Kubalski Edward (1872–1958), prawnik, urzędnik samorządowy w Krakowie i działacz ruchu sokolego. Ur. 10 X w Trzcińcu w pow. jędrzejowskim, był synem Konstantego, prawdopodobnie właściciela niewielkiej posiadłości ziemskiej, i Antoniny z Stefańskich. Wcześnie osierocony, dzieciństwo spędził w Krakowie u krewnych, gdzie ukończył gimnazjum (Św. Anny i Św. Jacka), a w r. 1894 prawo. Uzyskawszy absolutorium (21 VIII) i złożywszy egzaminy podyplomowe zaczął pracować w r. 1896 w magistracie m. Krakowa. Idąc kolejno po szczeblach służby samorządowej został w r. 1900 mianowany koncypistą, w r. 1905 wicesekretarzem, w r. 1908 sekretarzem, w r. 1911 radcą magistratu i wreszcie w r. 1928 posunięty został do stanowiska naczelnika wydziału naprzód III, a potem V Zarządu m. Krakowa. W służbie samorządowej był z górą lat 40 i w grudniu 1935 r. przeszedł w stan spoczynku.
Od r. 1895 był K. zaangażowany w ruchu gimnastyczno-sokolim oraz w życiu kulturalnym Krakowa. W l. 1897–1914 zajmował różne wysokie stanowiska w zarządzie «Sokoła» krakowskiego (sekretarz 1903–6, dyrektor 1906–13, zastępca prezesa 1913–4), był współinicjatorem i redaktorem „Przeglądu Gimnastycznego” (1899–1901) i „Przeglądu Sokolego” (1913–4). Był też autorem licznych wierszy okolicznościowych, np. Bądźmy silni, Już dosyć pieśni, 29 listopada („Przegl. Sokoli” 1909), Ich śladem, Książę Józef, Naszym drużynom, Pieśń drużyn sokolich („Przegl. Sokoli” 1913) i szopek satyrycznych, prowadził również teatr amatorski. Jako członek władz okręgowych i centralnych Związku Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich w Austrii (ZPGTS) odegrał dużą rolę w przeprowadzeniu reformy systemu gimnastyki sokolej w Galicji, w organizacji zlotów sokolich i tworzeniu stałych Drużyn Polowych. Sprawom tym poświęcił wiele publikacji: O narodowy system wychowania fizycznego („Przegl. Gimnastyczny” 1901), Sprawa wychowania fizycznego na IX Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich w Krakowie („Przegl. Gimnastyczny” 1900), Zarys programu zlotu i uroczystości grunwaldzkich („Przegl. Sokoli” 1910). Reprezentował też ZPGTS na międzynarodowych zlotach gimnastycznych w Pradze (1907) i Frankfurcie nad Menem (1908), w związku z czym opublikował Zlot w Pradze, (Kr. 1908) i Wrażenia ze Zjazdu Gimnastyków Niemieckich we Frankfurcie nad Menem (Kr. 1909).
Już od pierwszych lat wieku XX związał się K. ze Stronnictwem Narodowej Demokracji. Tuż przed pierwszą wojną światową został przyjęty przez Zygmunta Balickiego i Stanisława Rowińskiego (obaj dawni znajomi K-ego z terenu działalności w Sokolstwie) do Ligi Narodowej. Z jej ramienia przystąpił w r. 1912 do organizowania Stałych Drużyn Polowych przy gnieździe krakowskim (wspólnie z płkiem Zygmuntem Zielińskim, późniejszym generałem W.P.); zgodnie jednak ze swoją postawą polityczną nie poszedł z Drużynami sokolimi do Legionów i w czasie wojny czynnie współdziałał ze Stronnictwem Narodowej Demokracji w zwalczaniu orientacji austro-niemieckiej. Pod koniec października 1918 r. brał udział w oswobodzeniu Krakowa i organizowaniu tymczasowych władz polskich.
W okresie międzywojennym kontynuował działalność na odcinku sokolstwa. Był prezesem «Sokoła» krakowskiego (1919–34), współdziałał w organizowaniu ogólnopolskiego ruchu sokolego (1921) i utworzeniu Dzielnicy Małopolskiej oraz Okręgu Krakowskiego «Sokoła» (1922). W l. 1923–39 był zastępcą prezesa Dzielnicy oraz prezesem Okręgu Krakowskiego «Sokoła». Jako współpracownik Rady Związkowej Sokolstwa w Warszawie, reprezentował Polskę na międzynarodowych zjazdach i zlotach gimnastycznych: w Lille (1921), Pradze (1926, 1932), Belgradzie (1930), Krakowie (1937) oraz był korespondentem i sprawozdawcą na licznych zlotach krajowych. Był także wykładowcą z zakresu historii i organizacji sokolstwa na zainicjowanych przez siebie kursach dla nauczycieli gimnastyki. W związku z tym opublikował pracę Krótki zarys historii i organizacji sokolstwa polskiego (Kr. 1931).
Poza sokolstwem K. przejawiał żywą działalność społeczną w ruchu związkowym pracowników samorządowych oraz w życiu kulturalnym Krakowa. Od r. 1926 był zastępcą prezesa Krajowego Związku Pracowników Samorządowych, prezesem zarządu woj. Wzajemnej Pomocy Urzędników Samorządowych, reprezentantem Krakowa w Związku Miast Polskich. Ponadto był współorganizatorem i członkiem zarządu Towarzystwa Polsko-Francuskiego, pracował w Związku Inteligencji, był wieloletnim skarbnikiem (1909–1923) Tow. Miłośników Historii i Zabytków Miasta Krakowa, członkiem Polskiego Tow. Historycznego, Tow. Sztuk Pięknych i in. Jako miłośnik sztuki, poezji i muzyki pozostawił K. po sobie liczne rysunki, szkice, utwory poetyckie niedrukowane (w zbiorach rodzinnych) oraz studium Z dziejów krakowskiej muzyki (Kr. 1906, Bibl. Krak., nr 32).
Okres okupacji hitlerowskiej spędził K. w Krakowie, pracując społecznie w Izbie Rzemieślniczej i Radzie Głównej Opiekuńczej (RGO) oraz przygotowując do druku pamiętnik Z przeżyć i wspomnień sokolich (w zbiorach rodzinnych). Natychmiast po wyzwoleniu (marzec 1945) podjął K. energiczne wysiłki zmierzające do odbudowy ruchu sokolego. Doprowadził do krajowego zjazdu sokolstwa (9 X 1945) oraz stanął na czele tymczasowych władz związku. Działalność ta jednak wkrótce została przerwana decyzją władz państwowych. K. zmarł w Krakowie 3 III 1958 r. Odznaczony był Orderem Odrodzenia Polski i licznymi wyróżnieniami honorowymi. Ożeniony (1903) z Reginą Fostowicz Zahorską, córką Michała, ziemianina z Wileńszczyzny, miał czworo dzieci: Zofię, Stanisława (zginął w czasie wojny), Helenę i Marię.
Portret (olej.) w posiadaniu rodziny w Kr.; – Kozicki S., Historia Ligi Narodowej, Londyn 1964; Toporowicz K., Geneza i rozwój organizacyjny Tow. Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie w latach 1885–1914, „Roczn. Nauk. Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Kr.” R. 5: 1966 s. 63–133; – Arch. UJ: Akta Wydziału Prawa, katalogi i protokoły egzaminacyjne; – Dokumenty osobiste i rodzinne K-ego, w zbiorach rodziny; – Ważniewicz B., Działalność E. K-ego na polu wychowania fizycznego w Krakowie na przełomie XIX i XX wieku, Kr. 1967 (praca magisterska); – Informacje Stanisława Rymara.
Kazimierz Toporowicz