INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Rzwieński (ze Rzwienia), zw. też Rusieckim, h. Złotogoleńczyk  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rzwieński (ze Rzwienia) zw. też Rusieckim Jan h. Złotogoleńczyk (zm. przed 1492), starosta warszawski, sędzia ziemski warszawski, cześnik zakroczymski. Pochodził z niezbyt zamożnej rodziny osiadłej w Rzwieniu (dziś Rzewnie) w ziemi makowsko-różańskiej, w osadzie założonej zapewne w 2. poł. XIV w. na terenie obszernego lasu książęcego zw. Rzwień na południowy zachód od Różana. Przypuszczalnie był synem Jaśka ze Rzwienia (zm. po 1444 r.), który w l. 1414–25 otrzymał od Janusza I, ks. mazowieckiego, znaczne nadania nad Jurcem w ziemi wiskiej, a następnie powiększał swoje dobra Brzoze (dziś Brzóze) nad Narwią koło Różana; wydał swą córkę Dorotę (przed 1428 r.) za Wojciecha z Karwacza, syna Niełaskarza, sędziego ziemskiego makowskiego. Krewnym R-ego mógł być także Mikołaj ze Rzwienia (zm. przed 1459), pisarz ziemi czerskiej w 2. ćwierci XV w., pleban w Pomnichowie.

R. w l. 1453–5 był podpiskiem ziemi warszawskiej, przestał nim być przed kwietniem 1456; ówczesny pisarz ziemski nie jest znany. W r. 1461 został na krótko star. warszawskim. Zapewne w l. sześćdziesiątych XV w. ożenił się z Heleną, córką Tomasza, zwanego Gąsię, z Nadarzyna w ziemi warszawskiej i Magnuszewa w ziemi makowsko-różańskiej niedaleko Rzwienia. W l. siedemdziesiątych występuje jako Rusiecki ze Rzwienia, stąd można wnosić, że dzierżył wówczas rodowe dobra żony w Ruścu koło Nadarzyna (Tomasz Gąsię zm. po r. 1468, Helena została spłacona przez brata Aleksego w r. 1481). W tym czasie R. zbliżył się do młodego Bolesława V, księcia zakroczymskiego, stając się jednym z jego współpracowników. Od sierpnia 1477 do sierpnia 1482 był ponownie star. warszawskim. W czerwcu 1479 objął urząd sędziego ziemskiego warszawskiego. Pojawiał się odtąd często jako świadek na dokumentach Bolesława V. Dn. 13 III 1480 otrzymał od Janusza II, księcia sprawującego rządy m. in. w ziemi makowsko-różańskiej, prawo nieodpowiedni, zwolnienie od kar sądowych, a także obniżkę czynszu książęcego ze swoich dóbr (30 włók w Rzwieniu) do 6 gr. z włóki osiadłej. Powiększał wówczas swoje dobra. Już w r. 1475 dokupił część w Rzwieniu-Borutach, a od Bolesława V dostał 14 włók lasu nad Liwcem koło Pogorzelca. W r. 1480 kupił od tegoż księcia 20 włók lasu, zwanego Płatkownica, na lewym brzegu Bugu, 3 II 1481 – w sąsiedztwie 30 włók lasu zw. Czarnawa Niwa. Pierwsze nadanie 14 włók lasu nad Liwcem odstąpił w r. 1483 szwagrowi Aleksemu z Nadarzyna, otrzymując w zamian inne nadanie książęce: 14 włók lasu koło Płatkownicy. Stworzył w ten sposób nad Bugiem w ziemi nurskiej znaczny, dogodny do zagospodarowania, kompleks dóbr. W ziemi makowsko-różańskiej mogło jeszcze do niego należeć Brzoze, a także 3 włóki wolne od podatków w mieście Różanie, dawniejsza własność kanclerza Macieja z Różana. W sierpniu 1482 ustąpił R. ze star. warszawskiego, we wrześniu t. r. zwolnił urząd sędziego ziemi warszawskiej; powodem był zapewne pogarszający się stan zdrowia. Przeszedł wówczas na urząd cześnika zakroczymskiego. Zmarł przed r. 1492 (wspomniany jako zmarły).

Z małżeństwa z Heleną z Nadarzyna R. pozostawił syna Jakuba (zob.) oraz córkę Cecylię, żonę Jakuba z Bartnik, brata Tomasza, późniejszego kaszt. płockiego.

 

Wolff, Studia nad urzędnikami maz.; Katalog der Raczyńskischeu Bibliothek, Urkunden nr 149, P. 1885 I; – Kuraszkiewicz W., Wolff A., Zapiski i roty polskie XV–XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, Kr. 1950 s. XXII; Wierzbowski T., Przywileje królewskiego miasta stołecznego Starej Warszawy 1376–1772, W. 1913 nr 19; – AGAD: Błońska ziem. 3 k. 73v., 74v., Metryka Kor. 6 k. 102v., 118v., 126v.–127, 134, 279, Metryka Kor. 9 passim, Zakr. ziem. wiecz. rel. 24, 311v.–312v., Warsz. ziem. gr. 7 k. 550; IH PAN: Kartoteki ziem makowsko-różańskiej, nurskiej, warszawskiej i wiskiej, Słown. Hist.-Geogr. Mazowsza w średniowieczu (oprac. przez A. Wolffa).

Kazimierz Pacuski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Mikołaj Kopernik

1473-02-19 - 1543-05-21
astronom
 

Maciej Drzewicki h. Ciołek

1467-02-22 - 1535-08-22
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Bajer

XV w. - po 1531
drukarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.