INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Edward Perkowicz     

Edward Perkowicz  

 
 
1886-10-27 - 1964-09-02
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Perkowicz Edward (1886–1963?), pułkownik Sztabu Generalnego WP. Ur. 27 X we wsi Berezówka w pow. rylskim guberni kurskiej. Na przełomie XIX i XX w. mieszkał wraz z rodzicami w Białej Cerkwi na Ukrainie i tam uczęszczał do gimnazjum klasycznego od r. 1897. Po ukończeniu 6 klas kontynuował naukę w zakresie szkoły średniej jako eksternista przy Kijowskim Okręgu Nauczania. Egzamin dojrzałości złożył w r. 1905 (?). Studiował następnie przez jeden semestr historię na Wydziale Filozoficznym Uniw. Lwow. jako słuchacz nadzwycz. W r. 1908 został powołany do służby w armii rosyjskiej. Wiosną 1909 złożył egzamin do Szkoły Junkierskiej w Odessie, był przyjęty na kurs młodszy, jesienią został jednak zwolniony z powodu choroby płuc. Po opuszczeniu wojska wrócił do Białej Cerkwi i rozpoczął pracę jako nauczyciel. W l. 1911–12 jako słuchacz nadzwycz. studiował na uniwersytecie w Genewie. W tym czasie sporo podróżował po Austrii, Włoszech, południowej Francji, Niemczech i Szwajcarii. W listopadzie 1915 wznowił jako ochotnik służbę w armii rosyjskiej i ukończył wojenny kurs dla adiutantów w Mikołajewskiej Szkole Piechoty w Kijowie, uzyskując stopień chorążego (1 VIII 1916). Skierowany na front, służył w 24 p. Kaukaskiego Korpusu Grenadierów. Uczestniczył w działaniach wojny pozycyjnej na odcinku Smorgonie–Krewo.

Po obaleniu caratu P. został skierowany do batalionów szturmowych podlegających gen. Aleksiejewowi i stanął na czele sformowanego przez siebie pododdziału. W okresie od kwietnia do lipca 1917 działał w Związku Wojskowych Polaków, zorganizowanym w macierzystym korpusie, i jako przedstawiciel tego Związku brał udział w zjeździe wojskowych Polaków Frontu Zachodniego w Mińsku (29 IV – 4 V 1917). Zgłosił się następnie 1 VIII 1917 do służby w I Korpusie Polskim (KP) wraz ze swym pododdziałem i objął stanowisko adiutanta w 10 p. 3 Dyw. Strzelców gen. Józefa Leśniewskiego, potem gen. Wacława Iwaszkiewicza, w Jelni. Podczas walk I KP z oddziałami Czerwonej Gwardii awansował do stopnia podporucznika (luty 1918) i uczestniczył w przemarszu zbrojnym dywizji na kilkusetkilometrowej trasie Jelnia–Żłobin (20 II – 2 III 1918). Schwytany podczas przejazdu w misji kurierskiej i skazany na śmierć przez sąd rewolucyjny w Rohaczewie, uratował się ucieczką. W okresie demobilizacji I KP został awansowany do stopnia porucznika i kapitana (1 VI 1918).

W Polsce niepodległej P. został w WP I adiutantem oraz zastępcą szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Kielce. W dn. 4 XII 1918 przeniesiony do sztabu wzmocnionej Dyw. Litewsko-Białoruskiej gen. Iwaszkiewicza, objął stanowisko szefa Wydziału Ogólnego i Organizacyjnego, a od 11 III do 21 IX 1919 szefa sztabu. Pod koniec pełnienia tych obowiązków przebywał jako słuchacz w Centrum Studiów Artylerii w Warszawie dla dowódców dysponujących artylerią. Po dokonanym podziale Dyw. Litewsko-Białoruskiej na dwie odrębne formacje (21 X 1919) został szefem sztabu 2 Dyw. Litewsko-Białoruskiej. Pełnił następnie funkcję szefa III Oddziału (Operacyjnego) 3 Armii (22 III – 18 IV 1920), potem służył w IV Oddziale (Zaopatrzenia i Komunikacji) Naczelnego Dowództwa jako szef Centralnej Stacji Rozdzielczej (18 IV – 16 VI 1920). Od 16 VI do 16 X 1920 był szefem sztabu 1 Dyw. Litewsko-Białoruskiej, następnie do 31 X 1920 działał w sztabie Obrony Krajowej Litwy Środkowej i uczestniczył w walkach o miasto Giedrojcie. W l. 1921–2 był szefem sztabu w Grupie Operacyjnej gen. Jana Rządkowskiego i w 19 Dyw. Piechoty, a także oficerem do zleceń w Dowództwie Wojsk Litwy Środkowej i oficerem łącznikowym między tym dowództwem a Naczelnym Dowództwem WP. Pełnił również przejściowo funkcję szefa sztabu w 85 i 86 p. piechoty. W okresie od 1 do 28 II 1921 uczestniczył w Informacyjnym Kursie Oficerów Sztabu Generalnego w Warszawie, a od 1 VI do 1 X 1922 studiował w Wyższej Szkole Wojennej. W maju 1923 został zweryfikowany jako major Sztabu Generalnego (odpowiednik oficera dyplomowanego).

Od 17 XII 1923 do 31 X 1927 P. pracował w Biurze Historycznym Sztabu Generalnego, najpierw jako referent (do 26 VII 1926), potem jako p. o. szefa. W okresie od 31 X 1927 do marca 1932 był dowódcą II batalionu w 81 p. piechoty, przy czym od 1 I 1928 jako podpułkownik Sztabu Generalnego. W l. 1925–32 brał sześciokrotnie udział w grach wojennych jako dowódca pułku, dywizji i korpusu oraz w ćwiczeniach międzydywizyjnych na Wileńszczyźnie, Grodzieńszczyźnie i w rejonie Nowogródka. W okresie 1930–4 był posłem na Sejm RP, wybrany w listopadzie 1930 z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w okręgu nr 6: Grodno, Suwałki, Sejny i Augustów. Od marca 1932 do 2 VI 1934 zajmował stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu III w Grodnie. Po odejściu z tego stanowiska powrócił do zreorganizowanego Wojskowego Biura Historycznego i od 1 IV 1935 był znowu p. o. szefa tej instytucji. Od stycznia 1936 do marca 1937 pełnił funkcję oficera do zleceń przy I wiceministrze spraw wojskowych. Następnie dowodził Grodzieńską Półbrygadą Obrony Narodowej (ON), a od sierpnia 1938 do września 1939 Półbrygadą ON «Dzisna». Na tym stanowisku awansowano go do stopnia pułkownika Sztabu Generalnego. W toku służby cieszył się u zwierzchników opinią niezwykle pracowitego, sumiennego, punktualnego i uwrażliwionego na sprawy społeczne oficera. Występował przeciw tendencji życia ponad stan, pojawiającej się w korpusie oficerskim. Był autorem studium Bitwa pod Warszawą 1920 i jej kryzys, opublikowanego w „Bellonie” (T. 19: 1925), a także uczestniczył w krytycznym opracowaniu „Pism zbiorowych” Józefa Piłsudskiego. Po kampanii polsko-niemieckiej 1939 r. był internowany na Łotwie, następnie w Związku Radzieckim. Od grudnia 1941 do lipca 1942 stał na czele Komisji Weryfikacyjnej Polskich Sił Zbrojnych w Związku Radzieckim, następnie do czerwca 1943 jako komendant kierował Bazą Materiałową w Aszchabadzie, potem zaś do listopada 1943 dowodził 7 Rezerwową Dyw. Piechoty na Bliskim Wschodzie. Od listopada 1943 do maja 1944 pozostawał w dyspozycji szefa sztabu Naczelnego Wodza WP na Zachodzie. Od maja do października t. r. odbył staż w 5 Kresowej Dyw. Piechoty w II Korpusie we Włoszech. Od października 1944 do r. 1946 służył w 7 Dyw. Piechoty we Włoszech, a potem w Wielkiej Brytanii. Po demobilizacji osiedlił się w Argentynie. W dn. 19 III 1963 został mianowany generałem brygady. Zmarł w Argentynie w r. 1963 (?). Był odznaczony m. in.: Krzyżem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości, Orderem Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych cztery razy, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami dwa razy, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem za wojnę 1918–21, Medalem Zwycięstwa (Interalliée) i francuskimi Palmami Akademickimi.

Ożeniony z nauczycielką gry na fortepianie Sławą, P. miał 3 córki: Aleksandrę Sławę Marię, Wandę Antoninę i Sławę Urszulę.

 

Enc. Wojsk.; Kryska-Karski T., Żurakowski S., Generałowie Polski Niepodległej, Londyn 1976 (fot.); Łoza, Czy wiesz, kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; Skład osobowy Sejmu RP w dn. 1 marca 1931, W. 1931 s. 27, 43, 50; – Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920, W. 1921 s. 240–1 (fot.), 251; – CAW: Akta personalne, P–224; – Informacje Jana Aleksandrowskiego z Wr.

Mieczysław Wrzosek

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to tekst zaktualizowany, uwzględniający opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Władysław Hasior

1928-05-14 - 1999-07-14
rzeźbiarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Kazimierz Sosnowski

1875-01-26 - 1938-08-24
zoolog
 

Alfons Edward Przybyła

1907-10-25 - 1976-11-14
ksiądz
 

Jan Bronisław Richter

1892-05-24 - 1930-02-13
bibliotekarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.