Stanisław ze Lwowa (ok. 1484–1556), bernardyn, polemista, prawdopodobnie tłumacz „Biblii”.
W literaturze występuje również pod imieniem Hieronim, gdyż historyk zakonu braci mniejszych Łukasz Wadding w XVII w. pomylił go z Hieronimem Kakowskim, co przyjęli niektórzy późniejsi autorzy, nazywając S-a Hieronimem ze Lwowa. Ur. we Lwowie, był synem Jana, średniozamożnego mieszczanina.
W r. 1501 S. wraz z bratem Janem zapisał się na Uniw. Krak., gdzie studiował na Wydz. Artium i Teologii; studia zakończył doktoratem. Przed r. 1520 wstąpił do zakonu braci mniejszych (bernardynów). Jako kleryk uczestniczył t.r. w kapitule zakonnej w Krakowie, ok. r. 1538 otrzymał nominację na lektora filozofii w studium zakonnym w Opatowie. W kilka lat później zamieszkał w konwencie krakowskim p. wezw. św. Bernardyna ze Sieny, gdzie zasłynął jako kaznodzieja walczący z luteranizmem. W dowód uznania otrzymał wówczas od władz kościelnych nominację na kaznodzieję katedralnego na Wawelu. W poł. XVI w. przeniósł się do konwentu we Lwowie, gdzie w r. 1549 był już przełożonym (kustoszem) oraz lektorem teologii w tamtejszym studium zakonnym.
Przeciwstawiając się protestanckim tłumaczeniom „Biblii”, S. miał sam dokonać przekładu, identyfikowanego często z pierwszymi katolickimi wydaniami „Biblii” w języku polskim (tzw. hipoteza bernardyńska): z przekładem Nowego Testamentu wydanym w Krakowie u Mikołaja Scharffenbergera w r. 1556 oraz z tłumaczeniem całej „Biblii” z r. 1561, znanym jako Biblia Leopolity. Ta ostatnia zawdzięcza nazwę korektorowi (redaktorowi) polskiego tekstu, Janowi Leopolicie, o którym pisał we wstępie wydawca, drukarz krakowski Mikołaj Scharffenberger, podczas gdy tłumacz pozostał anonimowy. Domniemany przekład S-a jest literacko znacznie lepszy od wcześniejszych tłumaczeń (mimo obecności archaizmów), jednak ścisłe trzymanie się łacińskiego oryginału „Wulgaty” spowodowało, że bywa miejscami niejasny. S. znany był również z gromadzenia książek; w swej bibliotece posiadał m.in. dzieła niemieckiego polemisty katolickiego Johanna Ecka, wydane w Kolonii w r. 1538. Ostatnie lata życia spędził S. w klasztorze w Tarnowie, w którym zmarł podczas epidemii w r. 1556.
Estreicher; Jocher; Nowy Korbut (Leopolita Jan); – PSB, XVII (Leopolita Jan); – Kantak K., Bernardyni polscy, Lw. 1933 I 168, 307; Słownik polskich pisarzy franciszkańskich, Red. H. E. Wyczawski, W. 1981; – Gustaw R., Polskie przekłady Pisma Św., w: Podręczna encyklopedia biblijna, P. 1959 II 310; Smereka W., Biblistyka, w: Dzieje teologii katol., II cz. 1 s. 236, 246; Wiszniewski, Hist. liter. pol., VI 617; – Album stud. Univ. Crac., II 66; Biblia to iest Księgi Starego i Nowego Zakonu…, Kr. 1561; Bibliotheca Universa Franciscana, Romae 1732 II 72; Nicolao de Lisboa, Croniche de Fratri Minori, Venetiis 1606 cz. 3 lib. 9 k. 43; Wadding L., Scriptores Ordinis Minorum, Romae 1906 s. 117; – Arch. Prow. OO. Bernardynów w Kr.: rkp. XIV–a–1 s. 50 (41), rkp. I–b–20 s. 19, rkp. W–20, s. 99, Golichowski N., Poczet wybitnych bernardynów od XV do XIX w. włącznie, rkp.
Wiesław Franciszek Murawiec