Obuchowicz Teodor Hieronim h. własnego (1643–1707), poseł na sejmy, kasztelan nowogródzki, pamiętnikarz. Był młodszym synem Filipa Kazimierza (zob.) i Zofii z Obryńskich, bratem Michała Leona (zob.). Od r. 1657 przez lat dwanaście przebywał na dworze króla Jana Kazimierza jako jego dworzanin. Król wysłał go w r. 1663 z listami do senatorów litewskich w sprawie rokowań z Moskwą, a w r. 1664 towarzyszył królowi w wyprawie za Dniepr. Po abdykacji Jana Kazimierza udał się O. w czerwcu 1669 na jego wezwanie do Żywca, aby wyruszyć z nim w połowie lipca do Francji. Zamieszkał przy nim w Evreux i w Paryżu w opactwie Saint-Germain-des-Prés; opuścił króla w lipcu 1670 i wrócił razem z księciem Hieronimem Sanguszką i grupą szlachty kor. przez Hamburg morzem do Warszawy na sejm, a następnie do swego Dorohowa (13 XI 1670). Dn. 13 XII 1672 na sejmiku w Nowogródku obrano go na posła na sejm pacyfikacyjny zwołany na 4 I 1673 do Warszawy. Udał się z kolei na wyprawę przeciw Turkom w szeregach pospolitego ruszenia, po czym w obozie wojskowym pod Rożanką Pociejowską nad Bugiem objął rotmistrzostwo chorągwi petyhorskiej zaciągniętej przez woj. nowogródzkie i wziął udział w bitwie chocimskiej (10–11 XI 1673). Po wyprawie uwolnił się z dalszej służby na sesji wojskowej (niedatowanej) w Brześciu Lit. W r. 1674 wziął udział w elekcji Jana III.
Wypełniając ślubowanie odbycia pielgrzymki do Rzymu, wyruszył O. na nią 31 I 1675, uczestniczył w uroczystościach jubileuszowych w Rzymie, a w drodze powrotnej odwiedził Loreto, Bolonię i Wiedeń. W r. 1678 był posłem z pow. mozyrskiego na sejm grodzieński rozpoczęty 15 XII 1678 i wszedł na nim do komisji w sprawie hiberny dla wojska lit. Dn. 13 X 1693 został elektem sejmiku nowogródzkiego na urząd podkomorzego nowogródzkiego, który otrzymał od króla Jana III; wybrano go także na posła na sejm zwołany na dzień 22 XII 1693, który nie doszedł do skutku. Dn. 27 VII 1696 obrano go zapewne na tymże sejmiku nowogródzkim na posła na sejm konwokacyjny (zerwany w czasie sporu o prolongację). Był nadto posłem na sejm elekcyjny. Dn. 4 XI 1700 otrzymał kasztelanię nowogródzką. Urząd ten zawdzięczał poparciu kanclerza lit. Stanisława Karola Radziwiłła, którego był oddanym klientem. O. był jedynym dziedzicem dóbr Lipy i Dorohowa w woj. nowogródzkim i Horbowicz w pow. mozyrskim. Matka zrzekła się swoich praw do tych dóbr na jego rzecz 18 VII 1673. Od r. 1668 trzymał dzierżawę cyryńską. W ostatnich latach życia O. spisał zwięzły pamiętnik, w którym przedstawił najważniejsze wydarzenia w Rzpltej i zarys swojego życia (wyd. przez Michała Balińskiego w „Pamiętnikach historycznych”, Wil. 1859 s. 53–64). O. zmarł 14 IV 1707 po dwutygodniowej chorobie i został pochowany w grobowcu rodzinnym w kościele Jezuitów w Nowogródku.
Z małżeństwa (zawartego w r. 1676) z Joanną Kierłówną, córką Gabriela, pozostawił dwóch synów: Michała, starostę cyryńskiego, i Jana, oraz dwie córki: Teofilę, wydaną 21 I 1698 za mąż za Władysława Chreptowicza, podkomorzego nowogródzkiego, 2.v. żonę Kazimierza Narkuskiego, i Ludwikę, żonę Cypriana Wojny Jasienieckiego, starosty sochaczewskiego.
Maliszewski, Bibliogr. pamiętników; Kojałowicz, Compendium, s. 89–90; Niesiecki, VII 18; Uruski, XII 233; Elektorów poczet, s. 248; Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; Wójcik Z., Traktat andruszowski i jego geneza, W. 1959 s. 121; – Medeksza, Księga pamiętnicza, s. 340, 368, 375; Vol. leg., V 305, 618, 923; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. V teka 235 nr 10650; B. Jag.: rkp. akc. nr 23/57 s. 240, nr 217/61; B. Ossol.: rkp. 13621/III; B. PAN w Kr.: rkp. 6165.
Tadeusz Wasilewski