INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józef Dionizy Minasowicz     

Józef Dionizy Minasowicz  

 
 
1792-10-03 - 1849-08-26
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Minasowicz Józef Dionizy (1792–1849), prawnik, urzędnik, poeta, tłumacz. Ur. 3 X w Warszawie, pochodził z ormiańskiej rodziny szlacheckiej h. Przyjaciel, był synem Augustyna (1765–1833), znanego w stolicy kupca, i Agnieszki z Dulskich, starszym bratem artysty malarza Jana Klemensa (zob.) i Tomasza (ur. 1805), oficera w powstaniu listopadowym i autora utworów dla dzieci. Stryjem ojca M-a był Józef Epifani Minasowicz (zob.). M. kształcił się w Liceum Warszawskim, a w l. 1810–14 studiował prawo i administrację na uniwersytecie w Lipsku. W r. 1814 złożył egzamin z tychże nauk w warszawskiej Szkole Prawa i Administracji i 1 VIII t.r. został aplikantem sądowym przy Trybunale Cywilnym Departamentu Warszawskiego; do końca kwietnia 1815 pełnił obowiązki inkwirenta przy sądzie policji poprawczej obwodu warszawskiego. W t.r. mianowany aplikantem honorowym przy Rządzie Tymczasowym Królestwa Polskiego, pracował w Komisji Włościańskiej. Od 1 II 1817 sprawował funkcję sekretarza-tłumacza z obcych języków przy Prokuratorii w Król. Pol., równocześnie był sekretarzem Tow. Rolniczego i wydawał „Pamiętnik Rolniczy Warszawski” (1817). Ponadto od 6 X 1818 do stycznia 1821 jako «profesor upoważniony» wykładał bezpłatnie na Wydziale Prawa Uniw. Warsz. historię prawa rzymskiego i prawo handlowe. W r. 1819 został zastępcą obrońcy Prokuratorii (w r. 1821 obrońcą), rezygnując z kariery uniwersyteckiej. W r. 1827 przeszedł do Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu jako urzędnik służby ogólnej; był współwykonawcą konwencji zawartej w r. 1830 między Król. Pol. a Prusami w sprawie nabycia kapitałów pruskich. W r. 1830 otrzymał godność referendarza stanu. W r. 1832 upoważniony został na nowo do wykonania konwencji z r. 1830, w t.r. miał też poruczone zajmowanie się opiniami prawnymi w interesach Wydziału Górniczego. W r. n. został powołany jako referendarz stanu do Wydziału Przychodów i Skarbu Rady Stanu. W r. 1836 przeznaczony do Komisji Instrukcyjnej, wszedł w r.n. w jej skład za r. 1837. W r. 1842 mianowano go referentem przy ogólnym zebraniu warszawskich departamentów Rządzącego Senatu, w r.n. – członkiem senatu tychże departamentów, w r. 1848 przeszedł na właściwy cały etat członka senatu. Od r. 1842 M. należał do komitetu, który powołano w Warszawie celem dokonania krytycznej oceny i przeróbki projektu kodeksu cywilnego, ułożonego przez petersburską Komisję Kodyfikacyjną dla Król. Pol. Jego dziełem są m.in. Uwagi… nad rozdziałem I tytułu III księgi III Projektu kodeksu cywilnego (wydane b.m. i r. jako litografia do celów urzędowych); obejmują one krytykę postanowień projektu o umowach sprzedaży i zamiany z bardzo interesującymi rozważaniami językowo-prawniczymi. Drukiem ukazały się niektóre pisma procesowe M-a jako obrońcy Prokuratorii Generalnej. Ok. r. 1832 M. nabył i wzorowo zagospodarował majątek ziemski we wsi Potycz (koło Czerska).
M. był jedną ze znaczniejszych postaci wśród wolnomularzy Król. Kongres. Doszedł do stopnia kawalera Wschodu, był członkiem honorowym lóż: warszawskiej «Astrea» (1819) i wileńskiej «Doskonała Jedność» (1820), reprezentantem loży nieświeskiej «Szczęśliwe Oswobodzenie» przy «Wielkim Wschodzie Narodowym Polskim» (1819–20), członkiem warszawskiej Kapitularnej Loży «Rycerze Gwiazdy» z loży «Bracia Zjednoczeni», mówcą loży «Bracia Zjednoczeni». W Warszawie był osobistością znaną i cenioną. Uczestniczył w zebraniach literackich u gen. Wincentego Krasińskiego, pozostawał w bliskich stosunkach z Fryderykiem Chopinem, później przyjaźnił się z Niną i Wacławem Łuszczewskimi i stale bywał w ich artystyczno-literackim salonie. Powodem tej popularności była w dużej mierze jego własna twórczość poetycka. Jeden z najwcześniej drukowanych jego wierszy Człowiek („Pam. Warsz.” 1816) zyskał dużą popularność, zapewne dzięki swym liberalnym tendencjom. Późniejsze jednak poezje M-a miały przeważnie okolicznościowy charakter. Pisał m.in. wiersze przeznaczone na uroczystości masońskie, jego też pióra był hymn wykonany podczas koronacji Mikołaja I na króla Polski. Był również autorem Pień nabożnych… (W. 1825, dwa wyd.), które – z muzyką Karola Kurpińskiego – były śpiewane po kościołach, układał bajki dla dzieci i epigramaty oraz – już w r. 1815 – triolety. Sławę u współczesnych (kilka jego wierszy znano i śpiewano przez czas dłuższy w całej Polsce, a Antoni Czajkowski nie zawahał się nazwać go «genialnym pisarzem») i pewne znaczenie w historii polskiej literatury zapewniło M-owi jego nowatorstwo w zakresie metryki: jeszcze przed poetami romantycznymi zaczął uprawiać miary sylabotoniczne i odznaczał się dużą wynalazczością w tym zakresie.
Umiejętność ta przydawała się M-owi zwłaszcza w działalności translatorskiej: przełożone przezeń wierszem sylabotonicznym libretto (autorstwa A.P. Wolffa) „Precjozy” K.M. Webera (wyst. W. 1827, potem długo wznawiane, wyd. W. 1827, wyd. 2. W. 1835) uznano natychmiast za rewelację i przykład dla tego rodzaju prac. M. spolszczył w podobny sposób libretto do „Otella” G. Rossiniego (wyst. i wyd. W. 1828) i „Niemej z Portici” D. F. Aubera (autorzy: G. Delavigne i E. Scribe, wyst. i wyd. W. 1831, dwa wyd.), a swoje doświadczenia wykorzystał później w rozprawce Kilka rad dla piszących poezje do śpiewania, a w szczególności dla tłomaczów tekstów operowych. Trwalszą, choć obecnie już przeważnie tylko historyczną wartość mają przekłady M-a liryki F. Schillera i J.W. Goethego. Przekłady te – jedne z pierwszych u nas – zyskały mu współcześnie opinię wzorowego tłumacza. M., wielbiciel Schillera, wydatnie oddziałał na znajomość tego poety w Polsce: przekładał go jeszcze w latach licealnych, drukować zaczął te tłumaczenia w r. 1816 („Pam. Warsz.”), a w r. 1844 zebrał je w sporym tomie. Przełożył ponadto dla teatru „Intrygę i miłość”. Goethem zajmował się od r. 1815, poświęcając mu jednak znacznie mniej uwagi. Osobno wydał tom tłumaczeń z E. Geibla („Głosy czasu”, P. 1845). Jeszcze w r. 1814 przełożył kilka sonetów (m.in. z Lope de Vega), spolszczył również pojedyncze utwory Horacego, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, A. de Lamartine’a i in. Dzieła zebrane – oryginalne i tłumaczone – M-a ukazały się w r. 1844 w Lipsku (pt. Twory, 4 tomy). M. interesował się również muzyką. W l. 1820–1 współredagował (wraz z Karolem Kurpińskim) „Tygodnik Muzyczny” i współpracował z nim, a dla swoich utworów uzyskiwał melodie od znanych kompozytorów (Kurpiński, Antoni Henryk Radziwiłł).
M. zmarł 26 VIII 1849 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Był odznaczony orderami: Św. Anny (2 kl.), Św. Stanisława (3 kl., 1828), Św. Włodzimierza (4 kl., 1840) oraz pruskim Czerwonego Orła (3 kl., 1830). Z małżeństwa (ok. 1818) z Ludwiką z domu Anthonin pozostawił troje dzieci, m.in. syna Juliana. Syn Józef zmarł w dzieciństwie.

Podob. w: M. J. D., Twory, Lipsk 1844 I oraz „Tyg. Illustr.” 1864 nr 269 s. 429; – Nowy Korbut, V–VI cz. 2; Strumiłło D., Tygodnik Muzyczny 1820–1821…, Kr. 1955; Suligowski A., Bibliografia prawnicza, (z mylną datą Uwag…: 1825); Uruski, XI; – Czajkowski A., [Rec. Tworów], „Bibl. Warsz.” 1845 t. 3 s. 148–50; Małachowski-Łempicki S., Raporty szpiega Mackrotta o wolnomularstwie polskim 1819–1822, W. [1931]; tenże, Wykaz pol. lóż wolnomularskich, s. 151 [262]; Sobociński W., Rozwój ustawodawstwa cywilnego w Król. Pol. i w Rosji do rosyjskiej reformy sądowej, „Annales Univ. Marie Curie Skłodowska” Sectio G vol. 12, 1965 s. 148; – Goethe J. W., Wybór poezji, Wyd. 2., Wr. 1968; Hertz P., Zbiór poetów polskich XIX w., W. 1959–75 I, VI, VII; Księga protokołów Rady Ogólnej Uniwersytetu Warszawskiego 1817–1819, W. 1958; Łuszczewska J., Pamiętnik 1834–1897, W. 1968; Schiller F., Pienia liryczne, Lw. 1841 s. XIX; Wilkońska P., Moje wspomnienia o życiu towarzyskim w Warszawie, W. 1959; Wójcicki K. W., Pamiętniki dziecka Warszawy…, W. 1974 I–II; – „Kur. Warsz.” 1849 nr 225 s. 1, nr 227 s. 2.
Rościsław Skręt

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Jan Klemens Minasowicz

1797-11-24 - 1854-12-03 malarz
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Elwiro Michał Andriolli

1836-11-14 - 1893-08-23
rysownik
 

Marcin Zaleski

1796 - 1877-09-16
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.