Policht Henryk Michał (1888–1967), pedagog, malarz. Ur. 11 VII w Wiatrowicach w pow. nowosądeckim, był synem Michała (zm. 1941), rolnika, i Antoniny z Bogdańskich (zm. 1941). Uczył się w szkołach podstawowych w Rożnowie, Czchowie i Nowym Sączu, następnie w Seminarium Nauczycielskim w Starym Sączu, gdzie w r. 1910 zdał maturę. W l. 1910–14 pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej w Rącznej. Wykształcenie uzupełniał zaocznie w dziedzinie rysunków i robót ręcznych. W r. 1912 uzyskał świadectwo kwalifikacyjne nauczyciela szkoły podstawowej, a w r. 1914 świadectwo egzaminu wydziałowego w dziedzinie rysunku i robót ręcznych. W l. 1914–21 pracował jako nauczyciel w szkołach wydziałowych w Liszkach i Krakowie, po czym przeniesiony został (1920–2) do szkoły w Półwsiu Zwierzynieckim. Równolegle, w l. 1915–20 studiował rysunek i malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, m. in. pod kierunkiem Józefa Mehoffera. W czasie studiów kilkakrotnie uzyskiwał nagrody i wyróżnienia. Słuchał także wykładów z matematyki, psychologii i historii na UJ. W l. 1917–20 był asystentem w Szkole Realnej w Krakowie, pracował także na kursach nauczycielskich Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), m. in. w Gorlicach, Pucku i Warszawie. W r. 1924 uzyskał dyplom nauczyciela rysunków w szkołach średnich i zakładach kształcenia nauczycieli. Od r. 1921 P. pracował jako nauczyciel rysunków i robót ręcznych na Państwowych Kursach Nauczycielskich Henryka Rowida w Krakowie, od r. 1929 przekształconych w Państwowe Pedagogium pod dyrekcją H. Rowida. Od r. 1932 P. pełnił funkcję zastępcy dyrektora Pedagogium. W oparciu o swoje doświadczenia podbudowane znajomością metod stosowanych w innych krajach P. opublikował w Krakowie w r. 1923 wspólnie z Gabrielem Leńczykiem Podręcznik do nauczania rysunków, a w r. 1934 – samodzielnie – Metodyczne nauczanie wycinanki. Owocem współpracy z Michałem Sowińskim był podręcznik, wydany w dwóch częściach pt. Nauczanie robót ręcznych (Kr. 1925 cz. I, 1930 cz. II). W l. n. ukazały się dalsze publikacje P-a: Interpretacja obrazów w nauce szkolnej (Kr. 1929 i 1936) oraz Nauka rysunku (Kr. 1933 cz. I, 1934 cz. II). Współpracował P. z czasopismem „Rysunki i Roboty Ręczne”, zamieszczał w nim liczne artykuły i był w l. 1930–9 (i później, 1945–60) członkiem jego kolegium redakcyjnego. Ogłaszał także artykuły w czasopiśmie „Maski”.
Po wybuchu drugiej wojny światowej P. zastępował dyrektora Pedagogium, ewakuowanego H. Rowida. Dn. 9 XI 1939 został razem z innymi profesorami krakowskich szkół średnich aresztowany w czasie zajęć w Pedagogium i osadzony w więzieniu przy ul. Montelupich (do 23 XII t. r.), następnie przewieziony do karnego obozu pracy w Nowym Wiśniczu. W obozie tym portretował kolegów-współwięźniów, np. Franciszka Bielaka, oraz niektórych strażników na polecenie komendanta obozu (szkice z czasów więziennych w zbiorach rodziny). Po uwolnieniu w dn. 21 VI 1940 podjął pracę w Szkole Przysposobienia Zawodowego, a po jej likwidacji pracował jako kreślarz w Powiatowym Urzędzie Gospodarczym w Krakowie. Od 30 IV do 31 VII 1944 prowadził naukę rysunku na tajnym kursie (Tajne Pedagogium) dla grupy uczniów w klasztorze Sióstr Felicjanek w Krakowie. W styczniu 1945 wraz z Wandą Bobkowską rozpoczął zabezpieczanie budynków i organizowanie nauki w Pedagogium. Po zakończeniu wojny pracował w l. 1945–6 w Państwowym Pedagogium, w l. 1946–50 w Państwowym Liceum Pedagogicznym Męskim, w l. 1950–2 w Państwowym Liceum Pedagogicznym Żeńskim (im. Tadeusza Joteyki) i od r. 1952 do r. 1959 w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Krakowie. Od r. 1959 do r. 1960 uczył w Studium Nauczycielskim nr 1, a od r. 1960 w Studium Nauczycielskim nr 2. Wraz z W. Bobkowską brał udział w reorganizacji Pedagogium i przekształceniu go w Wyższą Szkołę Pedagogiczną (WSP). Prowadził także od r. 1957 zajęcia na kursach dla nauczycieli rysunku oraz wykłady w WSP i w Studium Nauczycielskim. W l. 1950–8 należał do Komisji Programowej Instytutu Pedagogiki w Warszawie. Pełnił obowiązki egzaminatora przy egzaminach kwalifikacyjnych dla nauczycieli szkół podstawowych oraz w l. 1962–3 przy egzaminach dyplomowych w Studium Nauczycielskim. Recenzował podręczniki nauki rysunków i programy rysunku dla szkół podstawowych i średnich. W r. 1947 opracował krój pisma do „Elementarza” Władysława Kłosińskiego. Na zamówienie Ministerstwa Oświaty przygotował projekt programu nauki rysunku i metodyki nauczania rysunku dla studiów nauczycielskich, obowiązujący w l. 1954–62. Przedwojenny podręcznik P-a Nauka rysunku został w r. 1948 włączony do pracy „Wychowanie i nauczanie”.
Tematyką malarstwa P-a był pejzaż, martwa natura i portret. Posługiwał się techniką olejną, akwarelą, a w późniejszych latach pastelami. P. po raz pierwszy pokazał swe prace na wystawie Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych (TPSP) w Krakowie. Znalazły one życzliwą ocenę w recenzji zamieszczonej w „Nowej Reformie” (nr z 25 VII 1920). Później wystawiał w TPSP w Krakowie w październiku (razem z «Grupą Dziesięciu»), listopadzie i grudniu 1935. W Tow. Zachęty Sztuk Pięknych (TZSP) w Warszawie, w grudniu 1936 miał wystawę indywidualną, a w styczniu t. r. uczestniczył tam w wystawie ogólnej. W r. 1936 wziął także udział w festiwalu sztuki w Lublinie i w dwóch wystawach krakowskiego TPSP. W r. 1937 pokazywał swe prace w warszawskim TZSP (recenzent „La revue Moderne Illustrée” [Paryż 1938 nr z 30 IV] C. Morro pokazane na tej wystawie pejzaże P-a bardzo wysoko ocenił) i w Poznaniu na wystawie «Sztuka, wnętrze, kwiaty», a w r. 1939 w TPSP w Krakowie m. in. na wystawie «Józef Mehoffer i jego uczniowie». Od r. 1945 P. wystawiał swe prace w Poznaniu, Radomiu (1945, 1946, 1947), Łodzi (1948–9), a w Krakowie w l. 1945, 1947, 1948 i 1949 (z grupą «Krąg»). W r. 1963 wystawił pastele na wystawie zbiorowej TPSP, a jesienią t. r. miał tam wystawę indywidualną 10 obrazów olejnych i 21 pasteli. W październiku 1965 wziął udział w wystawie «Kraków» pokazując pastele Zieleniec przy ul. Franciszkańskiej, Plac Wiosny Ludów, Kościół Franciszkanów, Podwórze – Kanonicza 17, Przebudowa mostu na Rudawie, a w r. 1966 w wystawie «Dzieje Krakowa». Od r. 1920 P. był członkiem zwyczajnym TPSP w Krakowie i Związku Artystów Plastyków, później Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP), pełniąc w nim m. in. w l. 1950–5 funkcję członka sądu koleżeńskiego i delegata Okręgu Krakowskiego na zjazd delegatów ZPAP w Katowicach w r. 1949. Od r. 1938 był członkiem TZSP w Warszawie, a w l. 1930–9 Sekcji Rysunkowej Tow. Naukowego Szkół Wyższych.
Pasją życiową P-a, wg jego własnych słów, było «odkrycie tajemnicy twórczości rysunkowej i opracowanie racjonalistycznej metody nauczania rysunku…» oraz studia nad rysunkami dzieci. W r. 1922 zorganizował wystawę rysunków dzieci z Krakowskiego Okręgu Szkolnego. Wziął także w r. 1929 udział w kongresie nauczycieli rysunku zorganizowanym w Pradze i poświęconym także studiom nad rysunkami dzieci, dla rodziców wygłaszał odczyty radiowe, np. 14 III 1930 pt. Wpływ domu rodzicielskiego na rozwój rysunkowy dziecka. W maju 1950 zorganizował wystawę prac dzieci z placówek Tow. Przyjaciół Dzieci. P. zmarł w Krakowie 28 V 1967, został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Był odznaczony m. in. Złotym Krzyżem Zasługi i Orderem Sztandaru Pracy.
Z małżeństwa zawartego 20 VIII 1914 z Henryką z domu Staszel (zm. 27 IX 1980), pozostawił cztery córki: Joannę Mariannę, geografa, Marię Antoninę, zamężną Kapitain, nauczycielkę, Stanisławę Jadwigę, zamężną Czeppe, geografa, i Emilię, plastyczkę.
Obrazy P-a znajdują się w większości w zbiorach rodziny. W r. 1948 pejzaż zakupiło Prezydium Rady Ministrów, w r. 1949 Ministerstwo Kultury i Sztuki, a w r. 1965, po wystawie «Kraków», Muzeum Historyczne m. Krakowa zakupiło 2 obrazy.
Autoportret w posiadaniu rodziny, reprod. w: Katalog wystawy w TPSP z r. 1963 w Kr.; – Bratko J., W obozowych celach Wiśnicza, „Dzien. Pol.” 1978 nr z 4–5 XI; Pol. życie artyst. w l. 1915–39; – Bielak F., Z odległości lat, Kr. 1979; Mater. do dziej. Akad. Sztuk Pięknych, Wr. 1969 II; – „Gaz. Krak.” 1963 nr 236; „Ilustr. Kur. Codz.” 1938 nr 8; „Przegl. Artyst.” 1948, 1964 nr 1 (17); – Arch. ZPAP w Kr.: Teczka osobowa; – Informacje rodziny.
Maria Czeppe