INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Edward Schneider  

 
 
1833-02-03 - 1919-10-02
Biogram został opublikowany w 1994 r. w XXXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Schneider Edward, w zakonie Władysław (1833–1919), franciszkanin, redaktor i wydawca, działacz religijny. Ur. 3 II w Rozkochowie pod Głogówkiem na Górnym Śląsku, był najstarszym synem Franciszka (zm. 1851), zarządcy majątku hr. Harracha, i Franciszki z Paczaków (zm. 1886).
S. uczęszczał do polskiej szkoły elementarnej w Rozkochowie, a prywatnie uczył się języka niemieckiego. Naukę kontynuował w niemieckich szkołach w Otmuchowie i Nysie, gdzie też pobierał lekcje gry na fortepianie. W l. 1844–51 uczył się w gimnazjum w Nysie. Po jego ukończeniu do r. 1854 studiował teologię na uniwersytetach we Wrocławiu i w Bonn. Dn. 18 X 1854 rozpoczął nowicjat u franciszkanów-alkantarzystów w Prudniku, lecz gdy za niesubordynację wobec bpa wrocławskiego H. Förstera zmuszono ich do opuszczenia Śląska, S. w r. 1855 zrezygnował z życia zakonnego i został nauczycielem domowym. W styczniu 1856 rozpoczął alumnat we Wrocławiu, ukończył go 31 I 1857, przyjmując święcenia kapłańskie. Do początku r. 1859 był wikariuszem w Koźlu, a następnie w Piekarach u boku ks. Jana Ficka.
W kwietniu 1860 w związku z zamiarem wstąpienia do Zakonu Braci Mniejszych (OFM) otrzymał zwolnienie z obowiązków w diecezji. Udał się na pielgrzymkę do Mariazell, Padwy, Loreto, Asyżu, Rzymu i Ziemi Św., z której wrócił pod koniec sierpnia. Dn. 13 IX t.r. rozpoczął S. wraz z ks. Józefem Kleinwächterem, w zakonie Atanazym, wicerektorem alumnatu wrocławskiego, nowicjat w klasztorze franciszkanów na Górze Św. Anny, zakończony 17 IX 1861 złożeniem pierwszych ślubów zakonnych. Głównym motywem tej decyzji obu księży była chęć zapewnienia polskim pielgrzymom przybywającym na Górę Św. Anny stałej posługi duszpasterskiej w ich własnym języku. S. i A. Kleinwächter zapoczątkowali tradycję, że główne odpusty kalwaryjskie obchodzono osobno dla ludności polsko- i niemieckojęzycznej. Tylko na krótko S-a przenoszono do innych klasztorów. W l. 1861–2 był profesorem prawa kanonicznego w seminarium zakonnym w Wiedenbrück w Westfalii, a od stycznia 1863 do czerwca 1864 w Warendorf. Z okazji 100-lecia nabożeństw kalwaryjskich na Górze św. Anny opublikował S. źródłowy artykuł o klasztorze i kalwarii (Urkundliche Nachrichten über St. Annaberg in Oberschlesien, „Schlesisches Kirchenblatt” 1863 nr 35, 38, 39). Z polskiej wersji tegoż artykułu powstała oddzielna broszura, jej skróconą wersję zamieszczano w „Książce Kalwaryjskiej” (Niemieckie Piekary 1871 i w jej następnych wydaniach). W r. 1864 S. pomagał Kleinwächterowi w organizowaniu uroczystości jubileuszowych zainicjowanych nabożeństwem odprawionym 13 VIII t.r. przez bpa H. Förstera z udziałem ok. 100 tys. pielgrzymów. Rocznicę tę obaj duchowni upamiętnili ponadto wzniesieniem kaplicy III Upadku Chrystusa, pod którą zaczęto odtąd chować zmarłych franciszkanów.
W r. 1864 S. założył na Śląsku Tow. Bożego Grobu jako filię analogicznego towarzystwa istniejącego od r. 1856 w Kolonii w celu materialnego wspierania misji franciszkańskich na Bliskim Wschodzie oraz innych instytucji katolickich. W r. 1868 dla rozpowszechnienia idei stowarzyszenia zainicjował S. wydawanie czasopisma pod tym samym tytułem „Towarzystwo Bożego Grobu”; ukazywało się ono nieregularnie do r. 1885. S. oficjalnie był redaktorem pisma tylko dwa lata (1873–5), lecz przez cały czas miał wpływ decydujący na jego treść. Pismo zamieszczało opisy pielgrzymek do Ziemi Św., m.in. księży ze Śląska, relacje i artykuły o sanktuariach oraz listy franciszkanów pracujących tam, a wśród nich także S-a (1876–83 nr 16–17, 20–22, 25–28, 34–37). Ok. r. 1875 wydał S. Album Ziemi Świętej w wersji polskiej i niemieckiej.
W r. 1866 sprowadził S. z Poznańskiego do Poręby, położonej u stóp Góry św. Anny, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najśw. Marii Panny, założone przez Edmunda Bojanowskiego i zlecił im pracę wśród ludności polskiej. Przez pewien czas był spowiednikiem sióstr oraz konferencjonistą. Wyrazem pietyzmu S-a dla osoby Bojanowskiego było przetłumaczenie na język niemiecki pierwszej jego biografii autorstwa ks. Antoniego Brzezińskiego: „Gedenkblätter an den sel. verstorbenen Herrn Edmund Bojanowski” (St. Annaberg 1911). Zaopatrywał S. biblioteki polskich szkółek ludowych na Opolszczyźnie w książki polskie, dostarczał je także nauczycielom odprawiającym rekolekcje na Górze św. Anny. Do r. 1868 udzielał się także jako misjonarz ludowy. W l. 1869–72 pełnił obowiązki przełożonego klasztoru w Dingelstadt, a następnie w Prudniku (1872–5).
Gdy w r. 1875 w wyniku realizacji ustawy Sejmu Rzeszy z 31 V t.r. zamknięto klasztory, S. we wrześniu przybył do Jerozolimy, aby pracować w Kustodii Ziemi św. przy posłudze duszpasterskiej pielgrzymów polskich i niemieckich. Współpracował z o. Jukundynem Bielakiem przy założeniu i utrzymaniu I Domu Polskiego w Jerozolimie, polecając m.in. ogłosić na łamach „Towarzystwa Bożego Grobu” odezwę w tej sprawie (1876 nr 15). W porozumieniu z Kolońskim Tow. Ziemi św. główny jednak wysiłek skierował S. na umocnienie katolików w Palestynie poprzez zakładanie niewielkich kolonii rzemieślniczo-robotniczych złożonych z Niemców tam przebywających. W celu zebrania odpowiednich funduszy od września 1878 do wiosny r.n. odbył podróż kwestarską po Westfalii, Nadrenii, Śląsku oraz Warmii. Organizował spotkania, podczas których wygłaszał prelekcje o położeniu chrześcijaństwa w Ziemi Św., a następnie wydawał je drukiem. Również część lokalnej prasy zarówno niemieckiej, jak i polskiej wsparła zamiary S-a, ogłaszając na swych łamach apele oraz listy ofiarodawców. Mimo to nie udało się S-owi doprowadzić do utworzenia kolonii. Za zebrane ofiary wybudował wg własnych planów domy dla pielgrzymów z Niemiec w Jerozolimie i Emaus.
Jesienią 1879 przeniesiono S-a do Aleksandrii, gdzie oprócz opieki nad pielgrzymami zdążającymi tą trasą do Ziemi Św., sprawował duszpasterstwo w parafii św. Katarzyny grupującej katolików różnych narodowości. W r. 1882 po powstaniu Arabi Paszy i wojennej okupacji miasta przez Anglików oraz wielkim pożarze, który poważnie zniszczył część zamieszkałą przez Europejczyków, S. zorganizował opiekę charytatywną. W r. 1883 otworzył małą prywatną szkołę dla dzieci niemieckich, którą w r.n. powierzył Zgromadzeniu Sióstr Boromeuszek z Trzebnicy z s. Katarzyną, swoją siostrą, jako przełożoną. Szkoła ta, przekształcona w duży zakład, stała się w r. 1894 ośrodkiem Bliskowschodniej Prowincji Boromeuszek, prowadzącej kilkanaście placówek oświatowych i szpitali. Przez cały czas swej pracy na Bliskim Wschodzie S. pisał dziennik, z którego zachowało się kilkanaście notesów w Bibliotece Prowincji św. Jadwigi w Kłodzku. Na nich opiera się autobiografia opublikowana – Ein alter schlesischer Pionier im Heiligen Lande (Mikołów 1911). Cesarz Wilhelm II w uznaniu zasług religijnych S-a na Bliskim Wschodzie odznaczył go w r. 1898 orderem Czerwonego Orła IV kl.
W lecie 1887 S. wrócił na Śląsk, gdzie władze państwowe zezwoliły franciszkanom na ponowne objęcie klasztorów. Zamieszkał na Górze Św. Anny i rozpoczął współpracę z ks. Leopoldem Nerlichem przy budowie kalwarii w Piekarach. Od jesieni 1888 do wiosny r.n. przebywał w Werl. Następnie wrócił na Górę św. Anny, aby w październiku 1889 objąć na cztery lata obowiązki penitencjarza katedry wrocławskiej; zamieszkał wówczas w klasztorze św. Idziego. W l. 1893–1903 był kierownikiem duchownym kolonii robotniczej w Hohenhof koło Lamsdorfu. W październiku 1903 osiadł na stałe w klasztorze na Górze św. Anny. Tu w r. 1907 obchodził 50-lecie święceń kapłańskich. W l. 1907–9 odwiedził Bliski Wschód. Z podróży tej przywiózł eksponaty pochodzące z wykopalisk archeologicznych i okazy roślinności wschodniej, które stały się zaczątkiem muzeum biblijnego utworzonego przez S-a w r. 1910 na Górze św. Anny. Wzbogacone eksponatami nadesłanymi przez misjonarzy z Dalekiego Wschodu w r. 1916 muzeum przeniesiono do klasztoru w Nysie (uległo zniszczeniu podczas drugiej wojny światowej).
S. zmarł 2 X 1919 na Górze św. Anny i został pochowany w kaplicy III Upadku Chrystusa.

Fot. w: B. Prow. Franciszkanów p. wezw. św. Jadwigi w Kłodzku oraz w: Ein alter schlesischer Pionier im Heiligen Lande, Mikołów 1911; – Polskie czasopisma religijno-społeczne w XIX wieku, W. –L. 1988 poz. 971; – Klosa F., Władysław Schneider OFM (1833–1919). Szkic biograficzny, „Studia Franciszkańskie” 1986 t. 2; Kornacka M. M., Edmund Bojanowski 1814–1871, „Nasza Przeszłość” T. 26: 1967 s. 114–17; Myszor J., Duszpasterstwo parafialne na Górnym Śląsku w latach 1821–1914, Kat. 1991; Nowack A., Franziskanerkloster St. Josef im Walde bei Neustadt OS, Prudnik 1920 s. 26–30; tenże, Lebensbilder der schlesischer Priester, Wr. 1928; Ogrodziński W., Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Kat. 1965; tenże, Z dziejów czytelnictwa polskiego na Górnym Śląsku. Nieznane czasopismo górnośląskie z lat 1868–1881, „Silva Rerum” T. 7: 1938/39 s. 150–9; Pietsch J., Pater Ladislaus Schneider O.F.M. Ein schlesicher Missionar im Heiligen Lande, „Seraphische Warte” 1932 s. 66–71; Szteinke A., O. Jukundyn Antoni Bielak O.F.M. (1834–1900) i jego działalność w Ziemi Świętej, „Nasza Przeszłość” T. 38: 1972; – Bojanowski E., Dziennik 1853–1873, W. 1988; – „Pielgrzym” (Pelplin) 1878 nr 116, 133; „Przegl. Katol.” 1870 s. 367, 1882 s. 152–3; – B. Prow. Franciszkanów p. wezw. św. Jadwigi w Kłodzku: Spuścizna S-a, autobiografia oraz druki ulotne pism; – Informacje ks. Dominika Kiescha O.F.M. z Wr.
Anzelm J. Szteinke

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Wiktor Kiepura

1902-05-16 - 1966-08-15
śpiewak operowy
 

Emil Erwin Zegadłowicz

1888-07-20 - 1941-02-24
poeta
 

Franciszek Ksawery Prauss

listopad 1874 - 1925-12-14
polityk
 

Janusz Gniewomir Meissner

1901-01-21 - 1978-02-28
dziennikarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Czesław Strzeszewski

1903-10-21 - 1999-06-04
działacz katolicki
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.