INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Baltazar Strubicz  

 
 
ok. 1590 - 1650
Biogram został opublikowany w latach 2006-2007 w XLIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Strubicz (Strobicz, Struzbicz) Baltazar (ok. 1590–1650), kupiec, burmistrz Starej Warszawy.

Pochodził z rodziny wywodzącej się z Nysy na Śląsku, zapewne był spokrewniony z Maciejem Strubiczem (zob.). Był wnukiem Jana, synem Jana, kupca, który doszedł w Warszawie do znacznej zamożności (m.in. od r. 1590 posiadał kamienicę przy Rynku nr 4), a 11 III 1580 uzyskał prawo miejskie Starej Warszawy.

S. przejął po ojcu prowadzenie interesów handlowych. Dn. 24 I 1624 wspólnie z Łukaszem Buszerem i Jakubem Dzianotti w imieniu kupców sukiennych odmówił przyjęcia cennika, uchwalonego przez komisję lubelską, ponieważ nie został on opublikowany w ratuszu ani w aktach grodzkich warszawskich. W l. 1626–9, podczas wojny ze Szwecją, zajmował się aprowizacją wojska polskiego w Prusach Królewskich. Pełniąc funkcję serwitora królewskiego, zaopatrywał dwór w żywność i importowane sukno. Jednocześnie rozpoczął karierę urzędniczą; pełnił funkcję gminnego, a od r. 1628 ławnika; w r.n. wszedł do rady miejskiej. Jako rajca najmłodszy stażem pełnił obowiązki szafarza dochodów miejskich; w r. 1630 został również podskarbim i obie te funkcje sprawował do lutego 1633. Dn. 28 II 1637 został obrany burmistrzem Starej Warszawy. W czasie sprawowania urzędu jeździł w sprawach miejskich do Tryb. Skarbowego w Radomiu. Zajmował się przygotowaniami do powitania królowej Cecylii Renaty, przybywającej na uroczystość zaślubin z Władysławem IV i koronację; zaopatrywał dwór w cegły i tarcicę, niezbędne do przygotowania podmiejskiej rezydencji w Ujazdowie, czuwał nad wyrównaniem placu na Krakowskim Przedmieściu, gdzie zamierzano urządzić gonitwy turniejowe, doglądał budowy bram triumfalnych przy pałacu Adama Kazanowskiego i przy kościele Bernardynów. Zapewne był autorem inskrypcji i epigramów zdobiących obie bramy; inskrypcje te wydał pod własnym nazwiskiem w drukarni Jana Trelpińskiego (Inscriptiones arcuum triumphalium…, Varsaviae 1637). Podczas powitania Cecylii Renaty żona S-a wraz z pozostałymi rajczyniami podarowała królowej «marcepan i frukty rozmaite».

Wg Jerzego Lileyki był S. jednym z inicjatorów i realizatorów przebudowy wnętrz ratusza Starej Warszawy; jednak tablica umieszczona w r. 1642 nad wejściem do skarbca nie wspomina o jego udziale w tym przedsięwzięciu, przypisując całą zasługę ówczesnemu burmistrzowi Mikołajowi Gizie. Być może sprawy związane z renowacją ratusza stały się podstawą konfliktu, do jakiego doszło między S-em a Gizą; na jego istnienie wskazuje mandat Władysława IV z 16 VII 1644, polecający magistratowi warszawskiemu usunięcie z ksiąg miejskich wpisów szkodzących sławie obu adwersarzy. T.r. sprawował S. ponownie godność burmistrza Starej Warszawy. W r. 1646 został wójtem, a w r.n. burmistrzem po raz trzeci. W l. 1646–7 przeprowadził restaurację kamienicy Wójtowskiej (Rynek 19). W r. 1649 został burmistrzem po raz czwarty. Jego ostatnim większym przedsięwzięciem było urządzenie żupy solnej na Solcu. S. nosił tytuł sekretarza królewskiego.

S. posiadał kamienicę Korbowską (Rynek 27), w r. 1647 uzyskał jej uwolnienie od kwaterunku; miał również przejętą po teściach kamienicę Klucznikowską (Rynek 21 A) oraz kamienice przy ul. Piwnej i Świętojańskiej. W r. 1633 wzniósł na gruncie kupionym na Bugaju (ul. Brzozowa 12) murowany spichlerz; nad jego wejściem przetrwała do dziś tablica erekcyjna z gmerkami Zembrzuskich i Strubiczów. Od miasta dzierżawił dwa sklepy w kamienicy Wójtowskiej, a w okresie sejmów dodatkowo stojące przed nią kramy miejskie; dzierżawił również należące do kościołów p. wezw. św. Jerzego i św. Marcina role na Nowym Mieście. Pokaźny majątek pozwalał mu na udzielanie pożyczek sięgających kilku tysięcy złotych, w wyniku czego w r. 1649 miasto było mu winne 4466 złp.; dług ten został spłacony przez podskarbiego Marcina Fukiera częściowo z własnej szkatuły. S. zmarł w r. 1650. Po jego śmierci wyszło na jaw, że Fukier, regulując zadłużenie miasta, omyłkowo wypłacił z kasy miejskiej dwukrotnie sumę 1270 złp.: raz S-owi, drugi raz jego sukcesorom, z których tylko Stanisław Baryczka zwrócił otrzymaną niesłusznie kwotę; przeciw pozostałym Fukier musiał wstąpić na drogę sądową. Procesował się z nimi również w sprawie zysków należnych mu od S-a z tytułu wspólnych interesów handlowych w Jarosławiu, Łukowie i Łowiczu.

W małżeństwie zawartym w r. 1618 z Zofią, córką burmistrza Pawła Klucznika Zembrzuskiego, miał S. syna Jana, ucznia kolegium jezuickiego w Pułtusku, w r. 1642 studenta w Padwie, kapitana królewskiego, żonatego z Elżbietą Kupcewiczówną, oraz córki: Annę, zamężną od r. 1638 z Jackiem Delpace, następnie (od r. 1651) z pisarzem skarbu królewskiego Janem Komorskim, Zofię, od r. 1642 żonę rajcy i owiesnego królewskiego Stanisława Baryczki, Barbarę, od r. 1644 żonę sekretarza i poczmistrza królewskiego Karola Montelupiego, Katarzynę, od r. 1646 żonę Nataniela Wybera z Gdańska, a od r. 1650 Angelo Bandinellego z Bolonii, Elżbietę, od r. 1647 żonę pisarza żup królewskich Adama Świętochowskiego.

S. występuje epizodycznie w powieściach „Iskry na szablach” Mieczysława Smolarskiego (W. 1938) oraz „Homines novi” Jana Ziółkowskiego (W. 1955).

 

Enc. Warszawy (1994); Estreicher; Liber chamorum; – Baruch M., Baryczkowie. Dzieje rodu patrycjuszowskiego Starej Warszawy, W. 1914; tenże, Ród Fukierów, W. 1922; Buczek K., Ślązacy w kartografii polskiej XVI wieku, Kr. 1937 s. 25; Ciepłowski S., Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w., W. 2004; Gomulicki W., Opowiadania o Starej Warszawie, W. 1960 s. 178, 186, 211; Katalog zabytków sztuki w Pol., S. Nowa, XI; Keckowa A., Królewskie składy soli w Warszawie w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, „Kwart. Hist. Kult. Mater.” R. 25: 1977 nr 4 s. 523; Kersten A., Warszawa kazimierzowska 1648–1668, W. 1971; Korotajowa K., Drukarz i ławnik warszawski Jan Trelpiński, „Studia Warsz.” T. 24: 1977; Kotwicki A., Nieznane dzieło Constantina Tencalli w Warszawie, „Stolica” 1959 nr 26 s. 18; Kurowski F. K., Pamiątki miasta Warszawy, W. 1949 I 11, 38; Lileyko J., Projekty dekoracji Giovanniego Battisty Gisleniego na wjazd Ludwiki Marii Gonzagi do Warszawy w marcu 1646 roku, w: Artyści włoscy w Polsce XV–XVIII wieku, W. 2004 s. 423, 426; tenże, Wystrój ratusza Starej Warszawy w pierwszej połowie XVII w. jako wyraz związków artystycznych mieszczaństwa i dworu, w: Sztuka miast i mieszczaństwa X–XVIII wieku w Europie Środkowej. Materiały międzynarodowej sesji naukowej we Wrocławiu, Red. J. Harasimowicz, W. 1990 s. 364, 378; Sobieszczański F. M., Warszawa. Wybór publikacji, W. 1967 I 100, 102, 124, 251; Sołtan A., W gimnazjach i kolegiach. Z wędrówek edukacyjnych warszawian w pierwszej połowie XVII w., „Roczn. Warsz.” T. 29: 2000; tenże, Warszawskie peregrynacje akademickie od połowy XV do połowy XVII wieku, „Roczn. Warsz.” T. 23: 1993; Szaniawska W., Dwa rękopisy Adama Jarzębskiego, „Studia Warsz.” T. 20: 1974; Szkice nowomiejskie, W. 1961; – Album Civium Civitatis Antiquae Varsaviae. Księga przyjęć do prawa miejskiego Starej Warszawy 1506–1586, Oprac. A. Bartoszewicz, W. 2000; Arch. nacji pol. w uniw. Padewskim, I; Jarzębski A., Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy, Oprac. W. Tomkiewicz, W. 1974; Przywileje królewskiego miasta stołecznego Starej Warszawy 1376–1772, Wyd. T. Wierzbowski, W. 1913; Ustawy cen dla miasta Starej Warszawy od r. 1606 do r. 1627, Wyd. A. Chmiel, w: Arch. Kom. Hist., Kr. 1894 VII; Vol. leg., IV 128; Wjazd, koronacja, wesele Najjaśniejszej Królowej Jej Mości Cecylii Renaty w Warszawie roku 1637, Oprac. A. Falniowska-Gradowska, W. 1991; Źródła do dziejów Warszawy. Rejestry podatkowe i taryfy nieruchomości 1510–1770, W. 1963 s. 74, 77–8, 86, 89, 137, 139, 141, 162, 203–5; – AGAD: Stara Warszawa, dok. papierowe sygn. 978, Warszawa–Ekon. nr 241 k. 3, nr 243 k. 107, 170v, nr 244 k. 1, 5v, 38–9, 62–3, 82v, 94–5, nr 245 k. 39v, 57v, 67, 145, 192v, nr 246 k. 19, 87, nr 247 k. 3, 32, 98, nr 249 k. 13; Paraf. rzymskokatol. p. wezw. św. Jana Chrzciciela w W.: Liber copulatorum 1583–1620 s. 235, 1621–1647 s. 164–5, 221, 252, 277, 285, 296, Liber baptisatorum 1602–15 s. 252, 1640–9 s. 327, 341, 382, Liber matrimonii 1647–72 s. 52–3, 58, 80–1.

                                                                                                                                                                                                                                         Andrzej Sołtan

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
Partner ms-warszawa.png
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zygmunt III (Waza)

1566-06-20 - 1632-04-30
król Polski
 

Michał Sędziwój h. Ostoja

1566-02-02 - między 20 V a 12 VIII 1636
alchemik
 

Ludwika Maria Gonzaga

1611-08-18 - 1667-05-10
królowa Polski
 

Jan Wężyk

1575 - 1638-05-27
prymas Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.