Szczęsnowicz Stanisław (1867–1944), ksiądz rzymskokatolicki, poseł.
Ur. 13 IV w Augustowie, w zamożnej rodzinie rolniczej, był synem Wincentego i Pauliny z Górskich. Miał dwóch braci: Aleksandra (1853–1931), salezjanina, i Antoniego (1857–1942) oraz siostrę Feliksę.
S. uczył się początkowo w domu, następnie w szkole dwuklasowej w Augustowie, a od r. 1880 w gimnazjum w Suwałkach. W r. 1885 przerwał naukę i wstąpił do Seminarium Duchownego w Sejnach, gdzie 24 VI 1890 przyjął święcenia kapłańskie. Pracował odtąd jako wikariusz w Małym Płocku (pow. kolneński), skąd w r. 1896 przeniesiono go do Suwałk. W r. 1903 objął na krótko probostwo w Wiżajnach (pow. suwalski), a 25 X t.r. został proboszczem w Bakałarzewie (pow. suwalski). W r. 1910 został kanonikiem honorowym kapit. sejneńskiej. Przygotowywał budowę kościoła i budynków parafialnych w Bakałarzewie, ale zdołał jedynie wznieść dom parafialny. Podczas pierwszej wojny światowej wszedł w skład powołanego 14 XI 1914 przez władze rosyjskie Komitetu Powiatowego, którego zadaniem było udzielanie pomocy mieszkańcom pow. suwalskiego. Dn. 26 XII t.r. został przeniesiony do Suwałk, gdzie objął funkcję dziekana suwalskiego. Powołany 10 I 1915 na prezesa Suwalskiego Powiatowego Komitetu Obywatelskiego oraz przedstawiciela do Gubernialnego Komitetu Obywatelskiego, zorganizował w powiecie sieć 4–6-osobowych komitetów gminnych i rejonowych, a do ich tworzenia wyznaczył pełnomocników. Po zajęciu Suwałk 15 II t.r. przez armię niemiecką działalność obu komitetów została przerwana. S. został członkiem powstałej 13 XI 1918 Tymczasowej Rady Obywatelskiej Okręgu Suwalskiego, która przejmowała od władz niemieckich administrację w powiatach augustowskim, sejneńskim i częściowo suwalskim. Jako delegat Rady udał się 11 XII t.r. wraz z Janem Schmidtem do Warszawy z prośbą, by «rząd polski wziął Suwalszczyznę pod zarząd państwa polskiego».
W wyborach do Sejmu Ustawodawczego, które odbyły się na Suwalszczyźnie za zgodą Niemców dopiero 16 II 1919, został S. wybrany na posła z listy nr 1 (Związek Ludowo-Narodowy) w okręgu nr 2 (powiaty: suwalski, sejneński i augustowski). W Sejmie pracował w komisjach administracyjnej, aprowizacyjnej i odbudowy kraju; wniósł kilka interpelacji w sprawach lokalnych. Wobec przedłużającej się okupacji niemieckiej oraz uzyskania przez Republikę Litewską w maju t.r. akceptacji dla pozostawienia w jej granicach Suwalszczyzny, złożył 27 VI wniosek wzywający do podjęcia w tej sprawie zdecydowanych działań. Dn. 9 VII Sejm Ustawodawczy jednogłośnie przegłosował stosowną uchwałę, a w konsekwencji państwa Ententy wyznaczyły 26 VII linię demarkacyjną (tzw. linię Focha) i nakazały Niemcom wycofanie wojsk z Suwalszczyzny do 24 VIII. S. witał wkraczające 24 VIII do Suwałk WP oraz przybyłego do miasta 12 IX Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, a nazajutrz przemawiał na uroczystości poświęcenia i wręczenia sztandaru 41. Suwalskiemu Pułkowi Piechoty. W czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. był nadzwycz. delegatem Głównego Zarządu Polskiego Tow. Czerwonego Krzyża do nadzoru nad jego organami.
Po zakończeniu jesienią 1922 kadencji posła wrócił S. do działalności duszpasterskiej i społecznej. Jako dziekan suwalski poświęcił 2 VIII 1924 kościół paraf. w Monkiniach (pow. augustowski), a 26 VIII 1926 podobny kościół w Żylinach (pow. suwalski). Został prezesem Rady, reaktywowanego 1 VII 1925 Suwalskiego Chrześcijańskiego Tow. Dobroczynności; był też jedynym jego członkiem honorowym. Po utworzeniu 28 X 1925 diec. łomżyńskiej mianowano go w r.n. prałatem kapit. łomżyńskiej. Blisko współpracował z bp. łomżyńskim Stanisławem Łukomskim, pełnił też funkcje egzaminatora prosynodalnego i członka komisji architektonicznej. Dn. 1 XI 1929 został proboszczem kościoła farnego św. Michała Archanioła w Łomży oraz dziekanem łomżyńskim. Od września 1934 był w okręgu łomżyńskim asystentem kościelnym Akcji Katolickiej. Opublikował broszurę Historia uwolnienia Suwalszczyzny spod okupacji niemieckiej i litewskiej (Łomża 1934). Dn. 14 VI 1936 wziął udział w poświęceniu nowego kościoła w Bakałarzewie. Po wkroczeniu do Łomży wojsk niemieckich wydał 15 IX 1939 skierowaną do parafian odezwę, w której piętnował grabieże mienia. Zmarł 24 III 1944 w Łomży, został pochowany na miejscowym cmentarzu.
W kościele w Bakałarzewie wmurowano poświęconą S-owi tablicę pamiątkową.
Bratankiem S-a był Wincenty Szczęsnowicz (zob.).
Fot. z r. 1917 w Muz. Okręgowym w Suwałkach; – Biografie suwalskie, Suwałki 1996 III (rycina); Kto był kim w Drugiej RP?; – Batura W., Dzieje Augustowa. Od założenia miasta do 1945 roku, Augustów 1997; Buchowski S., Ziemia sejneńsko-suwalska 1918–1920, Sejny 2004 (fot.); Guzewicz W., Duchowieństwo diecezji łomżyńskiej w II Rzeczypospolitej, L. 2003 (fot.); Jemielity W., Parafie w Łomży, „Studia Łomżyńskie” T. 10: 1999 s. 98, 102; Naruszewicz T., Bakałarzewo. Dzieje miasteczka i ziemi, Bakałarzewo [2006] (fot.); Piela M., Udział duchowieństwa w polskim życiu politycznym w latach 1914–1924, L. 1994 s. 171, 178, 186, 214, 217, 219; Radziwonowicz T., Suwalszczyzna w okresie I wojny światowej. Sytuacja ludności cywilnej w latach 1914–1915, „Białostocczyzna” 1994 nr 1 s. 34; Szlaszyński J., Augustów. Monografia historyczna, Augustów 2007 (fot.); – Elenchus cleri saecularis ac regularis dioecesis Łomzensis, 1926–36, [Łomża 1925–35]; Elenchus cleri saecularis ac regularis dioecesis Sejnensis seu Augustoviensis pro anno domini 1890–92 [W. 1889–91]; toż za r. 1925, [Łomża 1924]; Radziwonowicz T., Suwalski Powiatowy Komitet Obywatelski 1914–1915. Wybór materiałów archiwalnych, „Roczn. Suwalsko-Mazur.” T. 1: 1991 s. 104, 108–10; Rzepecki, Sejm 1919, (fot.); Sprawozdanie Suwalskiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności za czas od dnia 1 lipca 1925 r. do dnia 1 stycznia 1927 r., [Suwałki 1927] s. 6–7; – AP w Suwałkach: Zarząd pow. suwalski 1867–1918, kron. paraf. w Bakałarzewie, s. 26–8; Arch. Diec. w Łomży: Akta osobowe S-a; – Mater. Red. PSB: Kopie dok. z bazy internetowej „Parlamentaria z okresu II RP” B. Sejmowej; – Informacje Janiny Pietrzak z Augustowa.
Tadeusz Trzaskalik