INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Władysław Michał Nikliborc      Władysław Nikliborc, wizerunek na podstawie fotografii prasowej.

Władysław Michał Nikliborc  

 
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Nikliborc Władysław Michał (1899–1948), matematyk, profesor Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej oraz Uniw. Warsz. Ur. 2 I w Wadowicach, był synem Szczepana, sędziego, i Michaliny Zaraffe, bratem Jana, prof. fizyki Uniw. Wrocł. Do gimnazjum uczęszczał w Bielsku, Rzeszowie i Wadowicach, matematykę studiował w l. 1918–22 na UJ, w l. 1922–32 pracował jako asystent, potem adiunkt matematyki na Politechnice we Lwowie, w l. 1928–37 jako docent matematyki Uniw. Lwow., w okresie 1932–7 jako docent mechaniki na Wydziale Inżynierii Lądowo-Wodnej Politechniki we Lwowie. W r. 1924 doktoryzował się na Uniw. Lwow. na podstawie pracy Nowy dowód zasadniczego twierdzenia Cauchyego o istnieniu całek równań różniczkowych zwyczajnych („Wiad. Mat.” 1924), w r. 1927 habilitował się z matematyki na tymże uniwersytecie na podstawie pracy Sur les fonctions hyperharmoniques („Comptes Rendus de l’Académie des Sciences de Paris” 1925, 1926), a w r. 1931 z mechaniki teoretycznej na politechnice we Lwowie na podstawie pracy Ueber die obere Grenze der Winkelgeschwindigkeit der Gleichgewichtsfiguren rotierender gravitirender Flüssigkeiten („Mathematische Zeitschr.” 1929). W l. 1928–9 przebywał jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej w Lipsku, Getyndze i Paryżu, w l. 1930–1 na stypendium Rockefellera u Leona Lichtensteina w Lipsku. W l. 1937–9 był profesorem nadzwycz. matematyki na Wydziale Chemicznym Politechniki w Warszawie. W czasie drugiej wojny światowej wykładał matematykę na Politechnice we Lwowie (w l. 1942–4 działającej jako Staatliche Technische Fachkurse). Po wyzwoleniu był w l. 1945–7 profesorem zwycz. matematyki na Politechnice w Warszawie, a od r. 1947 profesorem zwycz. Uniw. Warsz.

N. osiągnął ważne wyniki w analizie klasycznej, teorii równań różniczkowych, rachunku wariacyjnym, mechanice klasycznej. Początkowo interesował się głównie teorią równań różniczkowych, gdzie najważniejszym jego osiągnięciem stał się dowód – po raz pierwszy bezpośredni – na istnienie rozwiązania nieograniczenie całkowalnego układu równań o różniczkach zupełnych; metodę N-a zastosował w r. 1937 do zagadnień pokrewnych Belg R. Germay. Drugi ważny rezultat pierwszego okresu badań N-a polegał na tym, że w niezwykle trudnej teorii funkcji hyperharmonicznych dzięki wprowadzeniu spółrzędnych hypersferoidalnych zredukował w nich liczbę równań do trzech, co się nie udało przedtem tak wybitnym uczonym, jak H. Poincaré i P. Dirichlet. W l. 1929–35 pod wpływem Leona Lichtensteina zainteresował się teoriami kosmogonicznymi i teorią figur w hydrodynamice. W kilku pracach, wysoko ocenionych w nauce, znacznie rozszerzył zakres stosowalności pewnej nierówności Poincarégo do jednorodnej cieczy wirującej dookoła osi oraz zajmował się spłaszczeniem figury równowagi takiej cieczy. W l. 1936–48 skupił się na sławnym w mechanice niebieskiej zagadnieniu trzech ciał, nad którym pracowali już P. Laplace, J. Lagrange, C. Jacobi, H. Poincaré; wstępne wyniki N-a oraz metodyka rozwiązywania tego arcytrudnego problemu (Ueber das allgemeine Dreikörperproblem, „Studia Mathematica” 1938 cz. 1, 1939 cz. II) wywołały powszechne zainteresowanie. Niestety dalsze prace w tym kierunku, prowadzone w czasie drugiej wojny i po niej, pozostały w rękopisie. Związany z lwowską szkołą matematyczną, publikował szereg prac z Hugonem Steinhausem (m. in. Zbiór zadań z rachunku różniczkowego, Lw. 1930), Stefanem Kaczmarzem (Sur les suites de fonctions convergentes en moyenne, „Fundamenta Mathematica” 1928), Włodzimierzem Stożkiem (siedem podręczników dla szkół średnich oraz m. in. Ueber die Grenzwerte des logaritmischen Potentials der Doppelbelegung, „Fundamenta Mathematica” 1934). Był członkiem korespondentem PAU (od r. 1946), członkiem zwycz. Akademii Nauk Technicznych oraz członkiem korespondentem od r. 1938, zwyczajnym od r. 1945 Tow. Naukowego Warszawskiego. Zmarł nagle 1 III 1948 w Warszawie, pochowany został w Wadowicach. Jego małżeństwo z Zofią z Musiałów było bezdzietne.

 

W. Enc. Powsz. (PWN); Peretiatkowicz-Sobeski, Współcz. kultura pol.; Nieciowa, Członkowie AU oraz PAU; – Gołąb S., O dorobku matematyków polskich, „Życie Nauki” 1947 s. 79–91; Orlicz W., Władysław M. Nikliborc, „Spraw. Pozn. Tow. Przyj. Nauk” T. 15: 1948 nr 1 s. 213–14; Świebodziński W., W. Nikliborc et son oeuvre scientifique, „Colloquium Mathematicum” T. 4: 1956 s. 329–30; – „Colloquium Mathematicum” 1948 s. 322–30 (bibliogr. prac); „Przegl. Akad.” 1948 nr z 1 IV; „Roczn. PAU” 1945 s. XXXVIII, 1946/7 s. LVI; „Roczn. Tow. Nauk. Warsz.” 1938–45 s. 121–2, 1948 s. 19, 159–63 (bibliogr. prac); „Spraw. PAU” T. 49: 1948 nr 3 s. 112 (nekrolog); „Życie Warsz.” 1948 nr 63, 64; – Arch. PAN: Zespół «Minerwa».

Stanisław M. Brzozowski

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Ignacy Daszyński

1866-10-26 - 1936-10-31
marszałek sejmu II RP
 

Zbigniew Kuźmiński

1921-11-04 - 2005-03-12
reżyser filmowy
 

Kazimierz Leski

1912-06-21 - 2000-05-27
inżynier mechanik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Łazarski

1849-11-29 - 1938-11-18
adwokat
 

Adam Napieralski

1861-10-12 - 1928-10-24
polityk
 

Władysław Kamiński

1897-03-17 - 1944-05-17
działacz sanacyjny
 

Kazimierz Szemioth

1933-04-07 - 1985-10-10
poeta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.