Piekarska Wanda, pseud. Pociecha (1893–1972), działaczka niepodległościowa i społeczna. Ur. 17 III w Radomiu, była córką Józefa, kupca, i Marii Konstancji z Okulskich, siostrą Jadwigi (zob.). W r. 1912 ukończyła polską Średnią Szkołę Handlową w Radomiu. Uczestniczyła od r. 1906 w nielegalnym ruchu młodzieżowym, początkowo w kołach samokształceniowych Młodzieży Narodowej «Pet», zaś od r. 1910 w «Zarzewiu», w którym była członkiem Zarządu Oddziału Radomskiego. W r. 1912 P. rozpoczęła studia chemiczne na uniwersytecie w Bernie w Szwajcarii, kontynuowała je w l. 1913/14 na UJ. Studiów nie ukończyła, choć usiłowała jeszcze do nich powrócić w l. 1916–17 na UJ, a w l. 1923–4 na Politechnice Warszawskiej. W Krakowie w l. 1913/14 rozwinęła ożywioną działalność w «Zarzewiu» i została komendantką Oddziału Żeńskiego Polskich Drużyn Strzeleckich. W latach pierwszej wojny światowej była, od 12 VIII 1914 do 1 II 1915, kurierką Oddziału Wywiadowczego I Brygady Legionów, po czym skierowana została do Warszawy do pracy w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) jako kurierka Oddziału Lotnego tej organizacji. Wspomnienia swoje z tego okresu ogłosiła w książce zbiorowej pt. „Wierna służba” (W. 1927). Od września 1916 pracowała w Dziale Ewidencji Naczelnego Komitetu Narodowego, a od r. 1917 w biurze Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu. W okresie od 1 I 1920 do 31 IX 1921 była instruktorem oświatowym sekcji propagandy i opieki nad żołnierzem.
Od 1 XI 1917 do 1 VII 1920 P. była zatrudniona w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie, a w l. 1921–2 w szkolnictwie zawodowym. Następnie od 1 I 1925 do 31 XII 1933 pracowała w Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej jako laborantka, a z kolei w tym samym charakterze w Instytucie Metalurgii i Metaloznawstwa Politechniki Warszawskiej. Ponadto w l. 1926–33 była członkiem Zarządu Związku Legionistów i Peowiaków w Białej Podlaskiej, a od r. 1933 wiceprzewodniczącą Stowarzyszenia Drużyniaczek i Starszych Kurierek oraz członkiem Sądu Koleżeńskiego Związku Peowiaków. Od r. 1928 działała w Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet (ZPOK).
W okresie drugiej wojny światowej P., związana z konspiracją, przebywała początkowo w Warszawie, a po aresztowaniu rodzeństwa wyjechała do Jedlni, aby zająć się bratankami, i wkrótce (24 IV 1941) została sama aresztowana, a następnie po przejściu przez więzienie w Radomiu wywieziona 3 VIII 1941 do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. W obozie uczestniczyła w konspiracyjnym życiu kulturalno-oświatowym. Po wyzwoleniu osiadła w Jedlni, gdzie zmarła 15 XI 1972. Pochowana została w grobowcu rodzinnym na miejscowym cmentarzu, gdzie znajdują się również symboliczne groby rodzeństwa: Jadwigi, Zofii, Jana i Stanisławy. P. była odznaczona m. in. Krzyżem Niepodległości z Mieczami oraz Krzyżem Virtuti Militari V kl. i Krzyżem POW.
Jeden z braci P-iej, Henryk, zginął w czasie pierwszej wojny światowej, całe pozostałe rodzeństwo było zaangażowane w okresie drugiej wojny światowej w pracę konspiracyjną. W placówce ZWZ w Jedlni, prowadząc m. in. nasłuch radiowy, działał brat Jan (ur. 1896), stracony w Oświęcimiu 8 III 1941. Siostra Zofia (ur. 1901), razem z bratową, żoną Jana, Stanisławą, z domu Orzelską, zostały rozstrzelane w Pińczowie, jedna 28 VII 1941, druga 2 III 1942. Represji niemieckich uniknęli tylko najstarszy brat Aleksander i siostra Leokadia, również uczestnicy konspiracji.
Fot. w Materiałach Red. PSB; Służba Ojczyźnie, W. 1929; Wierna służba, W. 1927; Zarzewie 1909–1920, W. 1973; – Arch. UJ: W. F. II 362, 363; IH PAN: A 131/64; – Materiały Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość; – Informacje siostry Leokadii Piekarskiej.
Red.