INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stanisław z Młynów h. Grzymała  

 
 
brak danych - 1474
Biogram został opublikowany w latach 2003-2004 w XLII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

Kliknij, aby edytować tekst...

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stanisław z Młynów h. Grzymała (zm. 1474), kanonik poznański, pracownik kancelarii papieskiej.

Wywodził się z Młynów (dziś Trzykolne Młyny) pod Kórnikiem w Wielkopolsce. Był synem Jarosława z Młynów, Czmonia i Januszewa (zm. między 1452 a 1456), najpewniej z jego żony Anny z Piątkowa (zm. po 1444), bratankiem Bogusława z Młynów, zapisanego w r. 1418 na Uniw. Krak., bakałarza tamże w r. 1421, potem m.in. plebana we Wschowie (zm. po 1439). Miał liczne rodzeństwo (wg A. Szwedy co najmniej trzech braci i trzy siostry); brat Jan z Młynów (jeszcze w r. 1464 żyjący w niedziale ze S-em) był w l. 1471–6 stolnikiem, a w l. 1474–6 również podsędkiem ziemskim kaliskim. Bliżej nieznane pokrewieństwo, może przez matkę (wg Szwedy), łączyło S-a z bp. poznańskim Andrzejem Bnińskim.

S. wybrał karierę duchowną. Nie wiadomo, jakie miał święcenia, źródła zwą go przemiennie klerykiem i kapłanem (presbiter). W semestrze zimowym 1450/1 zapisał się na Uniw. Krak., opłacając 3 gr wpisowego; brak wiadomości o uzyskaniu przez niego stopni naukowych w Krakowie. W r. 1453 był już plebanem bogatej parafii królewskiej kollacji w Modrzu pod Poznaniem. T.r. oddał w dzierżawę na trzy lata wszystkie dochody z tego kościoła, otrzymując w zamian za pierwszy rok 40 grzywien, za dwa następne po 45 grzywien oraz świadczenia stacyjne w Modrzu, gdyby chciał tam przybyć z okazji wielkich świąt (Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zesłanie Ducha Świętego i Wniebowzięcie NMP); w l.n. takie dzierżawy Modrza przynosiły mu po ok. 50 grzywien rocznie. Plebanię zapewne zachował do śmierci. Podobnie jak wcześniej jego ojciec, tak i S. pojawiał się często w otoczeniu bp. Andrzeja Bnińskiego. Od r. 1453 towarzyszył mu w licznych objazdach diecezji, Wielkopolski i Mazowsza; w r. 1457 nazwano go dworzaninem i notariuszem biskupa. S. od wiosny 1454 przebywał w Rzymie, gdzie być może studiował. Dn. 15 XII 1457 przedstawił na posiedzeniu kapit. poznańskiej nieznanej treści dokument poświadczający uzyskanie przez niego w Rzymie tytułu bakałarza praw (nigdy potem go nie używał). W kurii rzymskiej zabiegał o beneficja, m.in. w styczniu 1455 o poznańską kanonię katedralną po Mikołaju Ramszu ze Śmigla, a w r. 1457 o archidiakonat śremski w tejże kapitule. W tym czasie nazwany został także plebanem w Zieleńcu w diec. poznańskiej. W marcu 1456 starał się o wakującą po śmierci Mikołaja Drzewickiego kanonię fundi św. Marcina w poznańskiej kapit. katedralnej. W r.n. dowodnie był już w Polsce, 28 V kapit. poznańska przyjęła go na prałaturę archidiakona śremskiego i od razu wprowadziła w posiadanie prebendy oraz wszelkich praw. Po recepcji wziął udział w letniej kapit. generalnej rozpoczętej 30 VI 1457, potem jednak nie pojawiał się na posiedzeniach aż do grudnia. Przyczyną mogły być kłopoty z objęciem archidiakonatu, prawdopodobnie proces z jego poprzednim właścicielem Janem Gorazdowskim, zmuszonym wtedy do ustąpienia. Ostatecznie S. utracił archidiakonat, najpewniej na rzecz Mikołaja ze Szkudły, którego kapituła przyjęła 27 VIII 1459. S. otrzymał natomiast tytuł altarysty św. Tomasza w katedrze krakowskiej (1459). Jeszcze jako archidiakon, 14 V 1458 prosił S. poznańską kapit. o kanonię i prebendę wakujące po śmierci Jana Furmana; powoływał się przy tym na wyrok w procesie przed Janem, bp. Zamory. Z tytułem kanonika poznańskiego fundi Nagradowice występował od r. 1459, trzymał też wtedy kapitulną wieś Trzcielin. W sierpniu 1459 był delegatem kapituły na sejm w Piotrkowie, a w marcu r.n. posłem od bp. Andrzeja Bnińskiego do króla Kazimierza Jagiellończyka do Krakowa oraz na Ruś. W l.n. nadal często podróżował z biskupem i dość regularnie uczestniczył w kapit. generalnych w Poznaniu.

Dn. 12 XI 1467 został S. wybrany na roczną kadencję prokuratorem kapituły i m.in. reprezentował wówczas korporację w rozmowach z poznańskimi rajcami i woj. poznańskim Łukaszem Górką. Dn. 25 VIII r.n., przed upływem kadencji, rozliczył się z prokuratorstwa oraz oddał kapitule Trzcielin. Dn. 1 IX 1468 uczestniczył w posiedzeniu kapituły, po czym wyjechał do Rzymu, gdzie 12 X złożył papieżowi Pawłowi II suplikę o stanowisko pisarza dokumentów papieskich (officium scriptorie bullarum), wakujące po śmierci Ludwika de Narnia. Funkcję tę objął jeszcze t.r. i w tym charakterze potwierdzony był jako pisarz dokumentów papieskich dotyczących także spraw Polaków. Już jako pisarz starał się o kanonikat warmiński po zmarłym Henryku Schaudelu (27 XII) i załatwił sobie zgodę na pięcioletnią kumulację plebaństwa w Modrzu z innymi beneficjami. W początku 1470, po pozbawieniu prałatury kanclerza gnieźnieńskiej kapit. katedralnej Jana z Miłonic (bratanka byłego arcybp. Władysława Oporowskiego), S. starał się o sukcesję po nim i 16 IV t.r. składał nawet w kamerze papieskiej deklarację opłacenia annaty; już wcześniej jednak (28 II) kapituła przyjęła do swego grona, z prowizji arcybp. Jana Gruszczyńskiego, jego krewnego Jana Zaksińskiego. W r. 1470 otrzymał S. prowizję na kanonikat łowicki i w r.n. zobowiązał się do zapłacenia z niego należnych annat. W kurii pracował również w pierwszych latach pontyfikatu Sykstusa IV; pisarstwo złożył w końcu grudnia 1472. T.r. otrzymał prowizję na prepozyturę w kapit. płockiej, z której zrezygnował kard. Juliano de Rivera. Z tytułem prepozyta wrócił do kraju i od 20 II 1473 bywał regularnie na posiedzeniach poznańskiej kapit., a latem t.r. towarzyszył znów biskupowi w objeździe Mazowsza. W bliżej nieokreślonym czasie uzyskał jeszcze altarię św. Stanisława w katedrze gnieźnieńskiej patronatu rodowców, Grzymałów z Gułtów. Po śmierci nazwany został także archidiakonem włocławskiej kapit. katedralnej (prałaturę tę mógł uzyskać dopiero w r. 1474) oraz kanonikiem krakowskim; o to beneficjum (wakujące po śmierci Stanisława Czajki od jesieni 1473) toczył zapewne spór z Janem Skałką z Szebni. Ostatni raz uczestniczył S. w posiedzeniu kapit. poznańskiej 23 VII 1474. Zmarł 25 VIII 1474. W r.n. bracia S-a oskarżali poznańskiego oficjała Mikołaja Sobockiego o otrucie go przy pomocy jabłka (pomum venenosum), ale w r. 1476 wycofali zarzuty. W nocie obituarnej w poznańskiej księdze kapitulnej określono S-a mianem «magnus fautor pauperum».

 

Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., VIII (Modrze, Nagradowice); – Szweda A., Ród Grzymałów w Wielkopolsce, Tor. 2001 s. 157–65 (podstawowe oprac. dziejów rodziny i życiorysu S-a); – Acta capitulorum, I–II; Album stud. Univ. Crac., I 128; Bull. Pol., VI (prócz indeksu także nr 1398: „Msyusky”!); Gąsiorowski A., Kanonicy włocławscy w najstarszej metryce kapitulnej (1435–1500), w: Duchowieństwo kapitulne w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej, Red. A. Radzimiński, Tor. 2000 s. 46; Kod. Wpol., S. Nowa, z. 1 (Dokumenty opactwa benedyktynów w Lubiniu z XIII–XV wieku, Wyd. Z. Perzanowski), s. 313 (tu mylnie w komentarzu S. nazwany kanonikiem od r. 1459 nieistniejącej jeszcze wówczas pozn. kapit. kolegiackiej św. Marii Magdaleny); Mon. Pol. Vat., Kr. 2002 X; Nowacki J., Zapiski historyczne z lat 1410–1530, „Studia Źródłozn.” T. 3: 1958 s. 157 (inform. częściowo błędne); Repertorium Germanicum, Hrsg. H. Höing, H. Leerhoff, M. Reimann, Tübingen 2000 IX cz. 1 s. 825–6, cz. 2 s. 158; – Arch. Archidiec. w P.: Acta episcopalia, t. I k. 189, 202–3, 206, 206v, 211, 217, 248v, 249, t. II k. 10v–172, 378v, 383v, Acta capituli Posnaniensis, CP 29 k. 176v, 190v, 191v, 201v, 218, CP 30 k. 5–99, 141–151v; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 8478 (tzw. Teki rzymskie) s. 1 („de Mycy”!), s. 8, 16, 17, 34, 65; – IH PAN w P., Pracownia Słown. Hist.-Geogr. Wpol. w Średniowieczu: Kartoteka s.v. Młyny; – Mater. Pawła Dembińskiego z P.: Kartoteka kanoników poznańskich XV w.; – Informacje Pawła Dembińskiego z P. i Marka D. Kowalskiego z Kr. (za Arch. Kapit. Krak., Acta actorum, t. II k. 97v).

Antoni Gąsiorowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.