INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wojciech Ossoliński  

 
 
Biogram został opublikowany w 1979 r. w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Ossoliński Wojciech (1796–1842), pierwszy rektor Akademii Duchownej Warszawskiej. Ur. 25 IV we wsi Sieluciźnie na Podlasiu za Bugiem. Był synem Józefa, chorążego ziemi mielnickiej, i Zofii z Jakubowskich. Początkowe nauki pobierał w szkole publicznej w Białej (Białej Podlaskiej). W r. 1812 wstąpił do Seminarium Duchownego w Janowie, które ukończył w r. 1815. Następnie do lipca 1820 nauczał tam filozofii, wymowy kaznodziejskiej i historii Kościoła. W r. 1819 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk bpa podlaskiego Feliksa Lewińskiego. We wrześniu 1820 O. zapisał się za zezwoleniem swej władzy na Wydział Teologiczny Uniw. Warsz. Jednocześnie mianowany został nauczycielem religii w Liceum Warszawskim. W ciągu dwuletnich studiów uniwersyteckich napisał dwie rozprawy w języku łacińskim, nagrodzone złotymi medalami. W lipcu 1822 otrzymał stopień magistra teologii. Mimo zaszczytnych propozycji ze strony arcbpa Stefana Hołowczyca (probostwo na Pradze i urząd w konsystorzu) i bpa Jana P. Woronicza, O. powrócił do Janowa na wezwanie biskupa Lewińskiego i wykładał znów w tamtejszym Seminarium Duchownym: Pismo Św., teologię dogmatyczną i pastoralną. W listopadzie 1822 mianowano go kanonikiem kapituły podlaskiej i sędzią konsystorza. W l. 1825–6, po śmierci bpa Lewińskiego, O. położył duże zasługi jako wiceadministrator diecezji podlaskiej. W grudniu 1827 otrzymał intratne probostwo w Kocku. W lipcu 1829, po ustąpieniu ks. Feliksa Ustrzyckiego, O. został powołany na profesora teologii dogmatycznej na Wydziale Teologicznym Uniw. Warsz. przy Seminarium Głównym. W t. r. Wydział Teologiczny UJ nadał mu stopień doktora teologii (27 IX). O. nie miał żadnych prac publikowanych. Jego Teologia dogmatyczna i pastoralna oraz inne pisma religijne pozostały w rękopisach, które, jak się zdaje, nie zachowały się w kraju.

Wiosną 1830 Komisja Rządowa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego postanowiła powierzyć O-emu zarząd kościoła Św. Stanisława w Rzymie i pomimo protestów Wydziału Teologicznego nie chciała cofnąć decyzji. Dopiero wybuch powstania listopadowego przesądził sprawę i O. pozostał w Warszawie. W r. 1832 podjął obowiązki profesora teologii w Seminarium Głównym (15 III) i otrzymał nominację Rady Administracyjnej na prałata archidiakona katedry podlaskiej (3 VIII). Po upadku powstania O. cieszył się zaufaniem rządu rosyjskiego. W r. 1837 został mianowany pierwszym rektorem nowo otworzonej Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej Warszawskiej (9 I) i zobowiązany do prowadzenia wykładów teologii dogmatycznej. Podczas uroczystości otwarcia Akademii O. wygłosił wiernopoddańcze przemówienie (opublikowane w monografii A. Pleszczyńskiego). Jako rektor położył duże zasługi przy organizacji Akademii. W r. 1840 (7 IV) otrzymał nominację na członka Rady Wychowania Publicznego, ale pogarszający się stan zdrowia nie pozwolił mu już na udział w jej pracach. Błyskotliwie zapowiadająca się kariera O-ego zbliżała się do końca. W r. 1840, po wywiezieniu przez władze rosyjskie bpa podlaskiego Jana Marcelego Gutkowskiego do Jezioran w gub. mohylewskiej, O. podrażniony w swej ambicji nie dopuścił do zarządu diecezją ks. Bartłomieja Radziszewskiego, kandydata desygnowanego na to stanowisko przez biskupa. O., który wszelkimi siłami dążył do wyniesienia na biskupstwo podlaskie, sam wraz z kapitułą objął kolegialnie rządy w diecezji i prowadził w imieniu kapituły korespondencję z władzami centralnymi w Warszawie. Latem t. r. wyjechał na kurację do Marienbadu, skąd w charakterze delegata kapituły udał się do Rzymu, sądząc, że Stolica Apostolska powierzy mu zarząd diecezji. Tymczasem w Rzymie spotkał się z niespodziewaną naganą. Zarzucono mu, że swym samowolnym postępowaniem spowodował rozłam w zarządzie diecezją. O., zawiedziony w swych nadziejach, cierpiący na dolegliwości serca, ciężko zachorował. W r. 1841 rozpoczął bezskuteczne starania o przyznanie mu pensji emerytalnej. Zmarł w Warszawie 29 V 1842 na atak apoplektyczny. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w katakumbach, gdzie zachowała się tablica nagrobna. Był trzykrotnie w l. 1838–40 odznaczony orderami: Św. Stanisława III i II kl., Św. Anny II kl.

Wśród kleru O. miał opinię doświadczonego, choć surowego pedagoga, dobrego mówcy, człowieka zdolnego, ale niezmiernie ambitnego.

 

Enc. Kośc.; Enc Org.; Podr. Enc. Kośc.; W. Enc. Ilustr.; Uruski, XIII 58; Żychliński; – Bieliński, Uniw. Warsz., I–III; Boudou A., Stolica Święta a Rosja…, Kr. 1928 I; Glemma T., Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w l. 1795–1817, Kr. 1949; Kucharzewski J., Epoka paskiewiczowska. Losy oświaty, W. 1914; Manteuffel T., Centralne władze oświatowe…, W. 1929 s. 60; Pleszczyński A., Dzieje Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej Warszawskiej, W. 1907 XXIX–XXXI 69–74, 121; [Pruszkowski J.] P. J. K. Podlasiak, Janów Biskupi czyli Podlaski, Kr. 1897 s. 221–30; [Topolski L.], Ks. L. T., Wiadomość o życiu śp. W. hr. O-ego…, „Pam. Relig.-Moralny” T. 3: 1842 s. 556–68; Wójcicki, Cmentarz Powązkowski, III; – Kicka N., Pamiętniki, W. 1972; – „Kur. Warsz.” 1842 nr 138, 165 (obszerny nekrolog); – Żmuda R., Działalność dydaktyczna i pisarska profesorów… Akademii Duchownej 1837–1867 (mszp. w B. ATK w W.); – Arch. Archidiecezjalne Warszawskie: nr inw. 256 (akta personalne O-ego).

Maria Manteufflowa

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

August Cieszkowski

1814-09-12 - 1894-03-12
filozof
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Ludwik Pietrusiński

1803-03-21 - 1865-05-08
prawnik
 

Feliks Sypniewski

1830 - 1902-01-05
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.