Sigonius (Sygoniusz, Leloviensis) Daniel (ok. 1563–1638), profesor teologii i rektor Uniw. Krak., kanonik katedralny krakowski. Ur. w Lelowie w rodzinie mieszczańskiej, był synem Stanisława. Używał gmerku w formie monogramu zbudowanego z liter «D S L», z krzyżem nad literą «D» i poniżej godłem zbliżonym do h. Leliwa.
Uczył się S. najpierw w szkole parafialnej w Lelowie, następnie w przyklasztornej u bożogrobców w Miechowie. W półr. letn. 1583 r. rozpoczął studia na Uniw. Krak., w półr. zim. 1584/85 uzyskał stopień bakałarza; przy okazji promocji określono go po raz pierwszy mianem Sigoniusa, które wg Marcina Radymińskiego przyjął na cześć włoskiego humanisty C. Sigoniusa. Po otrzymaniu latem 1588 mistrzostwa sztuk wyzwolonych objął kierownictwo (seniorat) szkoły parafialnej św. Floriana w Krakowie, następnie w l. 1590–5 był seniorem Bursy Filozofów. W r. 1590 ogłosił polski przekład kazania Stanisława Sokołowskiego „O czci i chwale Pana Chrystusa w Najświętszym Sakramencie…”. Po uzyskaniu 25 III 1595 święceń kapłańskich objął parafię w Lelowie, a od r. 1603 pełnił również urząd tamtejszego dziekana. Dn. 6 IX 1599 został instytuowany na kanonię w kapitule kolegiaty św. Anny w Krakowie, zaś 11 XI 1602 otrzymał z prezenty Uniwersytetu kanonię w kapitule kolegiaty św. Floriana.
Od r. 1588 prowadził S. systematycznie wykłady na Wydz. Filozoficznym Uniw. Krak., początkowo jako docent extraneus, od r. 1592 jako członek Kolegium Mniejszego. W półr. letn. 1597 r. został dziekanem Wydz. Filozoficznego, w r. 1599 wszedł do Kolegium Większego; opłacany odtąd jako profesor regius kontynuował wykłady na Wydz. Filozoficznym do półr. zim. 1603/4, komentując głównie dzieła Arystotelesa. W r. 1598 był jednym z kilku profesorów, którzy uratowali Fausta Socyna przed utopieniem go przez studentów.
Prawdopodobnie ok. 1604 r. S. podjął na Uniw. Krak. studia teologiczne i, jak się wydaje, w r. 1614 został promowany na bakałarza sentencjariusza, w związku z czym z początkiem 1615 r. rozpoczął wykłady „Sentencji” Piotra Lombarda na Wydz. Teologicznym. Promocja ta dała podstawę do uzyskania w t.r. kanonii w kolegiacie św. Jerzego na Wawelu (nie zaś w r. 1618 jak się mylnie podaje). W r. 1618 został prowizorem Bursy Filozofów. Dn. 30 IX t.r. otrzymał licencjaturę teologii (błędna jest podawana w literaturze data 1619), stając się pełnoprawnym profesorem Wydz. Teologicznego. Blisko związany z Jakubem Naymanowicem popierał S. jego stanowisko przeciw otwarciu w Krakowie szkół jezuickich. Dn. 5 IX 1628 został promowany na doktora teologii (powtarzane w literaturze twierdzenia o wcześniejszym rzymskim doktoracie S-a pozbawione są podstaw).
W l. 1624–5 pełnił S. urząd prokuratora Uniwersytetu. Na półr. zim. 1626/7 wybrany został na rektora; wybór ten uczcił króciutkim panegirykiem Jan Brożek. Urząd rektora pełnił S. jeszcze czterokrotnie: w półr. zim. 1628/9, letnim 1629, zimowym 1629/30 i letnim 1630 i wreszcie w półr. letn. 1637 po burzliwej elekcji w związku z różnicą stanowisk w sprawie stosunku do szkół jezuickich. Swój wybór zawdzięczał S. silnemu poparciu Naymanowica. W maju t.r. interweniował S. w krwawym tumulcie studentów przeciw Żydom. Od r. 1615 (do śmierci) był prowizorem biblioteki Kolegium Większego; nie zdołał wprawdzie powstrzymać spadku zakupów, lecz dbał o nabywanie dzieł nie tylko zakresu teologii. To samo odnosi się do gromadzonej przezeń własnej biblioteki, w której obok dzieł teologicznych znalazły się także filozoficzne i rzadkie druki humanistyczne, jak np. wydane w r. 1495 w Wenecji „Epistolae” Marsiliusa Ficinusa (w zbiorach starodruków B. Jag. odnotowano ok. 40 książek z notkami proweniencyjnymi S-a). Był S. ponadto wielokrotnie prokuratorem kolegiaty św. Floriana, w l. 1628–31 i 1635 kustoszem skarbca uniwersyteckiego.
Posuwał się w tym czasie S. w godnościach kościelnych i zyskał bogate prebendy. Dn. 5 VII 1625 objął z uniwersyteckiej prezenty kanonię fundi Łętkowice w kapitule katedralnej krakowskiej, 5 VII 1628 otrzymał altarię św. Jakuba w kościele parafialnym w Nasiechowicach, w r. 1631 – w kaplicy Szafrańców (doktorskiej) w katedrze wawelskiej.
Odznaczał się S. hojnością i ustanowił liczne fundacje, głównie dla rodzinnego Lelowa. W kościele p. wezw. Wniebowzięcia Najśw. Marii Panny w Starym Lelowie (dziś wieś Staromieście) ufundował w r. 1619 tryptyk poświęcony Matce Boskiej Wniebowziętej (prawdopodobnie dzieło krakowskiego mistrza), kościołowi parafialnemu św. Marcina w Nowym Lelowie zapisał 3 tys. złp. i wyposażył w ołtarz p. wezw. Błogosławionej Marii Dziewicy (tzw. altaria Danielowska), erygowany w r. 1610, oraz ufundował krzyż na główny ołtarz (nie zachowany), zaś bractwu św. Anny w Lelowie zapisał 500 złp.; poczynił również zapisy dla tego miasta, tamtejszej szkoły oraz dla studentów Uniw. Krak., którzy pochodzili z Lelowa. Ponadto przeznaczył sumę 1 tys. złp. na katedrę wawelską, m.in. dla kaplicy Szafrańców. Drobne zapisy przeznaczył m.in. dla kapituły kolegiaty św. Floriana w Krakowie, Kolegium Większego i dla bożogrobców w Miechowie. Zmarł 8 VII 1638 w Krakowie, pochowany został w kaplicy Szafrańców w katedrze na Wawelu; pamięć jego uczczono przez umieszczenie tam epitafium wykutego w czarnym marmurze.
Portret olejny z r. 1636 w zbiorach Muz. UJ; – Estreicher; Starowolski S., Setnik pisarzów polskich, Kr. 1970 s. 205; Katalog zabytków sztuki w Pol., III z. 12, IV (Kraków cz. 1: Wawel); Łętowski, Katalog bpów krak., IV 44–5; Mycielski J., Katalog portretów i obrazów będących własnością Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kr. 1913 s. 3; – Barycz, Hist. UJ; Hist. B. Jag., I; Piekarski K., Superexlibrisy polskie od XV do XVIII w., Kr. 1929 s. 26 (wizerunek gmerku S-a); Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w powiecie włoszczowskim, Marjówka Opoczyńska 1932 s. 138–65; – Album stud. Univ. Crac. III 130; Brożek J., Wybór pism, Oprac. H. Barycz, W. 1956; Canevesius T., In funere Danielis Sigonii, Kr. 1638; Księgi egzaminów do święceń w diecezji krakowskiej z l. 1573–1614, Oprac Z. Pietrzyk, Kr. 1991; Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Jagellonicae in saeculis XV–XVIII, Wyd. J. Michalewicz, M. Michalewiczowa, Kr. 1978–91 I pars 1 s. 336–7, 524–5, 643, V pars 1 s. 67, pars 2 s. 79, 88; Mater. do dziej. piśmiennictwa pol., I 159; Metryka Altarii Danielowskiej w Krakowie, Oprac Z. Zaborski, Kr. 1993; Nakielski S., Miechovia sive promptuarium antiquitatum monasterii Miechoviensis, Kr. 1634; Statuta nec non liber promotionum; Wielewicki, Dziennik, IV; Wisłocki W., Incunabula typographica Bibliothecae Universitatis Jagellonicae Cracoviensis…, Cracoviae 1900 s. 458; – AP w Kr.: Castr. Crac. 249 s. 1392–1396; Arch. Kapituły Katedralnej w Kr.: Acta actorum t. 12 k. 170, 248v.–249, t. 13 k. 389v.; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Acta officialia 112, 119; Arch. UJ: rkp. 15 s. 36, rkp. 18 s. 79 i passim, rkp. 35 s. 39, rkp. 37, 64 s. 15, 82, 95–96, 104, rkp. 69 s. 40, rkp. 72 s. 76, 79, 187, rkp. 73 k. 52, 123v., rkp. 95 s. 15, 43, 212–213, rkp. 111 s. 569, 576, rkp. 174 s. 1, 5–9, 13–16, rkp. 182 s. 16 i passim, rkp. 183 s. 23, 33; B. Jag.: rkp. 220 k. 50v. i passim, rkp. 225 k. 51–52, 80–81v., rkp. 2579 k. 17v., rkp. 5176 t. 2 k. 89–90, t. 9 k. 27–28, Przybytki B. Jag. 237/80 (odnotowane starodruki z notkami proweniencyjnymi S-a), Cim. 8071, 8080 (na okładkach książek wyciśnięty superekslibris S-a).
Wanda Baczkowska