INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Walenty Puchała      Walenty Puchała, wizerunek na podstawie zdjęcia.

Walenty Puchała  

 
 
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Puchała Walenty (1874–1944), ksiądz, katecheta, działacz społeczny, senator RP. Ur. 12 II w Kosinie koło Łańcuta, w rodzinie chłopskiej, był synem Wincentego i Marianny z Drabickich.

P. gimnazjum ukończył w Rzeszowie w r. 1895, studiował na Wydziale Teologicznym Uniw. Lwow., święcenia kapłańskie otrzymał w r. 1899. Był wikarym kolejno w Warężu, Chorostkowie, od r. 1904 w Trembowli. W r. 1907 został zastępcą nauczyciela religii, w r. 1912 katechetą w gimnazjum w Trembowli. Był tam m. in. wiceprezesem koła Tow. Szkoły Ludowej (TSL), członkiem Rady Szkolnej Powiatowej (1909–1933), członkiem Rady Powiatowej (od r. 1909).

W okresie pierwszej wojny światowej P. przebywał w Wiedniu, gdzie otaczał opieką uchodźców z Polski, zakładał bursy, ochronki, szpitaliki i uczył w polskim gimnazjum. Działał w Centralnym Komitecie Opieki Moralnej dla uchodźców z Galicji – delegaturze krakowskiego Książęco-Biskupiego Komitetu dla Dotkniętych Klęską Wojny. Po zakończeniu wojny wrócił w r. 1918 do Trembowli, gdzie nadal – do r. 1935 – pracował jako katecheta w gimnazjum, którego w r. 1921/2 był kierownikiem. W r. 1922 objął także funkcję dyrektora miejscowego żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego TSL. Został prezesem koła TSL, przewodniczącym Kasy Chorych i Komunalnej Kasy Oszczędności, a także dyrektorem bursy. Dzięki jego staraniom powstało w powiecie wiele kół i czytelni TSL, kółek rolniczych, kas Reiffeisena i mleczarń. Budował kościoły i kaplice, przyczynił się do wzniesienia m. in. kościoła w Boryczówce (pod Trembowlą). Wiele energii poświęcał rozwojowi polskiego handlu i rzemiosła. Wchodził do Powiatowego Zarządu Związku Strzeleckiego i pełnił funkcję jego kapelana. W r. 1930 wybrano go na burmistrza Trembowli, od r. 1933 był presezem Powiatowego Komitetu Pożyczki Narodowej, od r. 1934 wiceprezesem Rady Powiatowej Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. W kadencji 1935–8 był P. senatorem RP, wybrany w woj. tarnopolskim; w Senacie został członkiem Komisji Administracyjnej.

Wojenne losy P-y nie są znane. Wielokrotnie (m. in. Olszewicz, Lista strat kultury pol., s. 218) powtarzana informacja o jego śmierci w Trembowli jest błędna. Na przełomie r. 1943/4 P. wrócił do rodzinnej Kosiny, gdzie zmarł 29 VII 1944 i został pochowany na miejscowym cmentarzu. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

 

Album-Skorowidz Senatu i Sejmu, 1935–40, s. 195, 231 (fot.) –2; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Zieleniewski, Sejm i Senat 1935–40, s. 142 (fot.), 458; Zagórowski, Spis nauczycieli; – Frankel J., 1907–1937. Trzydzieści lat istnienia Państwowego Gimnazjum w Trembowli, w: Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za r. szk. 1936/37, Trembowla 1937 s. 33, 37; – Kalendarzyk Profesorski Tow. Naucz. Szkół Wyższych na r. 1913, Lw. [1913]; toż na r. 1918, Lw. [1918]; Lasocki Z., Polacy w austriackich obozach barakowych dla uchodźców i internowanych, Kr. 1919; I Sprawozdanie Dyrekcji c. k. Gimnazjum w Trembowli za r. szk. 1910/11, Trembowla 1911 s. 16; toż III za r. szk. 1912/13, Trembowla 1913 s. 7; Sprawozdanie Dyrektora c. k. Wyższego Gimnazjum w Rzeszowie za r. szk. 1890, Rzeszów 1890 s. 78; toż za r. szk. 1895, Rzeszów 1895 s. 55; Sprawozdanie Zarządu Głównego TSL z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za r. 1929, Kr. 1930 s. 134; Szematyzmy Król. Galicji, 1913; – B. PAN w Kr.: rkp. 4052, 4062; – Informacje Władysława Puchały i Mariana Buczka, notariusza Kurii Arcybiskupiej w Lubaczowie.

Ryszard Terlecki

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.