INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Wincenty Siemaszko      Wincenty Siemaszko, wizerunek na podstawie fotografii.

Wincenty Siemaszko  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Siemaszko Wincenty (1887–1943), botanik, mikolog, profesor fitopatologii SGGW w Warszawie. Ur. 18 IV w Wilnie, był synem Karola i Tekli z Piotrowskich.

Po ukończeniu w r. 1906 gimnazjum humanistycznego w Wilnie, S. wstąpił do tamtejszego seminarium duchownego, ale po roku zrezygnował z teologii i rozpoczął studia przyrodnicze na uniwersytecie w Moskwie (1907–8), następnie kształcił się na wydz. fizyko-matematycznym uniwersytetu w Petersburgu, który ukończył w r. 1913; specjalizował się w czasie studiów z botaniki u Ch. Gobiego i W. Pałładina. W l. 1911–12 praktykował u Józefa Trzebińskiego w stacji doświadczalnej Wszechrosyjskiego Związku Cukrowników w Smile (gub. kijowska); przeprowadził wówczas liczne obserwacje i badania mikologiczno-fitopatologiczne. W pierwszej swojej pracy Materialy k mikologičeskoj flore Rossii, Spisok gribov sobrannych L. Garbovskim v okrestnostjach Smily, Kievskoj gub. letom i osenju 1912 g. („Trudy Bjura po prikladnoj botanike” 1913 t. 6). Opisał 44 gatunki (w tym dwa nowe) grzybów pasożytniczych. W r.n. kontynuował badania w Instytucie Mikologiczno-Fitopatologicznym przy Dep. Rolnictwa w Petersburgu pod kierunkiem Artura Jaczewskiego i opublikował Zapiski grzyboznawcze z guberni wileńskiej („Spraw. z posiedzeń Tow. Nauk. Warsz.” R. 7: 1914), opisując tu 144 gatunki grzybów (w tym 4 nowe).

W l. 1913–21 pracował S. jako mikolog w ogrodzie botanicznym Stacji Doświadczalnej Rolniczo-Sadowniczej w Suchumi, gdzie był organizatorem i kierownikiem pierwszej na kaukaskim wybrzeżu Morza Czarnego pracowni mikologiczno-fitopatologicznej. Przeprowadził tam wiele badań mikologicznych na niezbadanych jeszcze terenach. W l. 1914–20 odbył siedem wypraw w góry Wielkiego Kaukazu oraz w rejony Abchazji i Adżarii na terenie Gruzji. Zgromadził okazy 453 gatunków grzybów, z czego 41 dotychczas nieznanych nauce, które opisał w pracy Fungi caucasici novi vel minus cogniti (cz. 1, „Izvestija Kavkaskogo muzeja” T. 12: 1918; cz. 2, „Acta Societatis Botanicorum Poloniae” 1923 vol. 1 nr 1). W nazwach wielu z nich utrwalii nazwiska wybitnych polskich botaników i polskie nazwy geograficzne, np.: «Lycogala Rostafiński» «Ustilago Raciborskiana», «Microsphera polonica», «Phoma lithuanica» czy «Titaea bialoviezensis». W publikacji Badania mykologiczne w górach Kaukazu („Arch. Nauk Biologicznych Tow. Nauk. Warsz.” T. 1: 1923 z. 14) podał ogólną charakterystykę tamtejszej flory grzybowej i jej rozmieszczenie w zależności od panujących tam stref klimatycznych, a także rys geograficzny kraju i ogólną charakterystykę klimatu. Ponadto w Suchumi i okolicy przeprowadził różne badania fitopatologiczne, zwłaszcza nad chorobami roślin o dużym znaczeniu gospodarczym, tj. gatunków rodzaju Citrus, figowca (Ficus carica) i brzoskwini, np. Bolezni citrusov w Abchazji i Batumskoj oblasti (Suchumi 1920).

Jesienią 1921 S. przyjechał do Polski, przywożąc ze sobą dublety zbiorów grzybów kaukaskich i w listopadzie t.r. został zastępcą profesora oraz p.o. kierownikiem (do r. 1924), a następnie kierownikiem Katedry Fitopatologii w SGGW. Wykładał fitopatologię rolniczą, ogrodniczą i leśną. W styczniu 1924 uzyskał na Wydz. Filozoficznym UJ stopień doktora filozofii na podstawie pracy Pleśń liściowa, Monilia foliicola Woronichin w świetle spostrzeżeń i badań biologicznych („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” 1925 vol. 2 nr 23) napisanej pod kierunkiem Władysława Szafera. W t.r. habilitował się na Wydz. Rolnym UJ, przedkładając jako pracę habilitacyjną dwie publikacje: Notatki grzyboznawczo-geograficzne (tamże 1924 vol. 2 nr 1) oraz wspomniane już Badania mykologiczne w górach Kaukazu. W listopadzie 1924 mianowano go na Wydz. Ogrodniczym SGGW profesorem nadzwycz., profesorem zwycz. został tamże w grudniu 1936. We wrześniu 1939 został dziekanem tego wydziału. Po uzyskaniu veniae legendi na Uniw. Warsz. w r. 1925 wykładał tu fitopatologię na Wydz. Filozoficznym (do wybuchu wojny 1939 r.). Ponadto od r. 1924 współpracował w zakresie mikologii z Wydz. Ochrony Roślin Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach.

S. zorganizował od podstaw Zakład Fitopatologii SGGW w Skierniewicach (1922), który potem przeniósł do Warszawy na ul. Miodową 23 (1928), a następnie na Hożą 74 (1930). Mimo trudności lokalowych i braku sił pomocniczych, rozwinął szerokie badania przede wszystkim nad grzybami pasożytniczymi wybranych rejonów Polski (okolice Warszawy i Skierniewic, Lubelskie, Kieleckie i Ojców). W pracy Grzyby polskie nowe oraz rzadziej spotykane („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” 1925 vol. 2 nr 4) opisał 12 rzadko spotykanych w Polsce i 5 nowych gatunków grzybów pasożytniczych oraz jeden nowy rodzaj (Raciborskiomyces). Szczególną uwagę poświęcił Puszczy Białowieskiej, czego rezultatem było wydawnictwo zielnikowe Fungi Bialoviesenses exsiccati (Centuria I, Skierniewice 1923; Centuria II, Białowieża 1925). Wraz z żoną Janiną pierwsi w Polsce prowadzili badania nad mało znanymi grzybami z klasy workowców pasożytujących na owadach, tzw. owadorostami (Laboulbeniales). W pracy Owadorosty polskie i palearktyczne („Pol. Pismo Entomologiczne” cz. I, 1927 t. 6 z. 3–4; cz. II, 1931 t. 10 z. 3–4; cz. III, 1933 t. 12 z.l–4) opisali oni 60 gatunków i 8 odmian tych grzybów .

S. podejmował też badania fitopatologiczne z zakresu etiologii i epidemiologii chorób roślin, m.in. opracował pasożyty roślin uprawnych, drzew liściastych i iglastych, nie zarejestrowane i rzadko spotykane w Polsce (w tym 16 gatunków grzybów), ogłaszając sukcesywnie w l. 1924–6 Notatki fitopatologiczne w kwartalniku „Choroby i Szkodniki Roślin”. W ostatnich pracach zajął się współzależnością między niektórymi gatunkami korników a grzybami, zwłaszcza z rodzaju Ophiostoma powodującymi zasinienie drewna, np. Studia nad grzybami owadobójczymi Polski („Arch. Nauk Biologicznych Tow. Nauk. Warsz.” T. 6: 1937 z. 1), czy Zespoły grzybów towarzyszących kornikom polskim (W. 1939). S. był także autorem oryginalnych i opartych na bogatym doświadczeniu publikacji popularyzatorskich, m.in. wydanego wspólnie z Lucjanem Kaznowskim zielnika chorób roślin ogrodniczych i rolniczych pt. Choroby roślin uprawnych. Zielnik i objaśnienia do zielnika (Puławy 1927), podręcznika Choroby drzew i krzewów owocowych (Puławy 1929) i artykułu Grzyby w encyklopedii „Świat i Życie”. Ogółem opublikował ponad 40 prac, w większości opartych na ścisłej obserwacji i na wynikach prowadzonych hodowli, dzięki czemu stał się autorytetem w kraju i zdobył uznanie za granicą, zwłaszcza jako badacz owadorostów. Jego uczniami byli m.in. Józef Kochman i Tadeusz Pietkiewicz. Znał oprócz rosyjskiego, języki niemiecki, angielski i francuski, utrzymywał liczne zagraniczne kontakty naukowe, m.in. z uczonym amerykańskim R. Taxterem, specjalizującym się w badaniu grzybów pasożytujących na owadach i japońskim fitopatologiem N. Hiratsuką, współpracował też z Centraal Bureau voor Schimmelcultures w Baarn w Holandii.

S. był członkiem Komisji Fizjograficznej PAU (1925), członkiem korespondentem (1930) i zwycz. (1937) oraz sekretarzem Wydz. IV (od 1938) Tow. Naukowego Warszawskiego, a także należał do Polskiego Tow. Botanicznego, Polskiego Tow. Przyrodników im. Kopernika i Polskiego Związku Entomologicznego. Ponadto był członkiem towarzystw naukowych zagranicznych: Société Mycologique de France, Société de Pathologie Végétale et d’Entomologie Agricole de France, Société Linnéene de Lyon i American Mycological Society.

Podczas okupacji niemieckiej, mimo rozgrabienia pracowni i usunięcia z Zakładu, S. nadal pracował naukowo i pisał podręcznik fitopatologii; ukończona jego część ogólna zaginęła podczas powstania warszawskiego. W l. 1940–3 brał udział w tajnym nauczaniu zarówno na oddziale ogrodniczym oficjalnie działającej Miejskiej Szkoły Ogrodniczo-Rolniczej przy ul. Opaczewskiej, jak i w samodzielnych kompletach SGGW. Zmarł 20 VI 1943 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.

W małżeństwie z Janiną z Woronieckich (zob.) miał S. córkę Barbarę.

 

Biogramy uczonych pol., cz. V: Nauki rolnicze i leśne; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Słabczyńscy W. i T., Słownik podróżników polskich, W. 1992; Słown. biologów; Straty kultury pol. 1939–44, II; – Bolewski A., Pierzchała H., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939–1945. Straty osobowe, Wr. 1989 (błędnie Siemiaszko); Księga pamiątkowa SGGW (1937), (fot., częściowa bibliogr.); Księga pamiątkowa SGGW (1958), I (fot., bibliogr.); Manteuffel, Uniw. Warsz. 1915/16–1934/35; Mącznik H., Pracownicy Instytutu Puławskiego w latach międzywojennych (1917–1939), Puławy 1983; Twórcy polskiej fitopatologii, P. 1978 s. 37–53 (fot., bibliogr.); Walczak M., Ludzie nauki i nauczyciele polscy podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych, W. 1995; – „Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol.18: 1947 nr 1 s. 116–28 (wspomnienie pośmiertne B. Hryniewieckiego, fot., bibliogr.); „Roczn. Tow. Nauk. Warsz.” R. 24: 1931 s. 9, R. 25: 1932 s. 91–3 (częściowa bibliogr.), R. 31–8: 1938–45 s. 249–50; – Arch. UJ: WF II 504 (teczka doktorska), WR 41 (teczka habilitacyjna).

Stanisław Tadeusz Sroka

 

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Janina Siemaszko

1895-10-19 - 1968-04-11 entomolog
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zula Pogorzelska

około 1896 - 1936-02-10
aktorka teatralna
 

Wojciech Gerson

1831-07-01 - 1901-02-25
malarz
 

Karol Frycz

1877-03-29 - 1963-08-30
scenograf teatralny
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Antoni Konewka

1885-01-12 - 1944-09-02
pedagog
 

Ludwik Stanisław Korotyński

1860-05-12 - 1919-07-28
literat
 

Stanisław Stwora

1888-01-05 - 1942-09-30
poeta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.