Radziszewski Ignacy Dominik (1869–1944), inżynier technolog, współtwórca, profesor i rektor Politechniki Warszawskiej. Ur. 19 I we wsi Nowosolna pod Łodzią, był synem Marcelego, nauczyciela pochodzącego z rodziny szlacheckiej, i Józefy z Biernackich, bratem Idziego (zob.) i Pawła (zob.).
Rozpoczętą naukę w gimnazjum w Płocku (sześć klas) R. kontynuował w Radomiu, gdzie uzyskał maturę (1888). Po rocznym studium na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniw. Warsz., przeniósł się do Instytutu Technologicznego w Petersburgu, gdzie otrzymał dyplom inżyniera technologa (1897). Następnie pracował przy budowie wodociągów w Lublinie, jako pomocnik głównego inżyniera, a w l. 1901–12 w fabryce budowy maszyn i urządzeń sanitarnych Piotra Drzewieckiego i Jana Jeziorańskiego w Warszawie jako inżynier, a później kierownik oddziału wodociągowo-kanalizacyjnego i prokurent firmy. W l. 1912–18 prowadził R. własne biuro projektów, porad i ekspertyz urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych. Został wtedy członkiem Koła Inżynierów-Doradców i Inżynierów-Rzeczoznawców przy Stowarzyszeniu Techników w Warszawie i od tego czasu prowadził prace opiniodawcze i doradcze w dziedzinie budownictwa obiektów wodociągowych i kanalizacyjnych w całym kraju. Na nadzwyczajnym Zjeździe Techników Polskich w Warszawie w r. 1917 był R. członkiem prezydium i prezesem zjazdu oraz członkiem komisji redakcyjnej uchwał zjazdowych.
Oprócz pracy zawodowej R. rozwijał działalność pedagogiczną. W l. 1905–8 był członkiem komitetu naukowego i prelegentem Uniwersytetu dla Wszystkich. Od r. 1906 wykładał hydraulikę, budowę maszyn wodnych, mechanikę teoretyczną i statykę wykreślną w Szkole Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie, której był w l. 1916–19 dyrektorem. Od r. 1907 wykładał podobne przedmioty zawodowe na kursach Wydziału Technicznego Tow. Kursów Naukowych (TKN) w Warszawie, gdzie z Henrykiem Czopowskim, Mieczysławem Pożaryskim i in. był członkiem prezydium tego wydziału. W r. 1914 R. został sekretarzem Komisji Politechnicznej, powołanej przez TKN, i wziął udział w pracach programowych i organizacyjnych nad założeniem Politechniki Warszawskiej (PW), jako uczelni polskiej, uwieńczonych otwarciem PW w r. 1915. Został też jednym z pierwszych jej wykładowców. W tym czasie był członkiem Komitetu Obywatelskiego m. Warszawy, od 1 XI 1914 przewodniczącym Sekcji Pracy, a następnie przewodniczącym Komisji Robót Publicznych tegoż Komitetu. Był także członkiem prezydium Straży Obywatelskiej m. stoł. Warszawy.
Dn. 1 IV 1919 R. został mianowany profesorem zwycz. wodociągów i kanalizacji miast jako kierownik Katedry Wodociągów i Kanalizacji na Wydziale Inżynierii Wodnej PW (od r. 1933 na Wydziale Inżynierii) i sprawował tę funkcję do chwili przejścia na emeryturę przed wybuchem drugiej wojny światowej w r. 1939. W PW sprawował funkcje delegata do Senatu (1918–19 i 1924–32), rektora (1919–21) i prorektora (1921–3). Był utalentowanym wykładowcą o dobrym przygotowaniu praktycznym i wymagającym nauczycielem. Przyczynił się do wychowania i wykształcenia licznej kadry inżynierów techniki wodociągowo-kanalizacyjnej, sanitarnej oraz hydrotechnicznej. Wychowankami jego byli m. in.: Zygmunt Boretti, Witold Kamler, Władysław Kollis, Duszan Poniż i Zbigniew Żmigrodzki. R. był opiekunem Tow. Bratniej Pomocy Studentów PW oraz Radomskiego Koła Akademickiego, prezesem zarządu i sekretarzem honorowym Tow. Pomocy dla Młodzieży Akademickiej «Auxilium Academicum», filistrem honorowym korporacji akademickiej «Helania».
R. opracował wiele skryptów i podręczników, m. in.: Hydraulika (W. 1909, 1927), Statyka wykreślna (W. 1921, 1923), Pompy (W. 1920, 1933), Wodociągi i kanalizacje (W. 1925 I–II), Wodociągi i kanalizacje. Obliczanie sieci kanalizacyjnej na wodę deszczową (W. 1925), Wykład hydrauliki (W. 1927), Zbiór zadań z hydrauliki (W. 1934). Udzielał się m. in. w Stowarzyszeniu Techników Polskich w Warszawie w komisji posiedzeń technicznych, urządzeń zdrowotnych i kanalizacji, Warszawskim Tow. Politechnicznym, Związku Polskich Zrzeszeń Technicznych (wiceprezes), Polskim Tow. Higienicznym, Polskim Komitecie Techniki Sanitarnej i Higieny Miast, Tow. Biblioteki Publicznej w Warszawie, Muzeum Przemysłu i Techniki (od r. 1933 członek zarządu i kierownik Sekcji Techniczno-Sanitarnej), w r. 1925 należał do współzałożycieli Instytutu Naukowej Organizacji Pracy przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie. Brał udział w pracach Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, przewodniczył kilku komisjom i sekcji wodociągowo-kanalizacyjnych. Był też autorem wielu projektów, m. in. regulacji rzeki Radomki, sieci wodociągowo-kanalizacyjnej dla Piotrkowa Trybunalskiego i Zakopanego, wodociągów w Ciechocinku, filtrów w Lublinie. Zmarł 5 VII 1944 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 143-4-30). Był odznaczony m. in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta (1923).
W małżeństwie z Heleną z Folkierskich (ślub 1904) R. miał córkę Hannę.
Fot. w: Album fotograficzny profesorów i studentów Szkoły Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda z r. 1913 (w posiadaniu Stanisława Cybulskiego w W.); Karykatura rys. przez Jerzego Szwajcera, „Świat” 1921 nr 35 s. 9; Portret olej. (wg fot.) pędzla Jana Zamoyskiego (1963) w Sali Senatu Politechn. Warsz.; – Bibliografia polskich wydawnictw technicznych za l. 1918–28, W. 1929; Bibliogr. Warszawy. Wydawn. ciągłe 1904–18; Jankowerny W., Jasińska M., Bibliografia publikacji pracowników Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1972; Enc. Warszawy; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Spis członków Stow. Techników Polskich w Warszawie, W. 1937; Towarzystwo Kursów Naukowych w Warszawie – Sekcja Techniczna. Program kursów wieczornych dla techników, R. 1913/14 s. 5, 7; Klimek K., Powązki. Przewodnik po cmentarzu, W. 1948; – Biblioteka Publiczna w Warszawie w r. 1915, W. 1916; Działalność i rozwój Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych Melioracyjnych (1911–1981), W. 1981 s. 10, 11, 135, 137; Eytner T. J., Monografia Szkoły Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie 1895–1907, W. 1909; Inteligencja polska pod zaborami, W. 1982 s. 299, 301; Jermakowicz A., I. Radziszewski (1869–1944), w: Sylwetki profesorów Politechniki Warszawskiej, nr 14 [druk ulotny]; I. Radziszewski, W. 1984; Kiepurska H., Inteligencja zawodowa Warszawy 1905–1907, W. 1967; Księga pamiątkowa inżynierów, I; Pamiętnik Nadzwyczajnego Zjazdu Techników Polskich w Warszawie w r. 1917, W. 1917 s. 7, 10, 15, 25, 58; 50 lat wydziałów mechanicznych Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1968; 50 lat Wydziału Inżynierii Budowlanej Politechniki Warszawskiej, W. 1966 s. 603–4 (życiorys, fot.); Politechn. Warsz. 1915–25 (fot.); toż, za l. 1915–65; Przyrembel Z., Stowarzyszenie Techników Polskich w Warszawie 1898–1938, W. 1938 s. 29, 38, 40–1 (fot.), 54, 57, 73; Rektorzy Politechniki Warszawskiej 1826–1976, W. 1976 (życiorys, fot.); 150 lat wyższego szkolnictwa technicznego w Warszawie, 1826–1976, W. 1979; Szmigielska T. U., Szkoła Wawelberga i Rotwanda, W. 1980 s. 6, 32, 40; – Annuaire de la Fédération Internationale des Ingénieurs-Conseils (FIDIC), Haga 1928, 1930–1, 1934–5; Dziennik Urzędowy Min. WRiOP, W. 1919 nr 10–11 s. 363; Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej. Sprawozdanie z działalności TKN 1906–1916, W. 1917; Kalendarzyk historyczno-polityczny m. stoł. Warszawy na r. 1916; toż na r. 1917; – „Kur. Pol.” 1906 nr 187 s. 2; „Kur. Pozn.” 1927 nr 570 s. 2; „Kur. Warsz.” 1908 nr 20 s. 3, 1916 nr 180 s. 2, 1917 nr 100 s. 4, nr 116 s. 3, 1922 nr 45 s. 7, 1924 nr 39 s. 6, 1928 nr 33 s. 11, nr 36 s. 15, 1935 nr 33 s. 16, 1936 nr 269 s. 5, 1937 nr 353 s. 29; „Przegl. Techn.” 1907 s. 313–15, 317, 1935 s. 61; – AAN: Min. WRiOP, karty osobowe, sygn. 5312; Arch. m. Warszawy: Oberpolicmajster, k. 205; Arch. PAN: Zbiory J. Piotrowskiego, sygn. III–110 (fot. zbiorowa uczestników zebrania Koła Inżynierów Technologów Petersburskich z r. 1930); Arch. PW: Akta osobowe profesorów, sygn. 1313.
Jerzy Kubiatowski