Przybysław (zm. po 1362), notariusz królewski, kanonik poznański i gnieźnieński. Pochodził z rodziny drobnorycerskiej, był synem Mikołaja z Przybysławic, jego krewnymi prawdopodobnie byli Jaczko i Sieciej z Przybysławic.
Jako notariusz kancelarii królewskiej P. po raz pierwszy występuje w r. 1335. Przedtem zapewne uczył się w szkołach krajowych, choć możliwe, że otarł się o jakiś zagraniczny uniwersytet. Posiadał kilka beneficjów kościelnych. W l. 1347–50 piastował godność prepozyta kolegiaty Św. Jerzego na zamku gnieźnieńskim. Od r. 1350 jest poświadczony w źródłach także jako proboszcz kościoła Św. Elżbiety w Starym Sączu. Prebendę tę dzierżył prawdopodobnie do r. 1357, bowiem od t. r. beneficjum to posiadał Sebastian. Jako pracownik kancelarii królewskiej P. cieszył się poparciem Kazimierza Wielkiego. Dn. 27 VI 1352 król prosił papieża Klemensa VI o nadanie P-owi kanonii krakowskiej z kolacji biskupiej i o dodatkową prebendę z kolacji Stolicy Apostolskiej. W wyniku tej supliki P. otrzymał przed 28 X 1354 kanonię poznańską. Kazimierz Wielki 28 X 1354 ponownie skierował do Kurii awiniońskiej prośbę o udzielenie P-owi ekspektatywy na kanonię krakowską. Papież Innocenty VI przychylił się do tej prośby. Nie wiadomo jednak, czy P. wszedł w posiadanie tej prebendy. W r. 1359 był kanonikiem gnieźnieńskim. Natomiast w l. 1357–9 występuje w źródłach jako prepozyt kolegiaty sandomierskiej.
P., towarzysząc królowi, był prawdopodobnie na wiecu dzielnicowym wielkopolskim 6 VI 1346 w Pyzdrach, a 18 i 19 V 1350 brał udział w ogólnopolskim wiecu, zwołanym przez Kazimierza Wielkiego w związku z najazdem litewskim. P. przebywał w otoczeniu króla, gdy wydał on Litwinom 20 V 1350 pod Sochaczewem bitwę, zakończoną zwycięstwem. Następnie w sierpniu t. r. przebywał we Lwowie i brał udział w odpieraniu ataku Litwinów na Ruś Halicką. Zimą 1352 towarzyszył wyprawie wojsk królewskich na Litwę i brał udział w oblężeniu Bełza.
W kancelarii królewskiej P. pracował do r. 1362, tj. przez 27 lat. Sporządził czystopisy 37 dokumentów (36 królewskich, 1 prywatny), które zachowały się w oryginałach bądź w kopiach. W formule skrypcyjnej jest wymieniony na 22 dyplomach. Natomiast w pozostałych 15 oryginałach, w których brak tej formuły, rozpoznano rękę P-a. Ponadto w 7 dokumentach króla Kazimierza Wielkiego występuje w formule «datum per manus». Dokumenty napisane przez P-a dotyczą różnych spraw, m. in. jest wśród nich kilka ważnych dyplomów o treści politycznej, np. akt odnowienia przymierza ks. pomorskiego Barnima III z Kazimierzem Wielkim z 24 III 1348, układ sojuszniczy między Kazimierzem Wielkim a Waldemarem IV, królem duńskim, z 13 V 1350, oraz potwierdzenie przyjaźni króla Kazimierza dla w. mistrza krzyżackiego Henryka Dusmera z 24 VIII 1350. P. zmarł po 8 XII 1362.
Korytkowski, Prałaci gnieźn., III 303; Piekosiński, Rycerstwo, III 371; Maurer R., Urzędnicy kancelaryjni książąt i królów polskich od najdawniejszych czasów aż do r. 1386, „Przew. Nauk. i Liter.” R. 12: 1884 s. 147; – Bazielich W., Parafialni proboszczowie starosądeccy, „Nasza Przeszłość” T. 9: 1959 s. 99–100; Kaczmarczyk Z., Monarchia Kazimierza Wielkiego, P. 1939 I 310; Kętrzyński S., Do genezy kanclerstwa koronnego, „Kwart. Hist.” R. 42: 1928 s. 720, 732, 742–4; tenże, O elementach chronologicznych dokumentów Kazimierza Wielkiego, Rozpr. AU Wydz. Hist-Filoz., Kr. 1914 LVI 86, 99–102, 125, 127, 130, 136–8, 158–9; tenże, Zarys nauki o dokumencie polskim wieków średnich, W. 1934 s. 346; Maleczyński K., Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, Wr. 1951 cz. 1 s. 274, 276, 277, 281, 297–8; Maleczyński K., Bielińska M., Gąsiorowski A., Dyplomatyka wieków średnich, W. 1971 s. 213, 214; Paszkiewicz H., Polityka ruska Kazimierza Wielkiego, W. 1925 s. 120–35; tenże, W sprawie shołdowania Mazowsza przez Kazimierza Wielkiego, „Przegl. Hist.” T. 24: 1924 s. 11–12; – Akta grodz. i ziem., V nr 3; Arch. Sanguszków, II nr 17; Cod. Pol., I nr 117, III nr 95, 99, 104, 105; Cod. Pruss., III nr 65; Dok. kuj. i maz., nr 72; Heinemann O., Kleinere Mittheilungen und Fundberichte, „Zeitschr. d. Hist. Gesellschaft f. d. Provinz Posen” Bd 14: 1899 s. 326; Kod. katedry krak., I nr 195, 198; Kod. maz. (Lubomirskiego), nr 73; Kod. mogilski, nr 66; Kod. Mpol., I nr 228, 236, III nr 681, 967; Kod. wielicki, nr 1; Kod. Wpol., II nr 1155, 1251, 1257, 1273, 1275, 1279, 1282, 1287, III nr 1294, 1295, 1400, VI nr 148; Kozicki Z. Dunin, Inscriptiones clenodiales, „Mies. Herald.” R. 2: 1909 nr 3 s. 33–4; Lehns- u. Besitzurkunden Schlesien, I nr 17 s. 317; Maleczyński K., Dwa niedrukowane akty przymierza Kazimierza Wielkiego z Danią z r. 1350 i 1363, „Kwart. Hist.” R. 45: 1931 s. 256–7; tenże, Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy w l. 1352–1783, Lw. 1938 (Dodatek) s. 150–2; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607 roku, Lw. 1890 nr 2; Mon. Pol. Vat., III nr 348, 360; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 3724; Zbiór dok. m. Płocka, nr 30; Zbiór dok. mpol., I nr 73 IV nr 936, 957.
Krzysztof Ożóg