INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Sędziwój z Kępy  

 
 
brak danych - po 1233 a przed 1241
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sędziwój z Kępy zapewne h. Wieniawa (zm. po 1233 a przed 1241), możnowładca wielkopolski. Był bratem woj. poznańskiego Bronisza, fundatora klasztoru cystersów w Paradyżu, który wg Jana Długosza należał do rodu Wieniawów. Przekazu tego nie zaakceptowała historiografia; w rodzinie fundatorów Paradyża widziano Doliwów (I. Zakrzewski, O. Halecki, S. Kozierowski), Łodziów (A. Małecki) lub Pomianów (J. Nowacki). Relacja Długosza wywodzi się jednak z tradycji rodowej, na co wskazywałoby przyjęcie przez jedną z rodzin herbu Wieniawa nazwiska: Bronisz. Ta sama tradycja mówi o wspólnym pochodzeniu Wieniawów i Pomianów, a choć przedstawione tam okoliczności ich rozejścia się są oczywiście fałszywe, zasadne jest mniemanie, że uformowanie się tych rodów ze wspólnej podstawy genealogicznej nastąpiło w okresie wykształcania się herbów w XIII w. Imiona Bronisz i Jarost w rodzinie fundatorów Paradyża byłyby w takim razie częścią wspólnego zasobu imion Pomianów, wśród których występowali Broniszowie i Jarosławowie (lecz nie Jarostowie) i najstarszych Wieniawów, imiona zaś Chwał i Sędziwój przeszły do nich poprzez żonę woj. Jarosta, nie znaną z imienia matkę S-a.

Wpis Jarosta z matką Krystyną, siostrą Sieciesławą i bratem Broniszem zawiera „Księga bracka lubińska” we fragmencie z ok. r. 1165. Powtarzalność imion braci w rodzinie fundatorów Paradyża świadczy o tożsamości rodu. Jarost był później wojewodą Mieszka Starego po powrocie tegoż z wygnania (występuje tylko w falsyfikatach lędzkich, których listy świadków trzeba datować na ten okres), Bronisz – kasztelanem gnieźnieńskim najpierw Mieszka (te same falsyfikaty), a następnie Władysława Laskonogiego. Jarost był ojcem Bronisza z Zaborowa, Chwała i S-a, gdyż w r. 1225 występuje wśród świadków dokumentu Leszka Białego Chwał Jarostowic. Natomiast Jarosta, kaszt. poznańskiego, a następnie woj. kaliskiego, można uznać za ich dalszego krewnego, gdyż nie uczestniczył on w rodzinnym konsensie dla Paradyża.

W r. 1232 S. wraz z Jarostem, synem swego nieżyjącego już brata Chwała, wyraził zgodę na przekazanie po śmierci Bronisza całego jego majątku Paradyżowi. S. zapewne jest identyczny z Sędziwojem, kaszt. kaliskim, który 18 VII 1233 brał udział w wiecu nad Niesobią zwołanym przez Władysława Odonica (M. Bielińska identyfikuje tego kasztelana z Sędziwojem, synem Tomisława (recte Tomasza), z rodu Nałęczów, który w rzeczywistości żył znacznie później i o którym pierwsze wzmianki, i to obok ojca, pochodzą z l. 1248 i 1249). Jeśli S. był kasztelanem kaliskim, to jego następca na kasztelanii kaliskiej pojawił się w r. 1238; nie wynika stąd jednak wcześniejsza śmierć S-a, gdyż Kalisz przeszedł tymczasem w ręce książąt śląskich, co mogło spowodować zmiany na urzędach. S. nie żył już zapewne w r. 1241, skoro brak go wśród świadków nadania Janusza Sieciemica dla Paradyża, przy którym uczestniczyli m. in. Bronisz i Jarost.

S. pozostawił syna Mikołaja z Kępy, który zgodził się na zamianę niektórych majętności między konwentem paradyskim a Jarostem Chwałowicem (1256), później zaś (1280) jako patron klasztoru darował wieś Chwałkowo kilku rycerzom z rodu Samsonów w zamian za nadane przez nich tymże cystersom dziedziny w Grodziszczku.

 

Boniecki, II 143–5; Urzędnicy, I/1; – Halecki O., Ród Łodziów w wiekach średnich, „Mies. Herald.” T. 6: 1913 s. 102–6; Kozierowski S., Ród Doliwów, P. 1923 s. 3–5; Małecki A., Studia heraldyczne, Kr. 1890 II 30–3; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., II 758; Pakulski J., Nałęcze wielkopolscy w średniowieczu, W. 1982 tabl. II, IV; – Długosz, Annales, V/VI 271; Klejnoty Długoszowe, Wyd. M. Friedberg, „Roczn. Herald.” T. 10: 1931 s. 63, 82–3; Kod. mogilski, nr 4; Kod. Wpol., I, IV; Księga bracka opactwa Panny Marii w Lubiniu, Pomniki Dziej. Pol., IX cz. 2 s. 7; Roczniki wielkopolskie, Pomniki Dziej. Pol., VI 24–5, 27.

Janusz Bieniak

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Bolesław Pobożny

między 1224 a 1227 - 1279-04-13
książę wielkopolski
 

Wincenty Kadłubek

około 1160 - 1223-03-08
biskup krakowski
 

Jaksa (Jaxa) z Miechowa (Gryfita?)

około poł. XII w. - pod koniec XII w.
możnowładca małopolski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Grzymisława

XII/XIII w. - ok. 1258-06-13
księżna krakowsko-sandomierska
 

Mściwoj (Mszczuj, Mściw)

1 poł. XIII w. - 1 poł. XIII w.
wojewoda krakowski
 

Salomea

1211 lub 1212 - 1268-11-17
błogosławiona
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.