Radsław (zm. po 1304), magister medycyny, lekarz Bolesława Wstydliwego i Kunegundy, kanonik krakowski. Pochodził niewątpliwie z drobnego rycerstwa.
Wykształcenie uniwersyteckie zdobył R. na jednym z zagranicznych uniwersytetów (we Francji lub Italii), bowiem w l. 1279–1304 jest określany w źródłach jako «magister medicus». Był lekarzem księcia Bolesława Wstydliwego i jego żony Kunegundy, którzy w wydanych dokumentach w l. 1278 i 1279 nazwali R-a po raz pierwszy swoim medykiem. Nie wiadomo, jak długo przed 1278 r. pełnił funkcję lekarza nadwornego. Nie ulega wątpliwości, że R. był obecny przy śmierci Bolesława Wstydliwego, bowiem w dokumencie z 6 XII 1279 (na dzień przed zgonem księcia krakowskiego), będącym zapisem testamentarnym tego władcy na rzecz kapituły katedralnej krakowskiej, wymieniony jest jako świadek w otoczeniu najwyższych dostojników księstwa oraz spowiednika. Po śmierci Bolesława Wstydliwego R. był nadal związany z księżną Kunegundą. W dokumencie wystawionym w Starym Sączu 24 IV 1289 Kunegunda znów nazwała R-a swoim medykiem, a także kapelanem. O jego działalności w kancelarii księżnej jako kapelana brak nam bliższych danych, ale zapewne zajmował się redagowaniem i spisywaniem dokumentów, wystawianych przez Kunegundę. W r. 1289 zamienił się R. dobrami z Kunegundą i starosądeckimi klaryskami. W zamian za połowę wolnego łanu w Starym Sączu otrzymał we wsi Podegrodzie ponad połowę łanu oraz wzgórze zwane Łysą Górą i las, położone między potokami Olszaną (dzisiaj nazywa się Jastrzębia) i Słomką (lewobrzeżne dopływy Dunajca), wraz z możnością lokowania tam osadników na prawie niemieckim. W otoczeniu Kunegundy pozostawał R. zapewne aż do jej śmierci w r. 1292.
Kanonię krakowską R. otrzymał przed 20 VI 1294 i dzierżył ją do końca życia. W czerwcu 1294 towarzyszył wraz z kilkoma innymi kanonikami katedralnymi bpowi krakowskiemu Prokopowi w jego podróży do Pragi celem oczyszczenia się z zarzutów o niewierność wobec rządów czeskich w Krakowie. W kaplicy Św. Wacława na zamku praskim 20 VI t. r. R. był świadkiem wraz z licznym duchowieństwem (także polskim) oraz dostojnikami świeckimi złożenia uroczystej przysięgi przez bpa Prokopa na wierność Wacławowi II i jego następcom. R-a znajdujemy również na liście świadków w dokumencie wystawionym w Strzelinie 5 VII 1295 przez Bolka księcia jaworsko-świdnickiego, w którym książę zgodził się na sąd bpa krakowskiego Jana Muskaty w toczonym sporze z biskupem i kapitułą wrocławską. Na początku 1302 r. R. kupił od Ruprechta i Marka, mieszczan krakowskich (synów zmarłego mincerza krakowskiego Marka), posiadłość Kurdwanów za 40 grzywien czystego srebra. Transakcję tę poświadczył sąd ziemski krakowski dokumentem z 14 III t. r. Zakupioną wsią Kurdwanowem R. uposażył altarię Najśw. Marii Panny w katedrze krakowskiej; obsługujący ją duchowny został zobowiązany również do odprawiania modłów za fundatora. Po śmierci R-a kollacja tej prebendy miała należeć do kapituły katedralnej. Odpowiedni dokument R-a utwierdzili swymi pieczęciami bp Jan Muskata i kapituła krakowska. Uposażenie ufundowanej altarii powiększył w rok później, przekazując na ten cel dwór położony w pobliżu Skałki (który wcześniej otrzymał, jak sam wyznał, «od sławnych książąt ziemi za swoje wierne posługi») oraz w r. 1304 siedlisko położone między kościołami Św. Andrzeja i Św. Marcina «in suburbio ciuitatis Cracoviensis». Siedlisko to R. zakupił za 5 grzywien i 8 szkojców czystego srebra od rycerza Benona z Łosiny, syna Wojsława zwanego Witsicz. Zapisy R-a na rzecz wspomnianej altarii w l. 1302–4 mają charakter testamentarny. R. posiadał jeszcze w Krakowie jedno dworzyszcze przy ulicy Grodzkiej.
Jako kanonik krakowski R. posługiwał się pieczęcią podłużną, na której przedstawiony jest zakonnik w habicie z kapturem, w postawie stojącej, zwrócony w prawo, trzymający w rękach wzniesionych do góry monstrancję lub krzyż. W otoku widnieje napis S[ILLUM] MAG[IST]RI RADSLAI MEDIC[I] C[ANONIC]I CRACOVI[ENSIS]. Zachował się jeden oryginalny dokument z r. 1304, do którego R. przywiesił swoją pieczęć. Ostatni raz w źródłach R. jako żyjący wymieniony jest 16 IV 1304. Zapewne wkrótce po tej dacie zmarł.
W źródłach znajdujemy także bliżej nie określonych krewnych magistra R-a. Pierwszy z nich, Adam, poświadczony w r. 1293, miał dobra niedaleko wsi Podegrodzie w pobliżu posiadłości klarysek starosądeckich. Można przypuszczać, że tam znajdowały się dobra rodu rycerskiego, do którego należał R. W aktach procesu wytoczonego przez arcbpa Jakuba Świnkę bpowi krakowskiemu Janowi Muskacie w r. 1306 jest mowa, że z rozkazu Muskaty został oślepiony młody krewniak R-a (źródło nie podaje imienia). W r. 1313 występuje w księdze miejskiej krakowskiej Wawrzyniec, spokrewniony z R-em, który odziedziczył po nim dworzyszcze przy ulicy Grodzkiej i przekazał je czterem swoim synom.
Kośmiński, Słown. lekarzów, s. 409; Łętowski, Katalog bpów krak., III 536, IV 3; Piekosiński, Rycerstwo, III 212; – Lachs J., Lekarze krakowskiej kapituły katedralnej, „Przegl. Lek.” T. 44: 1905 s. 430; Piekosiński F., Pieczęcie polskie wieków średnich, Kr. 1899 cz. 1 s. 166 nr 268; Rutkowska-Płachcińska A., Sądecczyzna w XIII i XIV wieku, Przemiany gospodarcze i społeczne, Wr. 1961 s. 55–7; Silnicki T., Dzieje i ustrój Kościoła katolickiego na Śląsku do końca w. XIV, W. 1953 s. 194–5; Świeżawski E., Przyczynki do dziejów medycyny w Polsce, „Pam. Tow. Lek. Warsz.” T. 73: 1877 s. 15–17; Włodarski B., Polska i Czechy w drugiej połowie XIII i początku XIV wieku (1250–1306), Lw. 1931 s. 133–7; – Długosz, Liber benef., I 240–1; Dokumenty sądu ziemskiego krakowskiego 1302–1453, Oprac. Z. Perzanowski, Wr. 1971 nr 1; Kod. katedry krak., I nr 83, 106, 107; Kod. Mpol. I nr 96, 134, II nr 513, 524; Mon. Pol. Vat., III 83; Najst. księgi m. Kr., nr 288 s. 31; Regesta diplomatica nec non epistolaria Bohemiae et Moraviae, Ed. J. Emler, Pragae 1882 p. II nr 1653 s. 708; Urkundenbuch zur Geschichte des Bisthums Breslau im Mittelalter, Hrsg. v. G. Stenzel, Breslau 1845 nr 260 s. 270–2.
Krzysztof Ożóg