Radliński Tadeusz (1875–1952), geograf, nauczyciel, autor podręczników szkolnych. Ur. 10 I w Warszawie, był synem Ignacego (zob.) i Marii z Roguskich, bratem stryjecznym Zygmunta (zob.)
W r. 1893 R. ukończył V Gimnazjum Rządowe w Warszawie. Już w czasie nauki gimnazjalnej musiał dorabiać korepetycjami. W l. 1894–7 studiował na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniw. Warsz., a następnie w r. 1899 odbył studia uzupełniające na Wydziale Chemii Uniwersytetu we Wrocławiu. Od r. 1900 pracował w Zakładzie Nawozów Sztucznych w Strzemieszycach Wielkich w pow. będzińskim. W lecie 1903 towarzyszył Wacławowi Nałkowskiemu w podróży naukowej po Alpach. W r. 1904 uczył w szkole Wojciecha Górskiego w Warszawie. W r. 1906 założył polskie gimnazjum w Siedlcach i prowadził je do r. 1912. Uczyli w nim m. in. Norbert Barlicki i ojciec R-ego, Ignacy. Szkoła została w r. 1918 upaństwowiona i otrzymała nazwę Gimnazjum im. hetmana Żółkiewskiego. W r. 1913 R. odbył podróż dookoła świata poprzez Syberię, Japonię, Stany Zjednoczone i Europę Zachodnią. Relacje z tej podróży publikował w „Tygodniku Ilustrowanym” i „Ziemi”. W l. 1914–18 był nauczycielem geografii w gimnazjum Emiliana Konopczyńskiego w Warszawie. Uczył też geografii w Seminarium Nauczycielskim w Warszawie. W r. 1915 był współzałożycielem Tow. Szerzenia Oświaty Drukowanym Słowem «Czytaj». W serii popularnych broszur wydawanych przez to Towarzystwo R. opublikował kilka prac, m. in. W szponach prawosławia (W. 1915), Co chłop na wojnie zarobi? (W. 1916), Krwawym szlakiem sybirskim (W. 1916). W r. 1920 brał udział jako ochotnik w czołówce oświatowej, kierowanej przez Mariana Godeckiego, prowadzącej pogadanki dla wojska i organizującej naukę dla analfabetów żołnierzy w czasie wojny i po jej zakończeniu. Następnie uczył sporadycznie w warszawskich szkołach średnich, m. in. w r. 1924 w gimnazjum żeńskim Zofii Sierpińskiej.
Od r. 1919 R. zajmował się głównie opracowywaniem podręczników szkolnych z zakresu geografii dla różnych poziomów nauczania i różnych typów szkół. Obejmowały geografię Polski i Europy, a także świata. Niektóre z podręczników osiągnęły kilkanaście wydań, inne miały ich po kilka. Ukazały się m. in. Pięć części świata pozaeuropejskich (W. 1916, Wyd. 13., W. 1930), Geografia. Cz. I. Wiadomości wstępne (W. 1918, Wyd. 10., W. 1927), Geografia Polski (W. 1919), Geografia Rzeczypospolitej Polskiej i Wolnego miasta Gdańska (W. 1920, Wyd. 10., W. 1931), Geografia Europy (Wyd. 8., W. 1927), Nasza ziemia (Wyd. 12., W. 1931), Geografia dla szkoły powszechnej opracowana dla nauczycieli (Wyd. 6, W. 1932), Nasz kraj. Geografia dla 4-go oddziału szkoły powszechnej … (Wyd. 11., W. 1933), Geografia dla klasy 6 szkoły powszechnej – opracowana wraz z Gustawem Wuttkem (W. 1937), wznowiona trzykrotnie za granicą (Jerozolima 1943, 1945, Bari 1946). Kilka podręczników napisał R. przy współpracy z innymi autorami: Jerzym Smoleńskim, Franciszkiem Fuksem, Eugeniuszem Frankowskim, wspomnianym G. Wuttkem i Janem Zaćwilichowskim. Jeden zaś opracował wespół z synem Stefanem. Część podręczników wydawał nakładem własnym i zajmował się ich rozprowadzaniem. Uprawiał od młodości taternictwo, od r. 1904 był członkiem Tow. Tatrzańskiego. Przyjaźnił się z Mariuszem Zaruskim. Interesował się krajoznawstwem i turystyką, pisał na ten temat liczne artykuły, a w r. 1926 założył w Warszawie Polski Klub Turystyczny, którego został prezesem.
W okresie okupacji niemieckiej warszawskie mieszkanie R-ego służyło działalności konspiracyjnej. Po powstaniu warszawskim 1944 r. R. uciekł z transportu do Niemiec i przedostał się do Krakowa. Tu, po zakończeniu działań wojennych, wznowił wydawanie podręczników geografii (Geografia Polski, 1945, Wyd. 4., 1948, Geografia. Wiadomości ogólne, 1946, Nasz kraj… Wyd. 13., 1946, Kraje europejskie na tle świata, 1947) i założył biuro pod nazwą «Biblioteczka geograficzna Tadeusza Radlińskiego», które zajmowało się ekspedycją książek szkolnych. Wszedł również w bliżej nie ustalone stosunki handlowe z księgarnią Stefana Kamińskiego w Krakowie, o czym świadczy fakt, że jego podręczniki ukazywały się nakładem księgarni S. Kamińskiego i T. Radlińskiego. Zmarł 13 IX 1952 w Krakowie i pochowany został na cmentarzu na Salwatorze.
R. był żonaty od 2 II 1900 z Kazimierą ze Skokowskich, siostrą obrońcy politycznego Jerzego Skokowskiego, zmarłą w Warszawie 6 VI 1944; miał z nią troje dzieci: Hannę (ur. 1900), śpiewaczkę, Świętosławę (ur. 1901), zmarłą w dzieciństwie, i Stefana (ur. 1902), ekonomistę.
Łoza, Czy wiesz, kto to jest? (fot.); Zagórowski, Spis nauczycieli, I–II; – Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918–1928, (fot.); Żurawicka J., Miejsce Ignacego Radlińskiego w warszawskim środowisku kulturalnym, w: Warszawa XIX wieku 1795–1918, W. 1974 Z. 3, Studia Warszawskie, T. 19; taż, Twórczość naukowa Ignacego Radlińskiego (1843–1920), Wr. 1975 (fot.); – Nałkowska Z., Dzienniki, I: 1899–1905, W. 1975; Radlińska H., Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Wr. 1964; – „Tyg. Powsz.” 1952 nr 38; – Arch. PAN: sygn. 10; B. PAN w Kr.: rkp. 3728; B. Publ. w W.: rkp. akc. 17.
Stanisław Konarski