Sudlitz Czesław Jan, pseud.: Hofman, Paw, Kalina, przybrane nazwisko Seweryn Szwedko (1900–1984), inżynier chemik, oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej.
Ur. 17 V w Nowym Targu, w rodzinie pochodzenia czeskiego (dziadek przybył z miejscowości Staré Benátky), był synem Michała, leśniczego państwowego, a następnie urzędnika skarbowego, i Herminy Chlebowskiej.
Po skończeniu pięciu klas szkoły ludowej S. uczył się kolejno w gimnazjach w Myślenicach oraz Jaśle, gdzie w r. 1917 uzyskał świadectwo dojrzałości. Dn. 20 I 1918 wstąpił ochotniczo do 1. p. artyl. Polskiego Korpusu Posiłkowego w Kocmaniu. Przy próbie przebicia się jego oddziałów przez linię frontu pod Rarańczą w nocy z 16 na 17 II t.r. został S. przez Austriaków schwytany i internowany. Był sądzony w procesie żołnierzy Polskiego Korpusu Posiłkowego w Marmaros-Sziget. Po ogłoszeniu 27 IX przez cesarza Karola I abolicji legionistów został zwolniony z internowania i wrócił do Lwowa. Dn. 16 X rozpoczął studia na Wydz. Budowy Maszyn w Szkole Politechnicznej we Lwowie. Dn. 30 XI wstąpił jako ochotnik do WP; służył w 5. Eskadrze Lotniczej Krakowskiej jako rysownik i radiotelegrafista. Wraz z eskadrą przebywał od stycznia do czerwca 1919 na froncie polsko-ukraińskim (stacjonował w miejscowości Hureczko pod Przemyślem), następnie kontynuował służbę poza frontem. Dn. 13 X t.r. uzyskał czteromiesięczny urlop na studia. Dn. 28 II 1920 został przydzielony jako starszy szeregowy rysownik w sekcji aerofoto do Oddz. Użytkowania Zdjęć Lotniczych przy dowództwie 3. Dyonu Lotniczego. Od 20 VI do 13 X t.r. odbył kurs oficerski w Szkole Podchorążych w Bydgoszczy i po jego ukończeniu przydzielono go do 36. pp, stacjonującego na warszawskiej Pradze. Dn. 1 XI w stopniu podchorążego objął na krótko stanowisko I subalterna w Baonie Zapasowym 36. pp, ale już 29 XI został przydzielony (jako instruktor) do 1. Baonu Wojsk Wartowniczych w Modlinie. Dn. 8 II 1921 został awansowany na podporucznika i skierowany do 1. Dyonu Zapasowego Lotniczego w Warszawie, a następnie 11 III t.r. oddany do dyspozycji dowództwa 3. Dyonu Lotniczego jako oficer wyszkolenia żołnierskiego i referent oświaty. Dn. 20 VII otrzymał bezterminowy urlop (z równoczesnym przydziałem do 2. Pułku Lotniczego) i kontynuował studia na Wydz. Chemicznym Politechn. Lwow. W r. 1923 na własną prośbę został przeniesiony do rezerwy, a Komisja Weryfikacyjna zatwierdziła go 8 II 1924 w posiadanym stopniu podporucznika (ze starszeństwem z 1 VI 1919). Będąc w rezerwie, został 1 V 1924 przeniesiony z 2. Pułku Lotniczego do 69. pp w Gnieźnie. T.r. rozpoczął pracę na stanowisku kierownika laboratorium w Gazowni Miejskiej we Lwowie. W r. 1925 ukończył studia na Politechn. Lwow. i 4 IV t.r. otrzymał dyplom inżyniera chemika. W r. 1928 przeniósł się do Państw. Wytwórni Prochów i Materiałów Kruszących w Zagożdżonie (od r. 1932 Państw. Wytwórnia Prochu w Pionkach), gdzie został zastępcą kierownika centralnego laboratorium. W l. 1933–7 wyjeżdżał służbowo do Szwecji, Francji, Niemiec, Turcji, Grecji i Jugosławii. Nie stracił jednak kontaktu z wojskiem; latem 1925 odbył sześciotygodniowe ćwiczenia w 3. komp. ciężkich karabinów maszynowych 69. pp, w r. 1928 przeszedł kolejne sześciotygodniowe ćwiczenia – kurs dla oficerów rezerwy w Szkole Strzeleckiej w Toruniu, a w r. 1930 podobny kurs w 36. pp. Dn. 14 VII 1939 awansował do stopnia porucznika (ze starszeństwem z 19 III t.r.).
Po wybuchu drugiej wojny światowej założył S. w Pionkach, pod koniec września 1939, tajną organizację wojskową – Związek Wyzwolenia Ojczyzny. Wraz z jego pododdziałem podporządkował się wiosną 1940 powiatowemu oddziałowi ZWZ. Od stycznia t.r. do czerwca 1942 pełnił obowiązki szefa referatu IV (kwatermistrzostwo) Obwodu Kozienice, wchodzącego w skład Inspektoratu Radomskiego. Równocześnie był komendantem Podobwodu III «Zachód» oraz wojskowym komisarzem na Państw. Wytwórnię Prochu Pionki. Oficjalnie od r. 1940 pracował w Nadleśnictwie Zagoździe w charakterze instruktora żywicowania. Wiosną 1943, pod nazwiskiem Seweryn Szwedko, został na krótko aresztowany przez Gestapo. Po zwolnieniu przedostał się do Warszawy, gdzie od października t.r. kierował Pracownią Materiałów Kruszących przy Komendzie Głównej AK, podlegając płk. Franciszkowi Niepokólczyckiemu. W sierpniu 1944 uczestniczył w działaniach baonu kozienickiego odtwarzanego 72. pp AK.
W r. 1945 został S. aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (UBP) w Kozienicach pod zarzutem przynależności do AK; zwolniono go po sześciu tygodniach. Od maja t.r. ponownie pracował w Państw. Wytwórni Prochu w Pionkach, kolejno na stanowiskach: planisty, inspektora produkcji i dyrektora technicznego. W lipcu 1946 został kierownikiem studiów i badań w Centralnym Zjednoczeniu Materiałów Miotających i Kruszących w Warszawie. Przez krótki okres, od r. 1945 do czerwca r.n., należał do PPS. Dn. 25 XI 1947 został ponownie aresztowany przez UBP pod zarzutem «przekroczenia władzy» (z art. 286 Kodeksu Karnego). Wojskowy Sąd Rejonowy nr 1 w Warszawie skazał go na pięć lat więzienia; karę odbywał w zakładzie karnym we Wronkach. Od 25 XI 1952 był przetrzymywany w areszcie śledczym aż do 20 VII 1953. Postanowieniem z 16 VII 1953 Prokuratury m. stoł. Warszawy dochodzenie przeciw S-owi zostało umorzone «wobec braku dostatecznych dowodów winy». Po wyjściu na wolność podjął 5 X t.r. pracę jako kierownik sekcji dokumentacji w Centralnym Laboratorium Chemicznym Centralnego Związku Spółdzielców Pracy w Warszawie. Następnie, od 16 VIII 1958 był starszym inspektorem w dyrekcji Centralnego Związku Spółdzielców Pracy, a od 6 I 1959 starszym projektantem w Biurze Projektów Przemysłu Farmaceutycznego «Biprofarm». W r. 1966 przeszedł na emeryturę; odtąd pracował na 1/4 etatu w Ośrodku Informacji Naukowo-Technicznej Krajowego Związku Spółdzielni Farmaceutycznych i Chemicznych. Zmarł 14 VI 1984 w Warszawie, został pochowany 19 VI w Skolimowie pod Warszawą. Był odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych i Krzyżem AK.
S. był dwukrotnie żonaty. Pierwszy związek zawarł w r. 1926 we Lwowie z Władysławą Gaulitz, a po rozwodzie ożenił się 26 VIII 1936 w Wilnie z Marią z Żurkowskich (1903–1976), urzędniczką Państw. Spółdzielni Spożywców «Społem». Z pierwszego małżeństwa miał córkę Martę (ur. 1929), dziennikarkę radiową, która wyemigrowała do USA, z drugiego pozostawił dwoje dzieci: Annę (ur. 1937), zamężną Sudlitz-Sobalę, etnografa, dziennikarkę programu III Polskiego Radia i radia «Solidarność Podziemna», oraz Krzysztofa (ur. 1942), fizyka, pracownika Inst. Badań Jądrowych w Świerku i wykładowcę Uniw. Warsz.
Rybka R., Stepan K., Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939, Kr. 2003; – Armia Krajowa, Okręg Radomsko-Kielecki, Red. A. Massalski, S. Meducki, Kielce 1999; Borzobohaty W. «Jodła», Okręg Radomsko-Kielecki ZWZ-AK, 1939–1945, W. 1988; – Rocznik oficerski, W. 1924; Rocznik oficerski rezerwy, W. 1934 s. 38, 814; Sprawozdanie dyrekcji Gimnazjum w Jaśle za r. szk. 1915/16, Jasło 1916 s. 70; toż za r. szk. 1916/17, Jasło 1917 s. 48; – Nekrologi z r. 1984: „Tyg. Powsz.” nr 43, „Życie Warszawy” nr 211; – CAW: Akta personalne S-a, sygn. 1177+9288, Teczka akt personalnych, sygn. 104/754; IPiM Sikorskiego: Relacje S-ego; – Informacje syna, Krzysztofa Sudlitza z W.
Zdzisław G. Kowalski