Dzięki zgromadzonemu majątkowi i sporemu dorobkowi pisarskiemu stał się osobą znaną i szanowaną. W czasie pobytów w Warszawie bywał w salonach arystokracji, gdzie narodziła się idea założenia towarzystwa naukowego. Zalazł się na pierwszej liście powstałego w 1800 r. Towarzystwa Przyjaciół Nauk (TPN), którego prezesem został Jan Albertrandy. Kiedy w roku następnym zamieszkał w Warszawie, włączył się aktywniej w prace TPN. Zaproponował zgromadzenie dzieł naukowych, z których słownictwa można by zaczerpnąć wzory dla tworzonej polskiej terminologii naukowej. Potem powierzono mu przygotowanie programu prac TPN z zakresu historii naturalnej i mineralogii. Zastępował Albertrandego podczas jego nieobecności.  Udostępnił TPN wybudowany przez siebie gmach na Kanoniach. Zadbał przy tym o jego wystrój, zamawiając popiersia i portrety uczonych. Po śmierci Albertrandego w 1808 r. został jednogłośnie powołany na stanowisko prezesa towarzystwa. Potem wybierano go na kolejne kadencje, więc sprawował tę funkcję aż do końca życia.  W TPN wspierał m.in. prace nad zbiorową historią Polski; podkreślając konieczność spisania dziejów narodu, a nie tylko panujących.  Wielokrotnie referował w TPN własne rozprawy i  prace geologiczne.   Z jego inicjatywy ściągnięto do Warszawy architekta Antonio Corazziego, któremu powierzono budowę wielu gmachów publicznych. Dzięki dobrym stosunkom z Namiestnikiem Zajączkiem zdołał  uzyskać teren dla planowanej nowej siedziby TPN. W 1820 roku położono kamień węgielny pod gmach u zbiegu ulic Krakowskie Przedmieście i Nowy Świat; finansował w całości budowę, prowadzoną pod kierunkiem Corazziego. W trzy lata później zainaugurował prace TPN w nowym gmachu. W tzw. Pałacu Staszica ma dziś  swoją siedzibę  Polska Akademia Nauk.

Więcej informacji, ciekawostek i materiałów dotyczących Stanisława Wawrzyńca Staszica szukaj w jego biogramie i na innych stronach naszego serwisu