INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan z Latoszyna  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1962-1964 w X tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Jan z Latoszyna (zm. 1494), profesor i rektor Akad. Krak., doktor teologii i prawa kanonicznego. Pochodził z gałęzi rodu Świebodziców h. Gryf, osiadłej nad Wisłokiem, nad którym leżał jego rodzinny Latoszyn, gdzie przyszedł na świat jako syn Jana i Katarzyny (prawdopodobnie z rodu Pałuków z Rzeszowa). Przez matkę bliskie więzy łączyły go później z bpem krak. Janem Rzeszowskim; koligacjom rodzinnym ojca zawdzięczał część spadku po bracie stryjecznym Mikołaju Dębickim. Poświęciwszy się, w odróżnieniu od pozostałego rodzeństwa (braci Jana i Mikołaja) karierze naukowej i duchownej, w r. 1449 rozpoczął studia w Uniw. Krak., w którym w r. 1457 otrzymał mistrzostwo sztuk wyzwolonych. Przypuszczalnie wkrótce potem wyjechał do Włoch, gdzie jako jeden z pierwszych magistrów krakowskich uzyskał w Rzymie przed r. 1465 stopień doktora dekretów. Równocześnie niemal otrzymał pierwsze beneficjum kościelne: probostwo w Janinie, a w niedługim czasie dalsze prebendy: kanonię tarnowską (1468) i kanonię (później kustodię) w kapitule krakowskiej (1472). Bezpośrednio po powrocie z zagranicy przystąpił do wykładów na Wydziale Prawa; w r. 1468 przez dwa półrocza piastował godność rektora i wicekanclerza akademii; godność tę powierzano mu jeszcze czterokrotnie w l. 1483, 1484 i 1492. Z ramienia tegoż uniwersytetu pełnił nadto w r. 1480 obowiązki seniora Bursy Jeruzalem oraz kilkakrotnie funkcje «konsyliarza rektorskiego». Mimo iż do końca życia nie zerwał związków z uniwersytetem, na którym po uzyskaniu doktoratu teologii (przed 30 VII 1490) wykładał jako profesor tego przedmiotu, głównym terenem jego działalności stała się służba w administracji diecezji krakowskiej i kapituły katedralnej. W obydwu tych instytucjach odegrał wybitną rolę jako oficjał generalny (1473–7 i 1490–3) oraz kanclerz kard. Fryderyka Jagiellończyka (1488–90). Ostatnią z tych funkcji objął, jak się zdaje, po powrocie z drugiej podróży do Rzymu w towarzystwie Rafała Leszczyńskiego, wraz z którym wpisał się w lecie 1488 r. do bractwa S. Spirito in Sassia. Aczkolwiek święcenia kapłańskie przyjął późno (ok. 1472), zgromadził w swych rękach wiele intratnych beneficjów kościelnych: probostwo w Rudawie (1474), kantorię opatowską (1483), prepozyturę sandomierską (1492), kustodię kolegiaty św. Michała w Krakowie (1494), a nadto dekanat kielecki i plebanie w Dębicy i Osieku. Kapitułę krakowską reprezentował wraz z Janem Długoszem na synodzie prowincjalnym w Łęczycy w r. 1477; w r. 1485 brał udział w synodzie piotrkowskim. Dobrej znajomości prawa – przed r. 1492 otrzymał wicekomitywę od Wolfganga Stembergera – i doświadczeniu politycznemu zapewne zawdzięczał nominację 8 VIII 1475 r. na członka delegacji polskiej na sejm węgierski w Sromowcach i Nowej Wsi, obok Jana Długosza, Arnolfa z Mirzyńca i Jakuba z Szadka. Twórczości pisarskiej i naukowej nie rozwinął. Jedynie jako papieski komisarz odpustu na Polskę do walki z Tatarami i Turkami ogłosił dwa listy odpustowe (Facultas absolvendi in casibus conscientiae, Norymberga ok. 1485); pozostawił zbiór przywilejów Akademii Krakowskiej (rkp.B. Ossol. 601). Zmarł w 2. poł. 1494 r., ofiarowując swój cenny księgozbiór kapitule krakowskiej.

 

Estreicher; Haebler K., Einblattdrucke des XV Jhrdts, Halle 1914 nr 801, 802; Łętowski, Katalog bpów krak., III s. 238–40; Wiśniewski J., Katalog kanoników sandomierskich, Radom 1928 s. 10; Boniecki; Uruski; Polkowski I., Katalog rękopisów kapitulnych katedry krak., Kr. 1894 s. 18–20; tenże, 200 najstarszych inkunabułów z biblioteki kapitulnej krak., Kr. 1897; – Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie, Kr. 1938 s. 42; Bobrzyński M., Smolka S., Jan Długosz, Kr. 1893 s. 269, 298, 300, 301, 304; Brückner A., Średniowieczna poezja łacińska w Polsce III, „Rozpr. AU Wydz. Filol.” T. 23: 1894 s. 268–70; Fijałek J., Studia do dziejów Uniw. Krak. i jego Wydziału Teologicznego w XV w., „Rozpr. AU Wydz. Filol.” T. 14: 1899 s. 1–4, 16; Karbowiak A., Dzieje wychowania i szkół w Polsce w wiekach średnich, Lw. 1923 III 355; – Acta rectoralia, I nr 99; Akta Grodz. i Ziem., IV 82; Album stud. Univ. Crac. I 125, 190, 253, 258; Arch. Sanguszków, II 280; Cod. epist. saec. XV, s. XX; Conclusiones Univ. Crac. s. 29, 40–4, 51, 73; Kod. tyniecki, s. 477; Starod. Prawa Pol. Pomn., II 889, 901, IV 156, VII 512, 560; Statuta i matrykuły Wydziału Teologicznego Uniw. Jag., Wyd. J. Szujski, „Arch. do Dziej. Liter.” T. 1: 1878 nr 3 s. 90; Statuta nec non liber promotionum, s. 46, 48.

Leszek Hajdukiewicz

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Jagiellończyk

1458-10-03 - 1484-03-04
święty
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.