Loss Wiktor (1855–1932), ksiądz, śląski działacz i publicysta. Ur. 15 IV w Otmęcie (pow. Strzelce Opolskie), był synem nauczyciela Józefa i Marii z Gruchlów. Do szkoły ludowej uczęszczał w Otmęcie i Chrapkowicach. Od r. 1865 uczył się kolejno w gimnazjum gliwickim, w Gimnazjum Św. Macieja we Wrocławiu, w ewangelickim Gimnazjum Św. Elżbiety i ponownie w Gimnazjum Św. Macieja. Wobec trudności materialnych nie doszedł do matury. W r. 1877 pracował przez pewien czas w redakcji „Katolika”, po czym do jesieni 1878 jako nauczyciel domowy u Ziethena w Jarnołtówku (pow. nyski). W r. 1879 zgłosił się do gimnazjum w Strzelcach Opolskich, gdzie zdał maturę w r. 1880. W l. 1880–5 studiował prawo na Uniw. Wrocł., uczęszczając także z zamiłowaniem na wykłady filologii polskiej W. Nehringa. Brał wówczas żywy udział w polskim życiu organizacyjnym. Był jednym z założycieli Tow. Górnośląskiego w r. 1880, potem aktywnym jego członkiem, a przez kilka semestrów prezesem, na zebraniach wygłaszał odczyty, np. o próbach przyłączenia Śląska do Polski (1885). Po rozwiązaniu Towarzystwa w r. 1886 przechowywał jego sztandar. Należał również w l. 1880–5 do Tow. Literacko-Słowiańskiego. Pracując w państwowym archiwum we Wrocławiu (jako pomocnik dyrektora C. Grünhagena), zapoznał się z historią Śląska.
Po studiach we Wrocławiu L. wstąpił w r. 1885 do seminarium duchownego w Freising w Bawarii i został tam wyświęcony na księdza 27 VI 1886. Jako wikary pracował kolejno w Pszczynie, Rybniku, Miechowicach i Starym Koźlu. W końcu 1888 r. zatrudniony został w Dziergowicach, gdzie w r. 1893 został proboszczem. Związał się wówczas z partią Centrum, wypowiadał się za rozszerzeniem praw języka polskiego, ale zwalczał polski ruch narodowy. W r. 1893 objął redakcję „Kuriera Górnośląskiego” w Raciborzu, inspirowanego przez bpa wrocławskiego G. Koppa i śląskie Centrum, nie wykazał jednak talentu dziennikarskiego, a pismo, niepopularne wśród ludności polskiej, upadło w r. 1896. L. wycofał się wówczas z życia politycznego, jedynie w r. 1907 zgodził się kandydować, zresztą bez rezultatu, w wyborach do parlamentu w okręgu pszczyńsko-rybnickim przeciw ks. A. Skowrońskiemu. Od czasu do czasu zabierał także głos na konferencjach duszpasterskich w obronie nauki religii po polsku. W r. 1899 objął probostwo w parafii Pawłowice w pow. pszczyńskim, w r. 1908 został dziekanem w dekanacie żorskim, a w r. 1926 otrzymał godność honorowego kanonika kapituły katedralnej w Katowicach. Ze stanowiska proboszcza i dziekana zrezygnował w r. 1931 z powodu choroby. Oprócz artykułów prasowych napisał dwie większe publikacje: Dzieje Śląska (Bytom 1892), doprowadzone do r. 1173, i powieść Lubomira (Królewska Huta 1903). Zmarł 18 XII 1932 w Pawłowicach.
Ogrodziński W., Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Kat. 1965; Pater M., Centrum a ruch polski na Górnym Śląsku 1879–1893, Kat. 1971; Szramek E., Ks. W. L., „Roczniki Tow. Przyj. Nauk na Śląsku” T. 4: 1934 s. 241–8; Szymiczek F., Stowarzyszenia akademickie polskiej młodzieży górnośląskiej we Wrocławiu 1863–1918, Wr.–W.–Kr. 1963; – „Głosy z nad Odry” 1921 s. 58; „Polonia” nr 2947 s. 3, nr 2948 s. 3; – Arch. Uniw. w Wr.: Kania A., Studia uniwersyteckie członków Tow. Literacko-Słowiańskiego we Wrocławiu w latach 1836–1886, Wr. 1963 (mszp.).
Mieczysław Pater