Statkiewicz Edward (1921–1970), skrzypek.
Ur. 15 I w Kamieńcu Podolskim, był synem Mariana, właściciela drukarni, i Marii ze Słautów.
Naukę gry na skrzypcach S. rozpoczął w wieku sześciu lat, u swego ojca. W l. 1928–32 uczęszczał do szkoły powszechnej w Żółkwi, a następnie do XI Gimnazjum Państw. we Lwowie oraz tamże do Państw. Konserwatorium im. Karola Szymanowskiego, gdzie kontynuował naukę gry na skrzypcach u Marka Bauera i Józefa Cetnera. W związku z wybuchem drugiej wojny światowej i wkroczeniem Armii Czerwonej do Lwowa, S. wrócił do Żółkwi, gdzie pracował jako pomocnik buchaltera w warsztatach kuśnierskich, przygotowując się jednocześnie do matury, którą zdał w r. 1940 w XI Gimnazjum Państw. we Lwowie. W r. 1941, po napaści Niemiec na ZSRR, przebywał nadal w Żółkwi. W l. 1942–3 pracował w orkiestrze Teatru Opery i Baletu we Lwowie, a w l. 1943–4 występował w orkiestrze Filharmonii Lwowskiej. Od r. 1944 kontynuował studia muzyczne w Konserwatorium im. M. Łysenki, gdzie uzyskał dyplom w r. 1945. Gry na skrzypcach uczył się również u Ireny Dubiskiej, która przygotowywała go do występów na międzynarodowych konkursach.
Po drugiej wojnie światowej, w wyniku przesiedlenia ludności polskiej ze Lwowa, S. mieszkał od r. 1945 w Katowicach. Pracował tam jako skrzypek w orkiestrze Teatru im. Stanisława Wyspiańskiego (1945–6), a następnie w Wielkiej Orkiestrze Symfonicznej Polskiego Radia (1946–50). W r. 1950 przeniósł się do Bydgoszczy, gdzie został zaangażowany do Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej. Uczestniczył w kilku międzynarodowych konkursach skrzypcowych: w r. 1948 w Genewie (otrzymał odznaczenie), w r. 1951 w Berlinie (III nagroda), w r. 1952 im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu (IV miejsce), a w r. 1953 im. M. Long i J. Thibaud w Paryżu (VII miejsce). W l. 1953–9 był w Bydgoszczy koncertmistrzem Państw. Filharmonii Pomorskiej, a w l. 1955–9 również pierwszym skrzypkiem Kwartetu smyczkowego tej Filharmonii. Występował z recitalami, koncertami kameralnymi, solowymi i z towarzyszeniem orkiestry w wielu miastach Polski, odbywał tournée zagraniczne, był w ZSRR, NRD, RFN, Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech, w Czechosłowacji, Francji, Norwegii oraz w Chinach, Indiach i Egipcie. Miał w repertuarze ponad 30 koncertów na skrzypce z orkiestrą, ok. 20 sonat na skrzypce solo lub z towarzyszeniem fortepianu, liczne kompozycje kameralne oraz kilkadziesiąt miniatur skrzypcowych. Jako pierwszy wykonał w Polsce koncerty skrzypcowe A. Chaczaturiana (1949), M. Rakowa (1950), F. Martina (1960) i Ludomira Różyckiego (1965) oraz „Serenadę na skrzypce, orkiestrę kameralną, harfę i perkusję” L. Bernsteina (1965). Nagrał na płyty m.in. koncerty skrzypcowe Lipińskiego (1963) i R. Schumanna (1964). Przygotował do druku: „Koncert skrzypcowy fis-moll” op. 14 i „Concerto militaire D-dur” op. 21 Lipińskiego (wyd. 2, Kr. 1951), „La capricieuse” E. Elgara (Kr. 1963), „Perpetuo mobile” i „Sarabandę” C. Böhma (Kr. 1969), „Melodię”, transkrypcję na skrzypce i fortepian Ignacego J. Paderewskiego (Kr. 1985).
Równolegle z koncertami prowadził S. działalność pedagogiczną. Był wykładowcą w Państw. Wyższej Szkole Muzycznej (PWSM) w Sopocie (1952–4, 1959–60), następnie jako docent prowadził klasę skrzypiec w PWSM we Wrocławiu (1957–70) i w PWSM w Poznaniu (1959–70), gdzie kierował również Katedrą Instrumentów Smyczkowych i uczył muzyki kameralnej. Był członkiem jury Międzynarodowych Konkursów Skrzypcowych im. Wieniawskiego (1962, 1967) oraz prezesem Poznańskiego Tow. Muzycznego im. Wieniawskiego (1963–8). Odznaczony był Złotym Krzyżem Zasługi (1959) i Odznaką Honorową M. Poznania (1966). Zmarł po ciężkiej chorobie we Wrocławiu 10 III 1970, został pochowany 14 III na cmentarzu Junikowskim w Poznaniu.
S. był żonaty (od 31 X 1945) z Jadwigą Wandą Seidel, z którą miał syna Wojciecha (ur. 1946) i córkę Elżbietę Małgorzatę (ur. 1948).
Encyklopedia muzyki, W. 1995; Mała Enc. Muzyki; Słown. Muzyków Pol., II; Wpol. Słown. Biogr.; – Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku 1947–1997. Księga Jubileuszowa, Gd. 1997; 40-lecie Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu 1920–1960, P. 1962; Nowak A., Pomorska Orkiestra Symfoniczna 1946–1952. Idea urzeczywistniona, Bydgoszcz 1994; 50 lat Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu 1920–1970, W.–P. 1973; – Statkiewicz E., O swoim pobycie w NRD, „Gaz. Pomor.” 1953 nr z 6 VIII; tenże, O swoim pobycie w Paryżu, tamże 1953 nr z 10 VII; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1970: „Głos Wpol.” nr 60, 61, „Kron. M. Poznania” nr 4 (fot.); – Arch. Akad. Muzycz. w P.: Akta osobowe S-a; Arch. Filharmonii Pomor. w Bydgoszczy: Akta osobowe S-a.
Anna Nowak