INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Antoni Górski      Antoni Górski, frag. obrazu Jacka Malczewskiego.

Antoni Górski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1959-1960 w VIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Górski Antoni (1862–1928), prawnik, ekonomista, profesor UJ, profesor Wolnej Wszechnicy Pol. w Warszawie. Ur. 21 VII w Uleńcu pod Warszawą, był synem Stanisława i Heleny z Mężeńskich. Pochodził z rodziny ziemiańskiej, stryj G-ego, Ludwik, był prezesem Tow. Kredytowego w Warszawie, brat Piotr, prawnik, był posłem ze stronnictwa konserwatywnego w Krakowie do austriackiej Rady Państwa, Ludwik, poeta, był stryjecznym bratem G-ego. G. ukończył Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, studia uniwersyteckie odbywał od r. 1880 na Wydziale Prawa UJ oraz we Wiedniu, gdzie otrzymał doktorat w r. 1885. Następnie specjalizował się w prawie rzymskim w Berlinie; po powrocie odbył praktykę sądową w Krakowie. Habilitował się tamże na UJ w r. 1888 z prawa handlowego i wekslowego. Wykładał jako docent ekonomię rolniczą, wzbudzając duże zainteresowanie. W r. 1890 wydał G. Zarys prawa handlowego. W r. 1891 UJ utworzył dla G-ego nadzwyczajną Katedrę Prawa Handlowego. Od r. 1905 wykładał prawo cywilne na Studium Rolniczym UJ; w t. r. wyszedł jego Zarys wykładów prawa cywilnego.

Równocześnie rozwinął G. działalność polityczną w ramach obozu konserwatywnego; w r. 1896 założył wspólnie z W. L. Jaworskim, A. Krzyżanowskim i bratem, Piotrem, Klub Konserwatywny. Zrzeszał on tzw. neokonserwatystów, a celem Klubu było m. i. utrzymanie łączności między starymi a młodymi, którzy po starszych mieli w przyszłości objąć stanowiska. G. był przez 12 lat (do r. 1908) prezesem Klubu i wydawcą jego organu „Ruch Społeczny” oraz wydawnictw w pojedynczych zeszytach (z. 1. „Zawiązanie Klubu”, z. 17. „Dwanaście lat istnienia Klubu”). G. był ponadto członkiem komitetu redakcyjnego „Czasu” i prezesem Krakowskiej Spółki Wydawniczej oraz członkiem Tow. Popierania Wydawnictw AU, wraz z bratem Piotrem stanowił łącznik między Galicją a Królestwem. W r. 1905 został posłem z obozu konserwatywnego do austriackiej Rady Państwa; w r. 1907 do Sejmu Krajowego Galicji, w l. 1908 i 1911 ponownie do Rady Państwa. Po ustąpieniu gabinetu ministra Becka (7 X 1908) zaproponowano G-ego do nowego gabinetu austriackiego na ministra Galicji. Ale o ile popierał go Leon Biliński, o tyle sprzeciwił się tej nominacji Bobrzyński, ówczesny namiestnik, który przeważył. Argument, jaki Bobrzyński zanotował w swych pamiętnikach: «G. człowiek zdolny… był jednak dziwakiem z temperamentu, bardzo zmiennym, nie miał też w Kole powagi», kryje, jak się zdaje, jakieś animozje osobiste, ale Bobrzyński był przede wszystkim politycznie niechętny nadaniu stanowiska ministra dla Galicji G-emu: «nominacja jego jako członka krakowskiego stronnictwa byłaby poszła na mój rachunek i obciążyła mnie wobec demokracji», pisał Bobrzyński.

Przez lat 20 G. był wiceprezesem Tow. Rolniczego krak. i członkiem zarządu (Komitetu) tego Towarzystwa. Działał czynnie, zwłaszcza w sekcji administracyjnej, której członkiem został 31 X 1903 r. Sekcja m. i. powołała G-ego do komisji mającej opiniować ustawę o sezonowych robotnikach rolnych; powierzyła mu również opracowanie ustawy o umowach urzędników gospodarczych, leśnych i rolnych; poparła wniosek G-ego o zabezpieczenie czeladzi wiejskiej na starość i na wypadek niezdolności do pracy. Wniosek ten uchwalił Komitet Tow. Rolniczego na posiedzeniu 10 VI 1907 r. G. został wybrany w r. 1904 delegatem do Allg. Verband d. Landwirtschaftlichen Genossenschaften w Wiedniu, występował tam z wnioskami w obronie galicyjskiego rolnictwa w sprawie cen (na kwas fosforowy) i w sprawie ulg taryfowych (na przewóz paszy i nawozów sztucznych – tomasyny – zwłaszcza w okresach klęsk elementarnych); w r. 1907 referował z ramienia Tow. Rolniczego zagadnienie podniesienia średniego rolnictwa w Austrii. Uczestniczył w międzynarodowym kongresie ekonomistów, obradujących w Niemczech nad zagadnieniem handlu terminowego zbożem. Referat jego, dowodzący, że handel terminowy zbożem nie obniża cen zboża, zyskał duże uznanie. Był członkiem Izby Rolnej w Wiedniu, kuratorem średniej Szkoły Rolniczej w Czernichowie pod Krakowem. Należał do Rady i Wydziału powiatowego w Brzesku, później w Bochni. Jako delegat Tow. Rolniczego do komisji regulacji rzek w galicyjskim Namiestnictwie działał czynnie w tej dziedzinie.

W dziedzinie problematyki prawno-handlowej był w stałym kontakcie z ruchem zagranicznym; w r. 1900 mianował go francuski minister handlu honorowym prezesem Międzynarodowego Kongresu Akcyjnego w Paryżu; w r. 1904 był cenzorem Banku Austro-Węgierskiego. W r. 1903 został profesorem zwycz. prawa handlowego na UJ, w r. 1917 tamże profesorem prawa cywilnego i w t. r. Komisja Prawnicza Wydziału Hist. Filoz. Akademii Umiejętności wybrała go swym członkiem. W tym okresie ogłosił m. i. rozprawy: Walka z drożyzną (1893), Cena giełdowa a przesilenie rolnicze (1897), Die Reformbedürfigkeit des deutschen Commissionshandels (1898), Die soziale Bedeutung des Arbeiterstandes (1906), O wekslu z nakazem przedstawienia do przyjęcia (1911), Włościańskie prawo hipoteczne (t. r.), Braki krajowej produkcji w Galicji (1915).

W r. 1919 delegacja polska w Paryżu wezwała G-ego do współdziałania w pracach Kongresu Pokojowego. Przydzielony został do komisji opracowującej sprawy własności przemysłowej, długów przedwojennych, ceł. Wskutek referatu G-ego delegat angielski Tempel-Franks cofnął projekt prawa patentowego dla «nowych państw». W t. r. udał się G. jako przewodniczący polskiej deputacji na Międzyparlamentarny Kongres do Brukseli, gdzie Akademia Belgijska mianowała go swym członkiem (membre associé). Również w t. r. był jednym z dwu delegatów Polski na Kongres Prawa Patentowego w Paryżu. W tym czasie otrzymał od ówczesnego prezesa ministrów, I. Paderewskiego, zamówienie na książkę po francusku o Polsce: La Pologne et la guerre, do zbiorowego wydawnictwa. (Wyszła w r. 1922 u Alcana w „Les questions du temps présent” i stanowiła jedną z ważniejszych pozycji propagandowych). W związku z tym zamówieniem zrezygnował, jak sam podaje, z katedry w Krakowie i przeszedł w r. 1919 na emeryturę. W r. 1921 został honorowym profesorem Wydziału Prawa UJ. Przebywał około 2 lat we Francji; wygłaszał szereg odczytów, a także pół roku wykładał historię Polski i polskie prawo publiczne na uniwersytecie w Nancy; tamże opiekował się stypendystami polskimi w Lycée Poincaré.

W r. 1922 zaproszono go na profesora Wolnej Wszechnicy Pol. w Warszawie; wykładał tam prawo handlowe i prowadził odnośne seminarium; ponadto wykładał prawo kościelne, historię prawodawstw zachodnioeuropejskich, traktaty handlowe i systemy celne. Otaczany na Wszechnicy dużym uznaniem i sympatią, był kolejno dziekanem Wydziału Nauk Politycznych i Społecznych, w r. 1925 rektorem, w 1927/8 prorektorem. Ponadto G. był członkiem Polskiej Komisji Kodyfikacyjnej, gdzie opracował szereg projektów do ustaw, przede wszystkim projekt prawa handlowego polskiego. Brał nadal udział w międzynarodowych konferencjach jako delegat Polski: w Bernie w r. 1923 na konferencji prawa kolejowego, w Paryżu w r. 1926 na zjeździe Międzynarodowego Komitetu Ekspertów Prawa Lotniczego, w Lidze Narodów w Genewie na III ogólnej Konferencji Tranzytu i Komunikacji. Był wiceprzewodniczącym wymienionego Komitetu Ekspertów (Le Comité international technique d’experts juridiques aériens). Wśród prac G-ego z tego okresu wyróżnia się studium historyczne, pt. Zapatrywania i stosunki gospodarcze w Polsce w XVII w. (1923). G. zgromadził materiały do badań nad całokształtem reform gospodarczych w dawnej Polsce, które nie doczekały się już opracowania, ani też nie zostały wydane. Ogłosił w r. 1925 Komentarz do prawa wekslowego i czekowego; pracował nad nie dokończonym dziełem: Le commerce créateur. Drukował artykuły w czasopismach: „Czasopiśmie Prawniczym i Ekonomicznym”, „Przeglądzie Prawa Handlowego”, „Gazecie Sądowej Warszawskiej” i i. W rozprawach: Pierwiastek woli w prawie prywatnym (1924) oraz Vers une législation simplifiée („Annales du droit commercial” 1927 nr 2) pragnął z prawa wyłączyć czynnik indywidualistyczny, aby było jasne i dostępne dla wszystkich, poprzez ograniczenie woli stron, a tym samym usunięcie pierwiastka «losowości» z ustaw, które, wg niego, powinny działać w sposób z góry przewidziany. Zdaniem G-ego („Przegl. Prawa Handl.” 1926) włoski projekt kodeksu handlowego, opracowany przez faszystowskiego ministra sprawiedliwości Rocco, skutecznie dążył do socjalizacji prawa handlowego i z tej przyczyny G. na nim oparł swój projekt polski, co świadczyło o wpływach, jakie nań wywierały współczesne doktryny nacjonalistyczne. W pracach i wystąpieniach łączył G. poważną analizę i erudycję naukową oraz głęboką troskę o sprawy polskie z talentem krasomówczym i zacięciem publicystycznym. Zmarł w Warszawie 24 II 1928 r. Ożeniony był z Jadwigą Stroynowską.

 

Żabko-Potopowicz A., G. A., Enc. Nauk Polit.; – Dziesięciolecie Polski Odrodzonej, Księga Pamiątkowa, Kr. 1928, 1918–1928; Dziewulski S., Życie i prace śp. A. G-ego 1862–1928, odb. „Prawo i Ekonomia” 1928/9 (fot. i bibliogr.); Namitkiewicz J., A. G. jako komercjalista, „Gaz. Sądowa Warsz.” 1928 nr z 12 III; – Bobrzyński M., Z moich pamiętników, Wr. 1957; L’évolution de la législation Polonaise. Deux conférences de M. Antoine Górski, „Le Journal de Pologne” 1928 nr z 12 III; Le Comité international d’experts jur. aériens. Son origine – son but – son oeuvre, Paryż 1931, (nekrolog, fot.); – Materiały Red. P. S. B. w Kr.: Curriculum vitae G-ego, szkic do życiorysu napisany przez żonę, przejrzany przez L. Babińskiego. Zaproszenie na odczyt G-ego Société de Législation comparée w Paryżu, z dn. 28 II 1921, oraz inne materiały (L. Jaworskiego, M. Reya, Z. Tarnowskiego, S. Tomkowicza).

Red.

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Świderski

1916-01-14 - 1988-10-18
aktor teatralny
 

Stanisław Dygat

1914-12-05 - 1978-01-29
dramatopisarz
 

Józef Mieczysław Mączka

1888-06-02 - 2 lub 6 września 1918
legionista Piłsudskiego
 

Leon Henryk Kapliński

1826-05-04 - 1873-03-01
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.