuze w Lotaryngii. Odbył w t.r. kurs oficerski w Biedrusku koło Poznania. Dn. 14 V 1915 mianowany został podporucznikiem. Walczył na froncie zachodnim, m. in. pod Verdun, a od r. 1917 na froncie wschodnim jako dowódca kompanii oraz oficer batalionu gazowego pod Kownem i Wilnem; był dwukrotnie ranny. Zwolniony ze szpitala 18 XI 1918 dostał się do Błotnicy. Wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego w Poznaniu. Po wybuchu powstania wielkopolskiego tworzył oddziały polskie w Rakoniewicach i Wolsztynie. Walczył w okolicach Rakoniewic: (2 I 1919), pod Wolsztynem, Kopanicą i Chobienicami (5 i 11 I), następnie organizował oddziały powstańcze między Zbąszyniem i Wschową, był dowódcą odcinka. Dn. 5 V 1919 został mianowany kapitanem, ze starszeństwem od 1 X 1918. Po sformowaniu 2. P. Strzelców Wielkopolskich (później 56. pp) objął w nim dowództwo III batalionu. W lipcu i sierpniu 1919 był na kursie oficerów wyższych w Rembertowie. We wrześniu 1919 z III batalionem 56. pp bił się na froncie wschodnim, pod Połockiem i Mołodecznem. W czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. dowodził tymże batalionem, walczył m. in. nad Ptyczą, Berezyną i pod Bobrujskiem.

Po zakończeniu wojny S. pozostał w wojsku, 3 V 1922 awansował na majora. Nadal służył w 56. pp, był p.o. dowódcą batalionu sztabowego, dowódcą III baonu. W dn. 1 I 1928 został awansowany na podpułkownika; wkrótce przeniesiono go do 8. pp Legionów. Od r. 1934 był dowódcą 17. pp w Rzeszowie. Uchodził za rygorystę, ale i dobrego wychowawcę żołnierzy. Ogłosił m. in. Zarys historii wojennej 56-go pułku piechoty wielkopolskiej (W. 1928, Krotoszyn 1937), Walki na odcinku wolsztyńskim (w: „Materiały do historii powstania wielkopolskiego 1918–19”, P. 1938).

W końcu lipca 1939 w stopniu pułkownika S. objął dowództwo Poznańskiej Brygady Obrony Narodowej (ON), która wchodziła w skład armii «Poznań». Dowodził tą jednostką podczas kampanii wrześniowej, w czasie obrony na rubieży Stęszew–Niepruszewo–Kiekrz i przedpola Murowanej Gośliny, potem przedmościa Koło i w bitwie nad Bzurą. Od 9 IX t. r. stał na czele Zgrupowania Batalionów ON. Dn. 19 IX 1939 dostał się do niewoli niemieckiej, przebywał w obozie VII A Murnau. Zmarł na niewydolność nerek 25 II 1945 w szpitalu w Freising, pochowany został na tamtejszym cmentarzu. Był odznaczony m. in. Orderem Virtuti Militari 5 kl. (1933), Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Żelaznym (dwukrotnie).

W r. 1920 S. zawarł związek małżeński z Ludwiką z Foreckich (1893–1968), z którą miał syna Jerzego (ur. 1922), inżyniera budowlanego, oraz córki: Barbarę (ur. 1924), zamężną Nikisch, kreślarkę, i Ludomirę (ur. 1927), zamężną Popowicz, lekarza stomatologa.

Postać S-y występuje w powieści Gerarda Górnickiego pt. „Mściwój i Anna Maria” (Nowy Tomyśl 1994).

 

Kubiak S., Bibliografia historii powstania wielkopolskiego, P. 1963; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Wpol. Słown. Biogr.; Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, T. 2: (1914–1921), Koszalin 1991 cz. 1 s. 132 (fot.); Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.21 r., W. 1921 s. 174, 869; – Bauer P., Polak B., Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939, P. 1982 (fot.); Böhm T., Bataliony Obrony Narodowej w Wielkopolsce w latach 1936–1939 i ich rola w kampanii wrześniowej, P. 1996; Czubiński A., Grot Z., Miśkiewicz B.. Powstanie wielkopolskie 1918–1919, W.–P. 1988 (fot.); Józefowski J., Za Ojczyznę!, „Głos Wolsztyński” 1957 nr 4 s. 4 (fot.), nr 5–6 s. 4, nr 8–9 s. 8; Jurga T., Obrona Polski 1939, W. 1990; Korsak A.A., 56 pułk piechoty wielkopolskiej, W. 1991 s. 4, 7; Łukomski G., Polak B., Powstanie wielkopolskie 1918 1919, Koszalin–W. 1995; Pindel K., Obrona Narodowa 1937–1939, W. 1979; Polak B., Wojsko Wielkopolskie 1918–1920, Koszalin 1990 passim; Powstanie wielkopolskie 1918–1919, Pod red. Z. Grota, P. 1968 (fot.); Puchalski Z., Wawrzyński T., Krzyż i Medal Niepodległości, W. 1994 s. 98; Rezmer W., Armia „Poznań” 1939, W. 1992 passim; Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, Pruszków 1966 V 328; Wojskowe aspekty powstania wielkopolskiego 1918–1919, P. 1985; – „Roczn. dziej. powstania wielkopolskiego 1918/1919” T. 1: 1947 s. 56–60, 93 passim; – CAW: VM 44–3448; Materiały przechowywane w Wielkopolskim Muz. Wojsk, w P. (WA 1568) i w Muz. Okręgowym w Rzeszowie; – Dokumentacja rodzinna w posiadaniu syna, Jerzego.

Marek Rezler

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wojciech Jerzy Has

1925-04-01 - 2000-10-03
reżyser filmowy
 

Stanisław Baliński

1898-08-02 - 1984-11-12
poeta
 

Dawid Przepiórka

1880-12-22 - początek 1940
szachista
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Głąbiński

1862-02-25 - 1941-08-14
ekonomista
 

Paweł Popiel (Chościak Popiel)

1870-02-25 - 1936-06-23
pisarz
 

Bogdan Suchodolski

1903-12-27 - 1992-10-02
bibliofil
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.