Misztołt Antoni Alojzy h. Lubicz (1685–1740), jezuita, autor pism heraldycznych. Ur. 28 V w woj. nowogródzkim, był synem Krzysztofa, podczaszego wendeńskiego, i Katarzyny z Kiersnowskich. W kolegium jezuickim (w Nowogródku?) doszedł do klasy retoryki, po czym 16 VII 1700 w Wilnie wstąpił do tego zgromadzenia. Przez rok jeszcze słuchał retoryki w kolegium nieświeskim, a w l. 1703–6 odbył studia filozoficzne w Akad. Wil. W ciągu l. 1706–9 uczył gramatyki, poetyki i retoryki kolejno w kolegiach: nieświeskim, łomżyńskim, grodzieńskim. Lata 1710–14 poświęcił studiowaniu filozofii w Akademii w Wilnie, a w czerwcu 1713 otrzymał święcenia kapłańskie. Był potem w l. 1715–21 nauczycielem kolejno: poetyki i retoryki w Grodnie i Słucku, logiki w Pińsku, filozofii w Grodnie. Śluby zakonne złożył 15 VIII 1718. Uzyskał przed r. 1723 (1721?) w Akademii w Wilnie stopień magistra sztuk wyzwolonych i filozofii. Wykładał w l. 1721–5 w Akademii kolejno: logikę, fizykę, matematykę, etykę, wreszcie, po uzyskaniu latem 1724 doktoratu filozofii, teologię scholastyczną. Potem został przesunięty do czynności organizacyjnych. Był rektorem: w l. 1726–31 kolegium w Nowogródku (od r. 1730 już jako doktor teologii), w l. 1731–5 gimnazjum w Połocku. Tamtejszy kościół wyposażył nowymi paramentami, chcąc zaś w miejsce drewnianego postawić murowany, zakupił plac i zgromadził materiał budowlany, a we wrześniu 1733 położył kamień węgielny. Kres tym pracom położyło wejście do Połocka w lutym 1734 wojsk rosyjskich, a w ślad za tym represje wobec jezuitów i ucieczka M-a do Wilna. W l. 1735–8 był w Nieświeżu rektorem «domu trzeciej probacji», czyli jednorocznych okresów skupienia i studium zakonnego dla księży już po właściwych studiach. Przeniesiony w r. 1738 jako rektor do kolegium w Witebsku, pozostawał tam do śmierci. Katalogi zakonne z l. 1711–23 charakteryzują go jako odpowiedniego do nauczania humaniorów, ale o miernym doświadczeniu i zdolnościach praktycznych. Długoletnie rektorowanie wpłynęło na radykalną zmianę tego osądu. W katalogu z r. 1740 mowa o nim, iż jest godzien zarządzać prowincją.
M. upamiętnił się jako autor dzieła pt. Historia Illustrissimae Domus Sapiehanae, drukowanego w r. 1724 w Wilnie w drukarni jezuickiej, a dedykowanego Antoniemu Kazimierzowi Sapieże. Jedno z pierwszych w Polsce opracowań dziejów rodziny magnackiej, jest kompilacją wiadomości czerpanych przede wszystkim z N. Kojałowicza, ale też i z M. Bielskiego, M. Kromera, M. Stryjkowskiego, B. Paprockiego, P. Piaseckiego, Sz. Okolskiego, Sz. Starowolskiego, K. Hartknocha i innych. M., mocno bezkrytyczny, pozostaje w tym względzie daleko w tyle za Kojałowiczem. Sapiehów wywodzi od Giedymina, tego zaś od Prospera Colonny, przybysza z Italii, wg jednych potomka bawarskich Gwelfów czy Karola Wielkiego, wg innych samego Herkulesa. Ogólnikowe biografie poszczególnych osób utrzymane w tonie panegirycznym, z niewielką ilością konkretnych faktów, a jeszcze mniejszą dat. W zakończeniu wykaz dokonanych przez Sapiehów fundacji religijnych, chyba dla podkreślenia niewielu tylko, jak dotąd, świadczeń na rzecz jezuitów i dla pobudzenia do większej na ten cel hojności. A. K. Sapieha był jednym z bogatszych członków tej rodziny, stąd do niego zwracał się M. podpisany w dedykacji «cliens infimus». Dzieło jego musiało uchodzić za klasyczny pokaz «swady narracyjnej», skoro je J. Ostrowski-Daneykowicz, inny chwalca Sapiehów, zamieścił w całości w II tomie swej „Swady polskiej i łacińskiej” (L. 1747). M. umarł w Witebsku 25 XI 1740.
Estreicher; Bentkowski, Historia literatury polskiej…, W. 1814 II 667; Enc. Org., XVIII; Niesiecki; Uruski; – Gołębiowski Ł., O dziejopisach polskich, W. 1826 s. 204; Załęski, Jezuici, IV 214–25; – Janocki J. D., Polonia literata nostri temporis, Vratislaviae 1750 cz. 1 s. 117; Ostrowski-Daneykowicz J., Swada polska i łacińska, L. 1747 II 148–237; Załuski J. A., Biblioteka historyków, Kr. 1832 s. 180; – Arch. Centr. S. J.: Lith. 57 (Katalogi roczne 1700–1740), Lith. 22–26 (Katalogi trzyletnie z l. 1705, 1711, 1717, 1723, 1730, 1737, 1740); Arch. Prow. Mpol. T. J. w Kr.: rkp. 1536; – Informacje B. Natońskiego.
Włodzimierz Dworzaczek