INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Tadeusz Obmiński     
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Obmiński Tadeusz (1874–1932), architekt, profesor i rektor Politechniki Lwowskiej. Ur. 16 IV we Lwowie. Po ukończeniu szkoły realnej studiował w l. 1892–8 architekturę na Politechnice we Lwowie, a w l. 1900–1 specjalizował się dodatkowo w politechnice w Charlottenburgu. W l. 1897–8 pracował na Politechnice Lwowskiej jako asystent katedry konstrukcji budowlanych, w l. 1901–10 jako konstruktor katedry architektury i zarazem wykładowca nauki o formach architektonicznych, od r. 1905 był docentem rysunku technicznego, a od r. 1909 docentem budownictwa drewnianego. Doktoryzował się na Politechnice Lwowskiej w r. 1908 na podstawie pracy Geneza budownictwa drewnianego w Polsce (Lw. 1908). W r. 1910 został profesorem zwycz. i kierownikiem katedry budownictwa ogólnego na Politechnice. W l. 1912/13 i 1915/16 był dziekanem Wydziału Lądowo-Wodnego, w r. 1920/1 dziekanem Wydziału Architektury, w r. 1916/17 rektorem Politechniki. W l. 1911–19 pracował także jako konserwator zabytków Galicji wschodniej, od r. 1920 aż do śmierci jako konserwator zabytków Lwowa. W tym samym okresie (1920–32) był członkiem komisji odbudowy zamków królewskich: w Krakowie i Warszawie, oraz ekspertem rządowym dla spraw sztuk pięknych. W l. 1927–30 pełnił obowiązki zastępcy komisarza m. Lwowa (w czasie przejściowego zawieszenia przez rząd sanacyjny rady miejskiej).

O. był jednak przede wszystkim utalentowanym i wszechstronnym architektem. Restaurował we Lwowie katedrę rzymskokatolicką, kaplicę Boimów, pałac arcybiskupi, zamki: Potockich w Pomorzanach i Tarnowskich w Dukli. Przed pierwszą wojną światową O. projektował budynki w stylu secesji, przeszczepił też na teren Lwowa styl zakopiański, uzupełniając go motywami z huculskiego budownictwa. W r. 1903 zaprojektował, wraz z Janem Boguckim, willę w Mikuliczynie pod Lwowem w stylu zakopiańskim. W kombinowanym stylu secesyjno-huculskim wybudował O. we Lwowie pierwszy ukraiński hotel «Narodna Hostynnycia» (1904), gmachy Ukraińskiego Tow. Ubezpieczeniowego «Dnister» (1905), a także akademicką bursę ukraińską oraz męską i żeńską szkołę powszechną ukraińską im. Szaszkiewicza. Jednym z wybitniejszych budynków secesyjnych we Lwowie była zaprojektowana przez O-ego, wraz z Michałem Ulamem i Ignacym Kędzierskim, kamienica dra Segala na rogu ulic Akademickiej i Chorążczyzny (1905). Stopniowo przechodził w swej twórczości do sztuki nowoczesnej. W r. 1912 wraz z Alfredem Zacharjewiczem projektował Izbę Przemysłowo-Handlową we Lwowie. Budował wiele kościołów w Małopolsce wschodniej (m. in. Matki Boskiej Ostrobramskiej we Lwowie, parafialne w Stanisławowie i Jaremczu) oraz zdrojowy w Krynicy, wiele szkół w całej Polsce, gmachy Akademii Handlu Zagranicznego, Bibliotekę Politechniki, kliniki: neurologiczno-psychiatryczną oraz internistyczną we Lwowie, i szpital w Sokalu, koszary i port lotniczy w Skniłowie pod Lwowem, hangary lotnicze i magazyny kolejowe w Warszawie, cukrownię w Chodorowie; projektował lotnisko Okęcie pod Warszawą, hale targowe w Drohobyczu, dom zdrojowy w Ciechocinku. Budował też wiele osiedli mieszkaniowych oficerskich, urzędniczych i robotniczych we Lwowie, Przemyślu, Radomiu, Nowej Wilejce, Chełmie i Warszawie. Opatentował wynalazek lotniczego hangaru obrotowego. Doskonały znawca architektury drewnianej, opublikował na ten temat kilka prac w wydawnictwach AU, a z większych Genesis der Holzbaukunst als Beitrag zur Kulturgeschichte der Slaven (Berlin 1901), O cerkwiach drewnianych w Galicji (Kr. 1913), poza tym Budownictwo ogólne (Lw. 1925 I–II) oraz Restauracje katedry lwowskiej dawne i dzisiejsze (Lw. 1932). Miał znaczne zbiory zdjęć zabytków, dotyczące budownictwa drewnianego (sakralnego, chłopskiego, ziemiańskiego) polskiego i ukraińskiego, a także zabytkowej murowanej architektury polskiej. Zmarł nagle na zawał serca 18 VII 1932 we Lwowie, pochowany został na cmentarzu Łyczakowskim. Odznaczony był Komandorią Orderu Polonia Restituta.

Żonaty z Marią z Dolińskich, miał córkę Irenę Wieczorkową, inżyniera architekta, adiunkta katedry budownictwa utylitarnego Politechniki Lwowskiej, która wybudowała wiele domów ludowych, kolonijnych, starostw, kościołów w Małopolsce wschodniej, oraz syna Stanisława, kierownika katedry statyki i konstrukcji inżynierskich Politechniki Gdańskiej.

 

Ilustr. Enc. Trzaski; Oesterr. Biogr. Lexikon; Peretiatkowicz – Sobeski, Współcz. kultura pol., s. 179; Katalog Wystawy jubileuszowej Tow. Politechnicznego we Lwowie, Lw. 1902; Orłowicz M., Ilustrowany przewodnik po Lwowie, Lw. 1925 s. 59, 104, 120, 141, 187; – Dobrowolski T., Sztuka Młodej Polski, W. 1963; Olszewski A. K., Nowa forma w architekturze polskiej 1900–1925, Wr. 1967; Pol. życie artyst. w l. 1890–1914; toż 1915–39; Politechnika Lwowska, jej stan obecny i potrzeby, Lw. 1932 s. 15, 18, 104–5; – Programy Politechniki Lwowskiej 1900–33; – „Architekt” 1904 s. 125–6, 1906 s. 142, 1907 s. 8, 1908 s. 95; „Czas. Techn.” 1932 nr z 25 X s. 318–19 (fot.); „Gaz. Lwow.” 1932 nr z 20 VII; „Ilustr. Kur. Codz.” 1932 nr z 19 VII; „Roczn. AU” 1909 s. 76, 1914/16 s. 20; – AGAD: Zespół c.k. Min. Wyznań i Oświaty – 158-u.

Stanisław M. Brzozowski

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.