INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jerzy Hewel  

 
 
2 poł. XVI w. - 10.1640
Biogram został opublikowany w latach 1960-1961 w IX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Hewel Jerzy (zm. 1640), kupiec gdański, organizator floty wojennej za Władysława IV. Nie wiadomo, czy pochodził z rodziny gdańskiej, czy też był przybyszem. W każdym razie nie odgrywał w tym mieście żadnej roli politycznej, może dlatego, że H. był wyznawcą kalwinizmu, religii mniejszości, znienawidzonej przez luterańskich gdańszczan, a nawet członkiem rady opiekuńczej kalwińskiego kościoła Św. Elżbiety. Przypuszczalnie zaczął swą karierę jeszcze w końcu XVI w. W latach dwudziestych XVII w. był już zamożnym kupcem, utrzymującym stosunki handlowe z Niderlandami i Hiszpanią, właścicielem kilkunastu statków. Np. w r. 1634 dostarczał broni królowi hiszpańskiemu Filipowi IV, na statku «Fortuna», przejętym przez Francuzów. Prawdopodobnie nie tylko dla materialnych korzyści, ale głównie dla uzyskania królewskiej opieki nad współwyznawcami, H. został faktorem Władysława IV. Gdy Władysław IV przystąpił do organizowania floty, H. dał królowi w r. 1635 do dyspozycji, a potem sprzedał mu na kredyt 10 statków z 200 działami, wartości ogólnej ok. 380 000 złp. Toteż w marcu 1635 r. król mianował H-a członkiem komisji morskiej. Gdy skutkiem zawarcia rozejmu w Sztumskiej Wsi Władysław IV musiał zrezygnować z prowadzenia wojny ze Szwedami, H. podjął się z końcem 1635 r. prowadzenia przedsiębiorstwa królewskiego, które miało zająć się handlem morskim, głównie z Hiszpanią i Portugalią. Wobec katastrof, które spotkały poszczególne statki królewskie (5 statków zatonęło), a potem wobec zajęcia innych okrętów przez Francję i Hiszpanię, przedsiębiorstwo musiało zawiesić swą działalność. Jeszcze przedtem oddał H. do dyspozycji królewskiej parę własnych okrętów do pobierania cła w porcie gdańskim, a król mianował H-a poborcą ceł z końcem 1635 r. Fakt zabrania tych okrętów potem przez króla duńskiego, Chrystiana IV, przyczynił się m. in. do upadku przedsiębiorstwa (1640). H. zmarł w październiku 1640 r., nie przeprowadziwszy przed śmiercią rozrachunków z królem. Dług, który winien był król spadkobiercom H-a, obliczano potem różnie, wynosił on jednak na pewno ok. 800 000 złp.

 

Czapliński W., Polska a Bałtyk w l. 1632–48, Wr. 1952; – Acta Poloniae Maritima, VII.

Władysław Czapliński

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.