INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Aleksander Dadźbóg Sapieha      Frag. portretu z 1709 r.
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sapieha Aleksander Dadźbóg (Bohdan, Teodat) h. Lis (1585–1635), podkomorzy witebski, starosta orszański, rotmistrz królewski. Był synem podkomorzego orszańskiego Hrehorego Iwanowicza (zm. 1600) i Zofii ze Strawińskich, córki Marcina, kaszt. witebskiego, bratankiem kanclerza, potem hetmana w. lit. Lwa (zob.), starszym bratem Krzysztofa Stefana (zob.).

Po śmierci ojca S. pozostawał, podobnie jak jego brat Krzysztof, pod opieką stryja Lwa. W l. 1602–3 obaj uczyli się w kolegium jezuickim w Brunsberdze (Braniewie). W listopadzie 1603 był S. w Krakowie, skąd pisał do stryja prosząc o pozwolenie na roczny wyjazd za granicę i potrzebne na ten cel fundusze. Prośba nie została jednak wysłuchana, S. nadal przebywał w Krakowie i 8 VII 1604 ponownie zwracał się do stryja o pieniądze. W grudniu t. r. wystąpił natomiast o zgodę na wyjazd na Węgry, dokąd chciał się udać w towarzystwie star. kokenhauskiego Samuela Kazanowskiego, aby się przypatrzeć «rzeczom rycerskim, gdzie większe theatrum onych jest». Karcony przez opiekuna za rozrzutność, tłumaczył się, iż do wydatków zmusza go zajmowana pozycja społeczna. W tym czasie został przyjęty na służbę na dworze królewskim; 17 IV 1605 z Krakowa prosił stryja, aby go z funkcji pacholęcia posunięto na dworzanina pokojowego króla oraz o dalsze wsparcie finansowe («bom więtszą połowę tych pieniędzy na suknie sobie obrócił»). Dn. 9 XII 1606 otrzymał, za wstawiennictwem stryja, urząd podkomorzego witebskiego, zwolniony po śmierci kniazia Jerzego Druckiego Sokolińskiego, star. uświackiego. Podjęte równocześnie przez S-ę zabiegi o starostwo uświackie, na którym bardzo mu zależało, jako że znajdowało się w pobliżu jego dóbr dziedzicznych, okazały się jednak daremne. Dn. 26 III 1607 na sejmiku przedsejmowym w Witebsku został S. wybrany na posła na sejm walny.

W l. 1609–11 brał S. udział w wojnie smoleńskiej. Na początku lutego 1610 był posłem królewskim na sejmiku deputackim w Witebsku; zachęcał na nim szlachtę do uchwalenia poborów na opłacenie żołnierza inflanckiego. Dn. 5 VII 1610 posłował od Zygmunta III do żołnierzy z pułku Aleksandra Gosiewskiego, stacjonującego w Białej koło Smoleńska. W tym okresie otrzymał scedowane mu przez stryja Andrzeja (zob.) star. orszańskie (5 VI 1610?). W r. 1611 przeprowadził S. skuteczne działania zapobiegające oblężeniu Witebska przez wojska moskiewskie. W r. 1613 posłował na sejm zwycz.; powołano go na nim do komisji lustracyjnej zamku smoleńskiego (miał zjechać na rewizję 24 VIII t. r.). Podjął się nadto rozgraniczenia majętności Lwa Sapiehy od dóbr kopyskich (począwszy od 30 VI t. r.). Był następnie na sejmiku w Orszy 14 X t. r. i przesłał uchwaloną tam instrukcję dla posłów na konwokację wileńską stryjowi. W wyniku zabiegów stryja król przyznał S-że ok. 16 X t. r. urząd kaszt. witebskiego. Jako kasztelan zasiadał S. na sejmie nadzwycz. t. r. (przybył nań już po wotach senatorskich). Na sejmie wszedł do komisji wileńskiej, powołanej w celu opłacenia wojska walczącego na froncie inflanckim oraz do komisji traktatowej ze Szwedami. S. był już wówczas (zapewne od października 1610) zięciem kaszt. wileńskiego Hieronima Chodkiewicza (zob.). Pozostając nadal w bliskich kontaktach ze stryjem, starał się zarazem o dobre stosunki z rodziną Chodkiewiczów. Bezpośrednio po sejmie udał się do Lachowicz, do hetmana w. lit. Jana Karola Chodkiewicza (w którego armii miał chorągiew jazdy) i na jego dworze spędził święta Bożego Narodzenia. Stamtąd wyjechał do Mohylewa, aby na polecenie króla powitać jadącego do Moskwy gońca cesarskiego Jakuba Hencka z Donnersmarku i udzielić mu pomocy w przekroczeniu granicy. Spotkał się z nim 15 I 1614, lecz mimo podjętych starań (już 9 I t. r. zawiadamiał woj. bialskiego M. Pleszczejewa o przybyciu gońca i prosił o oczekiwanie go na granicy) nie udało mu się załatwić przyjęcia w Moskwie, ponieważ listy cesarskie nie były adresowane do nowo obranego cara Michała Romanowa, lecz do bojarów i ziemi moskiewskiej. Dn. 27 I był S. na sejmiku relacyjnym w Nowogródku, opanowanym przez Chodkiewiczów, i podpisał instrukcję dla posłów do króla zawierającą protest przeciw podjętej na sejmie uchwale o poborze na opłacenie skonfederowanego wojska. Od 26 do 27 II 1614 uczestniczył w sejmiku w Orszy, skąd wysłano do króla posłów z żądaniem opatrzenia granicy wschodniej i zabezpieczenia Litwy od ataków moskiewskich. W tym chyba okresie zrzekł się kaszt. witebskiej, gdyż odtąd występował jedynie z tytułem star. orszańskiego (od r. 1615 kaszt. witebskim był Mikołaj Wolski).

Pod koniec kwietnia 1614 wraz z Aleksandrem Lisowskim ruszył S. z rozkazu Chodkiewicza na odsiecz oblężonego przez Moskwę Smoleńska. Wg relacji rotmistrza Stanisława Boguszewskiego i strażnika hetmańskiego Adama Kuczyny, S. stał na czele podjazdu złożonego z 2 240 jazdy, 400 piechoty i Kozaków Zachara Zarudzkiego. Dostarczył on wówczas pewną ilość żywności dla głodującej załogi Smoleńska, a następnie czuwał nad bezpieczeństwem szlaków komunikacyjnych i dostarczaniem żywności oraz osłanianiem granicy z Moskwą. Niechętny S-że A. Gosiewski nisko oceniał skuteczność jego działań twierdząc, iż nie ma on należytego autorytetu u wojska. W rzeczywistości jednak S. nieźle sobie radził i w listopadzie właśnie dzięki jego energii udało się dostarczyć do Smoleńska zbyt późno wysłane zaopatrzenie z Mohylewa. Po przybyciu pod Smoleńsk Chodkiewicza, który przejął komendę, S. zajął się rozłożeniem wojska na leże. Wśród zajętych przez wojsko dzierżaw znalazły się także należące do Lwa Sapiehy, który miał pretensje do bratanka, iż dopuścił się spustoszenia przez żołnierzy jego włości. S. tłumaczył się trudnościami w utrzymaniu nieopłacanych wojsk, podnosił swoje nakłady na utrzymanie ich w służbie. Zarazem słał do stryja prośby o zwolnienie z podatków mieszkańców Orszy, rujnowanych przemarszami żołnierzy i działaniami wojennymi oraz łożących spore sumy na odbudowę zamku orszańskiego. Sam kupił dla «zamkowej armaty» prochy i ołów, wysyłał szpiegów na granicę moskiewską. Obserwował też pilnie przebieg rokowań o zawarcie rozejmu z Moskwą, utrzymywał stałą korespondencję z następcą Pleszczejewa na woj. bialskim – Morozowem.

Już na konwokacji wileńskiej 1 X 1614 upominano się w instrukcji dla posłów o nagrodę dla S-y za jego wojenne zasługi. Na konwokacji wileńskiej 21 V 1615, w wyniku próśb szlachty orszańskiej, postanowiono wypłacić mu 10 tys. złp. z podatków, tytułem zwrotu wydatków na wojsko. Wstawiał się za S-ą także sejmik lidzki 15 III 1616, na którym jego interesów pilnował brat Krzysztof Stefan. Sejm w r. 1616 zatwierdził uchwałę konwokacji wileńskiej z r. 1615 w osobnej konstytucji, w której podkreślano, że S. nie tylko zaopatrzył załogę Smoleńska w żywność, «ale i rycerstwo tak przy sobie, jako i na Smoleńsku będące, strudzone, znędznione, w służbie dalszej ratował i zatrzymał». W lutym 1617 znowu udało się S-że wprowadzić do oblężonego Smoleńska zapasy żywności zakupione przez hetmana Chodkiewicza. T. r. posłował S. z pow. orszańskiego na konwokację wileńską rozpoczętą 12 IV. Przez l. 1618 i 1619 pozostawał S. przeważnie w Orszy, utrzymując stały kontakt z wojskiem pod Smoleńskiem. W r. 1619 donosił hetmanowi polnemu lit. Krzysztofowi Radziwiłłowi o panujących w armii nastrojach, o burzeniu się żołnierzy, którzy nadal nie otrzymali zaległego żołdu (z Orszy 10 VI). Zapewne z rozkazu Radziwiłła pertraktował z nimi o pozostanie w służbie i 7 VII pisał do hetmana: «rozjechać się najdalej od dzisiejszego dnia za tydzień deklarowali, wymogli to jednak na nas, że nad donatywę 6 tys. złp. musieliśmy dla prędkiego pokoju w ojczyźnie pozwolić». Związany z rodzinną fakcją sapieżyńską, pod przewodnictwem Lwa Sapiehy, utrzymywał również S. zażyłe stosunki z jego synem Janem Stanisławem (zob.), marszałkiem w. lit., a także z podkanclerzym lit. Pawłem Stefanem Sapiehą. Zarazem jednak przysparzał sporo kłopotów przywódcom tegoż stronnictwa przez swój związek z Chodkiewiczami. Jego obfita korespondencja z Krzysztofem Radziwiłłem, pod którego rozkazami niejednokrotnie pozostawał, świadczy, iż starał się pośredniczyć w coraz częstszych konfliktach pomiędzy Chodkiewiczami, Radziwiłłami a Sapiehami. Swoje poprawne stosunki z Radziwiłłami potwierdził obecnością na pogrzebie kaszt. wileńskiego Janusza Radziwiłła w lutym 1621.

W r. 1621 wziął S. udział w kampanii chocimskiej pod komendą hetmana Chodkiewicza. Do Lwowa przybył w czerwcu z chorągwiami prowadzonymi aż spod Smoleńska (900 km.). Dn. 7 VII wraz z armią hetmańską ruszył w kierunku Skały i 14 VII pod Oryninem, gdzie nastąpił podział wojska na pułki, objął komendę nad jednym z nich (złożonym z 1 400 jazdy i 600 piechoty). Miał w nim 150 husarzy własnych, a ponadto dowodził rotami swych krewnych: woj. witebskiego Mikołaja i star. uświackiego Andrzeja Sapiehów. Dn. 25 VII ruszył na czele swego pułku nad Dniestr pod Brahę, 19 VIII stanął pod Chocimiem. Podczas oblężenia polskiego obozu często, np. 4 IX, prowadził Litwinów na pomoc Kozakom i Lisowczykom. Po śmierci Chodkiewicza objął naczelne dowództwo nad całym wojskiem lit. Wg Stefana Paca dowództwo to zostało mu przekazane przez królewicza Władysława i S. nie podlegał zwierzchnictwu regimentarza Stanisława Lubomirskiego. Po powrocie spod Chocimia zajął się S. rozpuszczaniem części chorągwi i rozłożeniem pozostałych na leże. Nagrodzony w r. 1622 starostwami: propojskim i czeczerskim, w r. 1623 S. posłował na sejm walny, zapewne z pow. orszańskiego; 1 II marszałek sejmu Jakub Sobieski, składając wobec króla i senatu relację z przebiegu wyprawy chocimskiej, wymienił S-ę jako jednego z wyróżniających się w niej dowódców. Sejm ten delegował S-ę do traktatów ze Szwecją. Z zebraniem tej komisji były kłopoty, S. starał się uchylić od udziału w niej; 11 VI 1623 pisał jego brat Krzysztof Stefan do Krzysztofa Radziwiłła: «p. starosta orszański także nie myśli jechać na tę komisję». T. r. dekretem Zygmunta III został S. wyznaczony do komisji powołanej do zbadania zabójstwa arcybpa połockiego Jozafata Kuncewicza. Komisja obradowała od 17 I do 22 II 1624 i wydała surowe wyroki na mieszczan witebskich.

W r. 1624 postanowił S. wyjechać do Włoch. Przed podróżą wystarał się o konsens królewski na oddanie w dzierżawę starostw czeczerskiego i propojskiego, zadbał o opiekę dla córek (był już wówczas wdowcem), które powierzył swej siostrze Teofili, bernardynce w grodzieńskim klasztorze. We Włoszech spędził 1. połowę r. 1625. Najpierw przebywał w Padwie (wpis do albumu uniwersytetu z 2 III); w związku z przygotowaniami do przyjęcia przybywającego tam królewicza Władysława, został S. 2 III obrany konsyliarzem nacji polskiej i w tym charakterze witał królewicza. Wraz z bratem towarzyszył następnie królewiczowi w podróży do Florencji.

Dn. 30 VI 1625 S. był już w kraju i uważnie śledził przebieg wojny ze Szwedami w Inflantach. Zaciągnął na tę wojnę dwustokonną rotę (list przypowiedni z 20 II 1627), lecz ociągał się z wyruszeniem na front, nie chcąc służyć pod komendą A. Gosiewskiego, który objął naczelne dowództwo w r. 1626, po wyjeździe hetmana L. Sapiehy na sejm. Dopiero na krótko przed 20 V 1627 przybył S. do Wilna, skąd udał się do obozu wojsk lit. pod Pozwolem i brał t. r. udział w działaniach wojennych. Gdy 8 VIII t. r. zjechał z pola mianowany przez hetmana L. Sapiehę regimentarzem jego syn Jan Stanisław, hetman poważnie brał pod uwagę powierzenie naczelnej komendy nad wojskiem lit. S-że, o ile odmówiłby przyjęcia dowództwa Aleksander Gosiewski. W r. 1628 towarzyszył S. w podróży do wód egerskich Janowi Stanisławowi Sapieże.

Przed r. 1631 dostał S. star. krzyczewskie, a 25 II 1631 został mianowany cześnikiem lit.; nominacji tej jednakże nie przyjął (14 IV urząd ten dostał Krzysztof Kiszka). Na sejmie zwycz. w r. 1632 (zapewne był posłem) wyznaczono S-ę do komisji do przyszłych traktatów z Moskwą. W kwietniu t. r. chorował: 12 IV usprawiedliwiał się wobec K. Radziwiłła z nieobecności na rozpoczęciu sesji Trybunału Lit. w Wilnie, lecz zastrzegał się, że z funkcji deputata nie rezygnuje. W r. 1633 obserwował działania polsko-moskiewskie z Orszy i słał obszerne relacje K. Radziwiłłowi, m. in. o oblężeniu przez Moskwę Staroduba i zagrożeniu Homla i Czeczerska. Prosząc o posiłki dla Czeczerska, konstatował jednak zarazem, iż wsparcie bardziej potrzebne jest Smoleńskowi.

Po ojcu odziedziczył S. kompleks dóbr, których centrum stanowiło miasto Ostrowno w woj. witebskim (w r. 1620 dostał od króla przywilej na pobieranie w Ostrownie mostowego). Żona wniosła mu (leżące w tymże województwie) Woroncewicze. Swoje majętności S. zadłużył poważnie, m. in. czerpiąc z ich dochodów pieniądze na potrzeby wojenne. Poważną rekompensatą były jednak dla S-y nadania królewskie, których zebrał niemało. Oprócz wspomnianych już (star. grodowego orszańskiego i tenut: czeczerskiej, propojskiej i krzyczewskiej) otrzymał S. w r. 1616 dzierżawę kuryłowską w woj. połockim (scedował ją Józefowi Korsakowi, star. dziśnieńskiemu), w r. 1622 majątek Kobylniki w pow. orszańskim (objął go faktycznie w r. 1624), 30 VI 1625 dał mu król sioła: Rososzyce, Hłyboszyce i Jaskowszczyznę w woj. mińskim (?), 23 VII 1626 – wsie Słobódkę i Pieseczno w woj. witebskim. Znacznie powiększył S. posiadłości star. orszańskiego: w r. 1618 pozwolił mu król dołączyć do niego sioła Suchary, Pluszcze i Chodnie, w r. 1620 – majętności Zaozierze (Zaoziery), Diwino, Babino (na mocy cesji Barbary Szymkowiczówny Sapieżyny), t. r. objął wójtostwo orszańskie, a w r. 1629 przyłączył do dóbr orszańskich sioło Niemkowicze.

Jako świadek ostatnich chwil życia hetmana J. K. Chodkiewicza i zarazem spowinowacony z Chodkiewiczami, wziął S. udział w długoletnim sporze o podział fortuny po hetmanie pomiędzy jego córką Anną Scholastyką Sapieżyną (żoną marszałka lit. Jana Stanisława), a drugą żoną hetmana Anną Alojzą z Ostrogskich, opowiadając się, podobnie jak inni Sapiehowie, za hetmanówną. Uczestniczył też w sporze stryja Lwa z Krzysztofem Radziwiłłem o włość kopyską; podczas konfrontacji stron w grodzie orszańskim w r. 1623, mimo iż oficjalnie starał się «prowadzić rzeczy» do ugody, wykorzystał swą funkcję starościńską do poparcia interesów stryja.

W r. 1622, spełniając przedśmiertne życzenie małżonki, wystawił S. akt fundacyjny kościoła i klasztoru dla dominikanów w Ostrownie. Przekazał zarazem zakonnikom na uposażenie część miasteczka Ostrowno oraz majątek Horodno z wsiami Bielany, Porecze i Chodyki (zatwierdzenie fundacji nastąpiło w r. 1631). Po owdowieniu myślał S. o ponownym małżeństwie, kierując swe zainteresowania w stronę córek podskarbiego nadwornego lit. Macieja Wojny, lecz spotkał się z odmową ich matki, która nie chciała za zięcia wdowca obciążonego dwiema córkami. Dn. 15 I 1635 spisał S. w Ostrownie testament, wyznaczając na opiekunów córek Jana Stanisława i Kazimierza Lwa Sapiehów oraz kaszt. trockiego Krzysztofa Chodkiewicza. Pozostawiając spore długi (ponad 51 tys. złp.), prosił Władysława IV o zgodę na pokrycie ich przez sprzedaż części trzymanych przez siebie królewszczyzn, lecz król prośbę odrzucił. S. zmarł w 2. poł. stycznia 1635 i został pochowany w Ostrownie w kościele Dominikanów.

Z małżeństwa z Elżbietą z Chodkiewiczów (zm. ok. 1621), pozostawił S. dwie córki: Annę, która w r. 1637 wyszła za mąż za referendarza i pisarza lit. Stanisława Naruszewicza (zob.), i Krystynę, od r. 1641 żonę dworzanina królewskiego Jana Samuela Paca (zob.). W r. 1641 podzieliły one odziedziczone po ojcu dobra: Anna wzięła Ostrowno, zobowiązując się dopłacić 11 500 złp. siostrze, której przypadły Woroncewicze.

 

Portret S-y z galerii kodeńskiej w Muz. Narod. w Przemyślu; – Estreicher, XXVII 124; Słown. Geogr. (Orsza, Ostrowno); Dworzaczek; Kognowicki X., Żywoty sławnych Polaków, Radom 1830 I 177–8, 210–11, 228–31, 315–18, 365–6, II 258–9; Kossakowski, Monografie, III 44–5; Labarre de Raillicourt D., Histoire des Sapieha, Paris 1970; Niesiecki; Sapiehowie; Wolff, Pacowie, Pet. 1885 s. 90, 194, 196; tenże, Senatorowie W. Ks. Lit.; – Bartoszewicz J., Tablice historyczne, „Bibl. Warsz.” 1860 t. 7 s. 162, 1863 t. 3 s. 108–9; Barycz H., Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wr. 1965 s. 364; Byliński J., Dwa sejmy w 1613 r., Wr. 1984; Hist. dyplomacji pol., II 47, 70; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania Zygmunta III, W. 1819 III 101; Ochmann S., Sejmy z lat 1615–1616, Wr. 1970 s. 202; Pietrzak J. [artykuły]: Epilog hetmańskiego dramatu, Tajemnica ostatnich dni hetmana Chodkiewicza, Wojna o majątek i ciało hetmana, „Kierunki” 1973 nr 37–39; tenże, W przygaszonym blasku wiktorii chocimskiej. Sejm w 1623 r., Wr. 1987 s. 72, 136; Podhorodecki L., Jan Karol Chodkiewicz 1560–1621, W. 1982; tenże, Kampania chocimska 1621 roku, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., X cz. 2 s. 120, 133; Podhorodecki L., Raszba N., Wojna chocimska 1621 r., Kr. 1979 s. 336–7; Seredyka J., Magnackie spory o posiadłość kopyską w XVI i I poł. XVII wieku, Zesz. Nauk. WSP w Opolu, Historia Nr 13, Opole 1975 s. 77, 78, 105; tenże, Sejm z 1618 roku, Opole 1988 s. 38; tenże, Senatorowie na sejmach z lat 1611–1623, Zesz. Nauk. WSP Opole, Historia Nr 27, Opole 1990 s. 107, 121, 128 (tabl. 2 i 3); Tyszkowski K., Aleksander Lisowski i jego zagony na Moskwę, „Przegl. Hist.-Wojskowy” T. 5: 1932 s. 14–16; tenże, Kozaczyzna w wojnach moskiewskich Zygmunta III (1605–1618), tamże T. 8: 1935 s. 13; tenże, Wojna o Smoleńsk 1613–1615, Lw. 1932 s. 60, 114–21, 126, 132, 134–5, 139–43, 161, 163–5; Wisner H., Najjaśniejsza Rzeczpospolita, W. 1978 s. 21; tenże, Wojna inflancka 1625–1629, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., XVI cz. 1 s. 85; Żychiewicz T., Jozefat Kuncewicz, Kalwaria Zebrzydowska 1986 s. 105; – Akty Moskovskogo gosudarstva izdannye Imperatorskoj akademii nauk, S. Pet. 1894 I 99, 114, 115, 122–3; Archiwum Domu Sapiehów, I (1575–1606), Wyd. A. Prochaska, Lw. 1892; Arch. nacji pol. w uniw. padewskim, I; Istorikojuridičeskije materiały izvlečennyje iz aktovych knig gubernii vitebskoj i mogilevskoj, Witebsk 1893 XXIV 512–14 (testament Aleksandra Sapiehy); Misztołt A. A., Historia […] domus Sapiehanae…, Wil. 1724 III 68–70; Podróż królewicza Władysława Wazy do krajów Europy Zachodniej w latach 1624–1625 w świetle ówczesnych relacji, Wyd. A. Przyboś, Kr. 1977 s. 374; Sbornik Russ. Ist. Obšč., t. 142 s. 429–30, 432–4, 441–3, 446–50, 463–4; Vol. leg., III 196, 242, 251, 310, 447, 708; Zbiór pamiętników o dawnej Polsce, Wyd. J. U. Niemcewicz, Lw. 1833 VI 396–403; Żywot Lwa Sapiehy, Wyd. K. J. Turowski, Sanok 1855 s. 262–4; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 599, 601, 607, 646a, Dz. V, nr 6956/I s. 67–69, Dz. V t. 324 nr 13809 (korespondencja A. Sapiehy z Krzysztofem Radziwiłłem z l. 1615–33), nr 13853; B. Czart.: rkp. 103 nr 27, rkp. 108 s. 587–591, 927–934, rkp. 110 nr 5; B. Kórn.: rkp 325 s. 154–157; B. Lit. Akad. Nauk w Wil.: F. 18–117 (testament S-y, datowany na 15 II 1635);B. Narod.: BOZ. rkp. 942 nr 72a, 80, 97, 98, 99, 101, 111, 113, 119, rkp. 944 nr 19, rkp. 960 nr 126, 190, 239, 253, 281, 307, 310, rkp 1220 k. 115; B. Ossol.: rkp. 214 nr 22 (indeks listów S-y), rkp. 2284/II k. 137, rkp. 12804/II s. 395–401; B. PAN Kr.: rkp. 351 s. 35, 66v., 76–77, 80, 82, 89, 112–113, 114, 116, 123, rkp. 354 nr 8, rkp. 358 k. 155–156, 183, rkp. 365 s. 24–25, rkp. 377 s. 243; B. Raczyńskich: rkp. 77 k. 246; B. Uniw. Warsz.: rkp. 58 k. 127; Mater. Red. PSB: Skorowidz Sapiehów, oprac. przez Eustachego S. Sapiehę; – Wykorzystano materiały biograficzne udostępnione przez Andrzeja Rachubę z W.

Mirosław Nagielski

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Druga połowa XVI wieku

Druga połowa XVI wieku, a przede wszystkim interesujący nas okres panowania ostatniego Jagiellona – Zygmunta Augusta – to okres dominacji wojsk zaciężnych, co przekładało się na konieczność......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Michał Piotr Boym

ok. 1614 - 1659-08-22
jezuita
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.