INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Sokulski (Sukulski, Sukuski)  

 
 
1771 - 1840 lub 1841
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sokulski (Sukulski, Sukuski) Antoni (1771–1840 lub 1841), nauczyciel muzyki, lutnik. Ur. w Podgórzu pod Krakowem, pochodził z rodziny mieszczańskiej.

Zapewne w Krakowie S. odebrał wykształcenie ogólne i muzyczne. W młodości parał się też ponoć lutnictwem. W r. 1794 wyjechał na Litwę, gdzie wziął udział w powstaniu kościuszkowskim. Po jego klęsce, marsz. nadw. lit. Stanisław Sołtan zaangażował S-ego do swojej nadw. kapeli w Zdzięciole, a później jako nauczyciela muzyki. W tym charakterze przebywał i na innych dworach, m.in. rodzin skoligaconych z Sołtanami: Wańkowiczów, Kublickich, Mostowskich.

Ok. r. 1800 osiadł S. w Wilnie, gdzie był nauczycielem w szkole muzycznej przy Uniw. Wil. oraz na pensji żeńskiej. Współpracował z niemieckim kompozytorem i wykładowcą teorii muzyki na Uniw. Wil. Johannem Dawidem Hollandem nad wydaniem jego „Traktatu akademickiego o prawdziwej sztuce muzyki” (Wr. 1806, Wyd. 2 poszerzone, Wil. 1813). Związany z masonerią wileńską od r. 1816, był członkiem loży prowincjonalnej «Doskonała Jedność» (1820) oraz «Gorliwy Litwin» (1821). W obu lożach piastował godność dyrektora muzyki. Z r. 1819 pochodzi skomponowana przez S-ego muzyka (mylnie przypisywana J. Elsnerowi) do pieśni filareckiej „Hej, radością oczy błysną” (do słów A. Mickiewicza), do której melodię zaczerpnął ze śpiewów wolnomularskich. W Wilnie S. dał się poznać przede wszystkim jako kompozytor muzyki religijnej. Napisał m.in. lamentacje na Wielki Piątek – Cogitavit Dominus i na Wielką Sobotę – Misericordiae Domini, które wykonywano w katedrze wileńskiej (nie zachowały się).

W 2. poł. l. trzydziestych, po zamknięciu Uniw. Wil., S. powrócił do pracy nauczyciela w domach magnatów lit. Uczył w Postawach, majątku Konstantego Puzyny, a w r. 1837 w pobliskich Dobrowlanach, będących własnością Güntherów. Gabriela z Güntherów Puzynina, wspominając swojego nauczyciela muzyki, pisała, iż «był to wcale wesoły towarzysz», chodził w peruce i «pisał ulotne wierszyki». Ostatnie lata życia (od ok. r. 1838) spędził S. na podwileńskiej wsi (w Werkach?). Trudnił się wtedy lutnictwem, a swoje skrzypce i altówki rozdawał wśród znajomych i przyjaciół. Na krótko przed śmiercią poznał Stanisława Moniuszkę, wówczas organistę w kościele św. Jana w Wilnie, któremu zadedykował Fuga per organo (utwór ten, zachowany w papierach Moniuszki w Warszawskim Tow. Muzycznym, został opracowany przez J. Gołosa i F. Rączkowskiego i wydany w serii „Miniatury organowe”, Kr. 1966). S. zmarł po krótkiej chorobie w r. 1841 (wg „Słown. Muzyków Pol.” w r. 1840 w Wilnie). We wspomnieniu pośmiertnym napisano, iż był «środkiem niejakim zjednoczenia dla muzyków wileńskich» i ich dobroczyńcą.

S. był żonaty (od ok. r. 1808) ze Szwajcarką M. Cross (Kross), a wg J. Franka – Ludwiką Gross (ur. ok. 1780), którą poznał na dworze woj. mińskiego Michała Józefa Radziwiłła. Była ona autorką broszury napisanej po francusku, która ukazała się drukiem w r. 1808 w przekładzie rosyjskim W. Ancza „Progulka devicy M** Kr*** nyne gžy Sk.., ili okrestnosti goroda Vil’na” (S.-Pet. 1808) a ok. r. 1810 utworzyła w Wilnie pensję dla panien.

Nieznane jest pokrewieństwo S-ego z Antonim Sokulskim (1805 – 5 IX 1850), synem Stanisława (1762–1842) i Heleny z Flamentów, pianistą i kompozytorem, który działał w Krakowie jako nauczyciel muzyki w Bursie Muzycznej. Wykształcony muzycznie zagranicą, zasłynął z oryginalnej metody zbiorowego uczenia gry na fortepianie. Swoje liczne kompozycje fortepianowe oraz transkrypcje popularnych oper opublikował w Lipsku i Wiedniu.

 

Estreicher w. XIX, VI s. 12; Słown. Muzyków Pol., II; Małachowski-Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich (tu data ur. S-ego: r. 1777); – tenże, Wolnomularstwo polskie a muzyka – materiały, „Wiad. Muzycz.” 1925 nr 7; Miller A., Teatr i muzyka na Litwie jako strażniczka kultury zachodu. 1794–1865., Wil. 1936; Pamiętnik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, Lw. 1888; – Frank J., Pamiętniki…, Wyd. W. Zahorski, Wil. 1913 II 138–9; Pamiętnik krakowskiej rodziny Louisów (1831–1869), Oprac. J. Zathey, Kr. 1962; Puzynina z Güntherów G., W Wilnie i dworkach litewskich. Pamiętnik z lat 1815–1843, Oprac. A. Czartkowski, H. Mościcki, Wil. 1928; – „Kron. rodzinna” 1860 nr 12 s. 192 (tutaj daty życia S-ego: 1770–1840); „Wizerunki i roztrząsania nauk.” (Wil.) T. 23: 1842 s. 135, 208 (Wspomnienie o A. Sokulskim działającym w Kr.); – Mater. Red. PSB: Sokulscy. Materiały do monografii rodu, oprac. przez Stanisława Sokulskiego (daty życia A. Sokulskiego, działającego w Kr., oraz jego rodziny ustalił na podstawie Arch. paraf. św. Anny w Kr. Stanisław Sokulski).

Elżbieta Orman-Michta

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Hipolit Cegielski

1815-01-06 - 1868-11-30
filolog polski
 

Michał Baliński

1794-08-14 - 1864-01-03
historyk
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Surewicz

1805-05-05 - 1892-07-01
aktor teatralny
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.