Stadnicki Edward Jan Kanty (1765–1842), radca Najwyższej Izby Sprawiedliwości w Wiedniu, prezes Forum Nobilium w Tarnowie, zastępca prezesa Wydziału Stanowego, prezes i komisarz królewski Sejmu Stanowego galicyjskiego. Ur. 14 X w Bilsku (obwód sądecki).
Ojciec S-ego, Piotr (1740–1819), był star. radzyńskim od r. 1772, członkiem Stanów Galicyjskich z grona magnatów od r. 1782, hrabią z nadania (1788) cesarza Józefa II, kawalerem Orderu św. Stanisława (1789), właścicielem dóbr Ciężkowice i Łososina Górna w obwodzie sądeckim, Zatoki w bocheńskim, oraz Rzochowa, Rzemienia i Niwisk w tarnowskim (te trzy ostatnie klucze odstąpił bratu Antoniemu w r. 1788 w zamian za Racławice w Król. Pol.). Matką S-ego była Apolonia Chronowska (1747–1830), córka Michała, skarbnika wiślickiego, i Ludwiki z Ożarowskich.
Po studiach prawniczych ukończonych w r. 1786 na Uniw. Lwow., zaczął S. pracować jako auskultant w sądzie pierwszej instancji we Lwowie. Od 9 IV r.n. był już radcą sądu. Następnie pełnił funkcję radcy, kolejno: Forum Nobilium (sądu szlacheckiego) w Tarnowie (15 IV 1796) oraz Sądu Apelacyjnego we Lwowie (27 III 1801). W r. 1801 przeniósł się na stałe do Wiednia i od 21 XI był radcą dworu przy nadwornej kancelarii galicyjskiej, a także radcą senatu galicyjskiego w Najwyższej Izbie Sprawiedliwości. Dn. 6 X 1802 otrzymał tytuł szambelana (c.k. podkomorzego). W r. 1804 ożenił się w Dukli z Teklą ze Stadnickich, która w posagu wniosła mu Łabową i Nawojową nieopodal Nowego Sącza z przyległymi wioskami: Barnowice (Baranowice), Rybień, Boncza, Konina (Kunina), Białawoda (Białowoda), Czaczów, Czarna Woda, Frycowa, Jaworki, Krzyżówka, Łęg, Maciejowa, Popradowa, Szlachtowa, Złotne, Margoń i Homrzyska. Dn. 29 VII 1806 został tajnym radcą. T.r. wrócił do Galicji, by objąć prezesurę tarnowskiego Forum Nobilium. Miał opinię «prawego i gorliwego urzędnika, sumiennego sędziego» („Gaz. Lwow.”). W r. 1812 zrezygnował ze służby urzędniczej.
Po wznowieniu w r. 1817 działalności galicyjskiej reprezentacji stanowej we Lwowie, S. objął funkcję zastępcy prezesa Wydz. Stanowego. Był nadto komisarzem królewskim Sejmu Stanowego galicyjskiego w r. 1819, jego prezesem (naczelnikiem) w l. 1820–3, 1825, 1830, i znów komisarzem w l. 1834 i 1840. Sposób pełnienia owych funkcji spotkał się z uznaniem współczesnych, ale ograniczone kompetencje Wydziału i Sejmu nie pozwoliły S-emu odegrać większej roli politycznej. Kilkakrotnie był członkiem deputacji galicyjskich do cesarza Franciszka I. W r. 1819 dziękując cesarzowi za obniżenie podatku gruntowego, upomniał się o rozszerzenie kompetencji Sejmu Stanowego. W r. 1822 wraz z Józefem Dzierzkowskim zwrócił się do Gubernium o zastosowanie surowych środków przeciw tzw. pokątnym pisarzom, którzy pomagali chłopom sporządzać skargi na uciemiężenie ze strony panów. Kolejno otrzymywał coraz wyższe dygnitarstwa galicyjskie: dn. 14 I 1819 został najwyższym łowczym kor., 5 X 1825 – podkomorzym w. kor. (dyplom otrzymał 7 XII r.n.), 12 VI 1829 – marszałkiem w. kor., a 15 III 1834 – ochmistrzem w. kor.
W tym okresie S. przebywał przeważnie we Lwowie, jego dom był ośrodkiem życia towarzyskiego. Odegrał pewną rolę przy zatwierdzaniu fundacji Józefa Maksymiliana Ossolińskiego. Sprzyjał tej sprawie w Wydz. Stanowym, a fundator w kodycylu z 15 I 1824 wymienił jego potomków, wśród osób uprawnionych do objęcia kuratorii Zakł. Narodowego im. Ossolińskich. Od 29 I 1834 był S. członkiem Tow. Naukowego działającego przy Zakładzie i wspierał rozwój jego wydawnictw. W Nawojowej wybudował jednoklasową szkołę trywialną (1829) i dbał o jej zaopatrzenie. Pod koniec życia przestał faktycznie spełniać obowiązki zastępcy prezesa Wydz. Stanowego, był w nich wyręczany przez prezydenta Gubernium, F. Kriega de Hochfelden. Zmarł 17 IV 1842 we Lwowie, pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Łyczakowskim. Zgodnie z wolą S-ego jego serce złożono w kościele w Nawojowej. Tam też znajduje się epitafium poświęcone S-emu i jego żonie, ufundowane przez syna, Edwarda.
W małżeństwie z Teklą Marią Heleną ze Stadnickich (14 VI 1775 – 28 IX 1843), córką Franciszka (zob.), siostrą Antoniego (zob.), damą Orderu Krzyża Gwiaździstego, miał S. synów: Aleksandra (zm. 1830), Edwarda (zob.), Mariana Ksawerego Konstantego, Piotra (1813–1814), oraz córki: Marię (1808–1833), damę Orderu Krzyża Gwiaździstego, żonę Ludwika Głogowskiego (1799–1876), podkomorzego galicyjskiego, dziedzica Psar (obwód brzeżański), i Marię Izabelę (1812–1879), również damę Orderu Krzyża Gwiaździstego, od 29 IV 1836 żonę Kazimierza Krasickiego (zob.).
Syn S-ego, Konstanty (1809–1831), porucznik WP, uczestniczył w powstaniu listopadowym w szeregach 5. p. ułanów, był adiutantem gen. Girolama Ramoriny; za męstwo otrzymał Krzyż Virtuti Militari. Zginął 15 IX 1831 pod Józefowem w Lubelskiem, pochowany został w Gorzycach; w kościele w Nawojowej znajduje się poświęcone mu epitafium.
Litogr. Adama Janeka z r. 1842 w B. Jag., sygn. I 14.447, opis w: Katalog portretów osobistości polskich i obcych w Polsce działających, W. 1994 IV; – Wurzbach, Biogr. Lexikon, XXXVII; – Niesiecki, VIII; Stadnicki K., Rodowody domu Stadnickich…, Lw. 1857–61, Linia «ze Stadnik», cz. II oddz. 2 s. 7–8; Żychliński, III; – Dunin-Borkowski J. S., Panie polskie przy dworze rakuskim, Lw. 1891 s. 155, 165, 171 (dot. żony i córek S-ego); tenże, Polacy dygnitarzami austriackimi, Lw. 1890 s. 12; Nicieja, Łyczaków; – Dębicki L., Portrety i sylwetki z dziewiętnastego stulecia, Kr. 1906 s. 2,1 254, 283, II 58; Grodziski S., Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772–1848, Kr. 1971; Grodziski S., Partyka A., Die Polen in der österreichischen Rechtspflege (1772–1914), „Zesz. Nauk. UJ” 1978 nr 482, Prace Hist. z. 57 s. 90–1; Lasocka B., Teatr lwowski w latach 1800–1842, W. 1967; Łapiński H., U początków działalności wydawniczej Ossolineum 1817–1834, Wr. 1973; Łoziński B., Galicyjski Sejm Stanowy 1817–1848, Lw. 1871; Maasburg F., Geschichte der Obersten Justizstelle in Wien 1749–1848, Prag 1891; Wawel-Louis J. J., Początkowe sądownictwo austriackie w Galicji (1772–1784), Lw. 1897 s. 23, 125; – Szematyzmy Król. Galicji, 1802–3, 1806, 1808–9, 1820, 1826–7, 1828, 1831, 1833–41; – Czynności sejmu, który w królestwach Galicji i Lodomerii […] w roku 1821 zgromadził się…, Lemberg 1822; toż za l. 1822–7, 1929–30, 1833–40, Lemberg 1824–41; Dzieła sejmu, który w królestwach Galicji i Lodomerii […] w roku 1820 zgromadził się…, Lemberg 1821; Fredro A., Pisma wszystkie, Wyd. S. Pigoń, W. 1976 XIV; Jabłonowski L., Pamiętniki, Oprac. K. Lewicki, Kr. 1963; Klasova borot’ba seljanstva Schidnoï Halyčyny (1772–1849). Dokumenty i materiały, Kyïv 1974; Zbiór ustaw i dokumentów tyczących się Zakładu imienia Ossolińskich, [Wyd.] J. Lubomirski, Lw. 1851 s. 25; – „Gaz. Lwow.” 1817 nr 3371, 1842 nr 46, 48, 1843 nr 116 (nekrolog żony); – AP w Kr.: Sąd Szlachecki w Tarnowie (Forum Nobilium), Akta Prezydialne, sygn. FNT 2090, 2240; B. Jag.: sygn. Przyb. 606/99; – Informacje Wiesława Adama Tobiasza z Nowego Sącza.
Bibliogr. dot. Piotra Stadnickiego: Korwin-Kruczkowski S., Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austriackich w czasie od r. 1773 do 1918, Lw. 1935 s. 49; Sęczys, Legitymacje Król. Pol.; – Ślusarek K., Drobna szlachta w Galicji 1772–1848, Kr. 1994.
Bibliogr. dot. Konstantego Stadnickiego: Białynia Chołodecki J., Lwów w czasie powstania listopadowego, Lw. 1830 s. 40; – Kruszewski I., Pamiętniki z roku 1830–1831, Kr. 1890 s. 160, 191; – B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 9242 k. 149.
Andrzej Dziadzio