INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Szymon Rudowski     

Szymon Rudowski  

 
 
1875-01-13 - 1941-11-04
Biogram został opublikowany w latach 1991-1992 w XXXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rudowski Szymon (1875–1941), inżynier hutnik, naczelnik Wydziału Przemysłu i Handlu Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego. Ur. 13 I w majątku Rumoka w pow. mławskim, był synem Szymona, właściciela tego majątku, i Katarzyny z Kalksteinów.

Brak informacji, gdzie R. uzyskał średnie wykształcenie. W l. 1893–6 studiował na Wydz. Mechaniczno-Technicznym Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, którą ukończył z wyróżnieniem. Kontynuował studia na Wydz. Technicznym Akademii Górniczej we Freibergu i tu otrzymał w r. 1901 dyplom inżyniera hutnictwa. Zdany raczej na własne siły, w czasie wakacji w l. 1896–1901 pracował zarobkowo praktykując w renomowanych hutach i odlewniach na Górnym Śląsku, w Zagłębiu Dąbrowskim i Warszawie, gdzie zbliżył się do miejscowych działaczy Ligi Narodowej i został jej członkiem, w latach późniejszych związał się ze Stronnictwem Demokratyczno-Narodowym w zaborze rosyjskim. Dn. 10 VI 1901 rozpoczął pracę jako inżynier w dużej walcowni żelaza w Sosnowcu (Huldschinsky), która należała do zarządzanego przez kapitał niemiecki Tow. Akc. Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza, jednego z największych i najnowocześniejszych w Król. Pol. kombinatów hutniczych. Dzięki energii, pracowitości i taktowi, a nade wszystko dobremu fachowemu przygotowaniu, R. szybko zdobył zaufanie zarządu Towarzystwa, które w r. 1903 powierzyło mu nadzór techniczny nad budową pierwszego w Król. Pol. dużego zakładu produkcji rur bez szwu przy walcowni sosnowieckiej. Pod jego kierownictwem rurownia ta stała się największym tego typu zakładem wytwórczym w całym państwie rosyjskim (aż do pierwszej wojny światowej), pracując głównie na potrzeby gwałtownie rozwijającego się wówczas przemysłu naftowego. Zasługi R-ego docenili również nowi właściciele Towarzystwa – kapitaliści francuscy, którzy 1 I 1914 powołali go na dyrektora całej walcowni w Sosnowcu.

Funkcję tę formalnie pełnił R. aż do 31 III 1922, ale faktycznie już od grudnia 1920 angażował się coraz bardziej w akcję plebiscytową na Górnym Śląsku, przygotowując na zlecenie Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu dla władz alianckich różne opracowania wykazujące związki gospodarcze Górnego Śląska z Polską. Wiosną i latem 1921 przebywał z podobnym zadaniem w Paryżu, gdzie wraz z inż. Stanisławem Grabiańskim, dr. Jerzym Kramsztykiem i prof. Eugeniuszem Romerem pełnił funkcję eksperta Przedstawicielstwa Rządu Polskiego i Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na Górny Śląsk. Z dn. 1 IV 1922 R. objął stanowisko naczelnika Wydz. Przemysłu i Handlu Naczelnej Rady Ludowej na Górnym Śląsku (po Józefie Kiedroniu, który został dyrektorem Dep. do Spraw Śląskich w Min. Przemysłu i Handlu).

Po podziale Górnego Śląska i powołaniu (17 VI 1922) Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego w Katowicach, został R. mianowany 1 VII 1922 naczelnikiem Wydziału Przemysłu i Handlu tegoż urzędu. Pracował na tym stanowisku aż do wybuchu drugiej wojny światowej. Dał się poznać jako wybitny i prawy organizator życia gospodarczego, co budziło respekt także jego zwierzchnika, sanacyjnego wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego. R. w odróżnieniu od swego zwierzchnika był zwolennikiem liberalizmu ekonomicznego i wolnej gry sił na rynku pracy przy ścisłym przestrzeganiu polskiego bardzo nowoczesnego prawodawstwa pracy, sprzeciwiał się zaś rygorystycznie stosowanym przez Grażyńskiego zasadom interwencjonizmu państwowego. Realistycznie i na ogół pozytywnie oceniał też rolę kapitału obcego w rozwoju przemysłu ciężkiego na Górnym Śląsku, chociaż z drugiej strony był świadom niebezpieczeństwa dużego uzależniania gospodarki polskiej od tego kapitału, w szczególności niemieckiego. Dlatego też był konsekwentnym rzecznikiem polonizacji organów władz najważniejszych przedsiębiorstw górnośląskich uzależnionych od niemieckich central finansowych. Z takim właśnie zadaniem reprezentował od r. 1924 interesy Skarbu Państwa Polskiego w kilku spółkach akcyjnych o kapitale niemieckim, będąc członkiem rad nadzorczych koncernu Zakładów Hohenlohego w Wełnowcu, Śląskich Zakładów Górniczo-Hutniczych «Huta Pokój», Czernickiego Tow. Węglowego i od r. 1938 rady nadzorczej Wspólnoty Interesów S.A. w Katowicach. Efekty polonizowania tych przedsiębiorstw z przyczyn od R-ego niezależnych, nie były jednak znaczące. Jednocześnie wchodził w skład dyrekcji przedsiębiorstw państwowych Polska Huta Skarbowa Ołowiu i Srebra w Strzybnicy i Zjednoczonych Fabryk Związków Azotowych w Mościcach i w Chorzowie oraz zasiadał w radzie nadzorczej Banku Śląskiego. W l. 1931–3 był także prezesem Śląskiego Okręgowego Związku Hokeja na Lodzie.

Po wybuchu drugiej wojny światowej R. na polecenie władz uszedł z kraju, przedostając się przez Rumunię na Węgry. Zmarł 4 XI 1941 w Budapeszcie i tam został pochowany. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

W małżeństwie z Adelą Marią z Gepnerów miał R. syna Stanisława (1905–1984), inżyniera spawalnictwa, pracownika, a w l. 1945–8 dyrektora «Huty Ferrum» w Katowicach, oraz dwie córki: Halinę, żonę Stanisława Płoskiego, architekta, i Krystynę, żonę Szymona Bojanowskiego, syna Michała (zob.), inżyniera hutnictwa zamordowanego w Katyniu.

 

Enc. powstań śląskich, s. 321, 450; – Długajczyk E., Górny Śląsk po powstaniach i plebiscycie, Kat. 1977 s. 158; tenże, Sanacja śląska 1920–1939. Zarys dziejów politycznych, Kat. 1983; Kozicki S., Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964; Popkiewicz J., Ryszka F., Przemysł ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej (1922–1939), Opole 1959; – Landau Z., Tomaszewski J., Kapitały obce w Polsce 1918–1939, Materiały i dokumenty, W. 1964; Rocznik informacyjny o spółkach akcyjnych w Polsce 1930, W. 1930 poz. 43, 148, 162, 163, 443; Rocznik polskiego przemysłu i handlu, W. 1938 poz. nr 1253, 1444, 1455, 5016; Wachowiak S., Czasy które przeżyłem. Wspomnienie z lat 1890–1939, W. 1983; – „Technik” 1932 nr 12 s. 224 (fot.); – AAN: Prezydium RM, sygn. cz. VIII 1977, ankieta R-a; AP w Kat.: Naczelna Rada Ludowa, t. 10, k. 26, Urząd Woj. Śląski PH 2995, 3254 a; AP w Kr.: SPK, sygn. 171 k. 137; – Informacje synowej Marii Rudowskiej i Jadwigi Bojanowskiej Lutyńskiej z W.

Zbigniew Pustuła

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.    

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Bogusław Sochnacki

1930-10-14 - 2004-07-26
aktor filmowy
 

Jakub Goldberg

1924-08-29 - 2002-04-27
reżyser filmowy
 

Piotr Stachiewicz

1858-10-29 - 1938-04-14
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.