INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Franciszek Karol Schuster  

 
 
1811-08-04 - 1901-01-05
 
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Schuster (Szuster) Franciszek Karol (1811–1901), kupiec, właściciel zakładu litograficznego w Warszawie. Ur. 4 VIII w Dubiecku (pow. przemyski), był synem Jana, «zastępcy prefekta» (zapis w metryce; dalsze jego części nieczytelne), i Magdaleny z Greinertów (?), miał brata Rudolfa, doktora filozofii i pianistę, który w czerwcu 1851 koncertował w Warszawie.

O dzieciństwie, młodości i wykształceniu S-a brak informacji. Wedle tradycji rodzinnej miał rzekomo brać udział w powstaniu listopadowym. Do Warszawy przybył w połowie l. trzydziestych XIX w. i otworzył warsztat litograficzny w budynku, w którym mieścił się Hotel Saski przy Krakowskim Przedmieściu 33. Pierwsza wzmianka prasowa o działalności zakładu S-a pochodzi z marca 1837. W t.r. sprowadził zagranicznego litografa Juliusza Flecka. W r. 1838 przeniósł warsztat i sklep do sąsiedniego domu przy Krakowskim Przedmieściu 35, a w r. 1840 do pomieszczenia we własnej kamienicy przy Krakowskim Przedmieściu 37 (nr hipoteczny 427). W 2. poł. l. trzydziestych XIX w. S. poślubił wdowę po właścicielu warszawskiego zakładu litograficznego Teodorze Vivier i połączył oba warsztaty w r. 1841.

Zakład S-a zajmował się również działalnością ilustratorską. W marcu 1840 S. wystawił swoje litografie na warszawskiej Wystawie sztuk pięknych i płodów przemysłu krajowego. Ponownie eksponował «wzory litograficzne w ramach za szkłem» na wystawie sztuk pięknych we wrześniu 1845. Do najlepszych prac należy wykonana w r. 1839 „Panorama Warszawy od strony Pragi” uzupełniona widokami 16 fragmentów miasta i poszczególnych budynków (rysunek W. Ullricha). W zakładzie wykonano także ilustracje do wydawnictw: „Muzeum Domowe” pod red. Franciszka Salezego Dmochowskiego (1835–9), „Prace dramatyczne” Jana Tomasza Seweryna Jasińskiego (1838–9), „Numizmatyka krajowa” Kazimierza Władysława Bandtkiego Stężyńskiego (1839–40), „Karta klimatyczna Warszawy jako środkowego punktu Europy” (1846), „O koniach” Benedykta Tykla (Wyd. 2., 1855), „Sto dwadzieścia osiem szczegółowych planików ulic i domów…” (załącznik do „Taryfy domów miast Warszawy i Pragi” Hiacynta Świątkowskiego <1852> oraz „Karta dróg guberni radomskiej” ).

Zakład S-a jako pierwszy w mieście wprowadził produkcję papierów listowych ozdobionych widokami Warszawy, scenami myśliwskimi, a także portretami artystów. Znany był z produkcji biletów wizytowych, wykonanych na papierze glansowanym, a także z prac plakierowanych, tj. wykonywanych złotem i ultramaryną. W r. 1839 S. udoskonalił technikę litografii piórkiem, naśladujących drzeworyt. W r. 1845 proponował sporządzanie portretów na porcelanie na podstawie dostarczonych wzorów. S. modernizował swój zakład, sprowadzając z zachodniej Europy nowe prasy, a używane dotychczas sprzedawał innym zakładom litograficznym. Oprócz prac litograficznych o charakterze artystycznym wykonywał różne druki użytkowe, jak księgi kupieckie, cenniki, sygnatury aptekarskie, listy przewozowe itp. Równocześnie przy warsztacie prowadził sprzedaż rycin, książek oraz materiałów piśmiennych.

W r. 1848 S. nabył drukarnię Stanisława Strąbskiego (w akcie kupna była klauzula o prawie odkupu drukarni w ciągu roku, z której sprzedawca zapewne skorzystał). W jesieni 1845 kupił od Anny z Tyszkiewiczów Dunin-Wąsowiczowej nie zamieszkany od lat pałacyk wraz z przyległymi zabudowaniami i gruntami leżącymi na terenie Mokotowa. S. przeprowadził osuszenie terenu i uporządkowanie parku, a także zlecił architektowi Adamowi Idźkowskiemu konserwację i przebudowę w stylu neogotyckim pałacyku i sąsiednich pawilonów, wprowadzając urządzenia do ich ogrzewania. W jednym z pawilonów ogrodowych założył restaurację. Ogłoszenia prasowe zachęcały do wynajmowania «letnich mieszkań» na terenie Mokotowa. Część ogrodowo-rolną swej posiadłości wydzierżawił S. w r. 1854 Antoniemu Kaweckiemu, a inną część na budowę cegielni.

W r. 1868 S. odsprzedał swój zakład i sklep mężowi bratanicy Ottonowi Fleckowi, który pod firmą «Otton Fleck, dawniej Franciszek Schuster» prowadził je do początków XX w. Od r. 1860 S. zarządzał kasą podręczną Wydz. Ekonomiczno-Administracyjnego Warszawskiego Tow. Dobroczynności, a następnie, w l. 1871–89, był głównym kasjerem. Pełnił także funkcję sędziego handlowego. Od r. 1868 mieszkał stale w swej mokotowskiej posiadłości. W pałacyku zgromadzona była cenna kolekcja dzieł sztuki. Do odkupionych wraz z budynkiem obrazów (były tam dzieła M. Bacciarellego, J. Grassiego, G. B. Lampiego i in.), mebli i wyrobów rzemiosła artystycznego, pochodzących ze zbiorów Tyszkiewiczów, S. dodawał zakupione przez siebie przedmioty. Kilkanaście eksponatów ze swej kolekcji wypożyczył na Wystawę starożytnych przedmiotów, zorganizowaną w salonach Hotelu Europejskiego w r. 1887. Pod koniec życia S. kupił w Wiedniu tytuł barona i uzyskał prawo używania nazwiska von Peretfeld-Schuster. Zmarł 5 I 1901 w Warszawie i pochowany został w specjalnie wybudowanej na terenie swej mokotowskiej posiadłości kaplicy grobowej.

Ożeniony z Rozalią z Pieszczyńskich, 1.v. Vivier, potomstwa S. prawdopodobnie nie miał.

W okresie międzywojennym i pierwszym dziesięcioleciu powojennym istniała na Mokotowie ul. Szustra (obecnie Jarosława Dąbrowskiego). Pałacyk Szustra jest teraz siedzibą Warszawskiego Tow. Muzycznego; mieści się tam również sala reprezentacyjna Pałacu Ślubów USC Warszawa-Mokotów.

 

Bibliogr. historii Pol. XIX w., II cz. 4, vol. 1; Enc. Warszawy, W. 1994; Słown. Pracowników Książki Pol.; Chwalewik, Zbiory pol.; Soubise-Bisier G., Katalog wystawy starożytnych przedmiotów urządzony w salonach Hotelu Europejskiego w Warszawie w marcu 1887 r., W. 1887; Sobieszczański F.M., Przewodnik po Warszawie…, W. 1857 s. 43; – Banach A., Polska książka ilustrowana, Kr. 1959; Kozakiewicz, Warsz. wystawy sztuk pięknych, s. 295, 341; Lewestam L., Litografie warszawskie 1818–1870, W. 1931 s. 121–4; Tessaro-Kosimowa I., Historia litografii warszawskiej, W. 1973; Zakrzewska M., Mokotów. Pałacyk i założenie ogrodowe, „Kwart. Architektury i Urban.” T. 7: 1982 nr 1 s. 67–9; Zdanie sprawy z działalności i obrotu funduszów Warszawskiego Tow. Dobroczynności za r. 1860, W. 1861 s. 90; toż za l. 1861–89; – „Czas” 1901 nr 6 s. 3; „Doniesienia Handlowe, Przemysłowe i Rolnicze” 1837 nr 237 s. 2; „Kraj” 1901 nr 6 s. 16; „Kur. Poranny” 1881 nr 175 s. 2; „Kur. Warsz.” 1837 nr 61 s. 288, nr 149 s. 733, nr 237 s. 1154, 1838 nr 274 s. 1317, nr 288 dod. s. 1, 1839 nr 87 s. 402, nr 141 s. 689, nr 276 s. 1329, nr 277 s. 1334, 1840 nr 88 dod. s. 1, nr 241 s. 1157–8, nr 295 s. 1410, 1841 nr 25 s. 115, nr 154 s. 742, 1843 nr 101 s. 470, nr 157 s. 758–9, 1844 nr 5 s. 21, nr 169 s. 308, 1845 nr 52 s. 246, nr 217 s. 1054, nr 332 s. 1594, 1846 nr 181 s. 867, nr 204 s. 973, 1847 nr 99 dod. s. 1, 1848 nr 73 s. 341, 1851 nr 127 s. 662, 1853 nr 45 s. 742, 1854 nr 117 s. 616, 1856 nr 103 dod. s. 1–2, 1858 nr 121 s. 628, 1859 nr 308 dod. s. 4, 1868 nr 215 s. 4, 1869 nr 40 s. 9, 1901 nr 7 s. 7; „Rozmaitości” 1837 nr 237 s. 2; „Wędrowiec” 1901 nr 2 s. 28; – AP w W.: Akta notariatu warszawskiego, Kancelaria notarialna F. X. Grossa vol. 52 akt 5827, kancelaria notarialna M. Zielińskiego vol. 10 akt 468, kancelaria notarialna J. Noskowskiego vol. 115 akt 16625, vol. 121 akt 17704; Parafia Niepokalanego Serca Najśw. Marii Panny w Dubiecku: Metryka ur. S-a; USC Warszawa–Mokotów: Archiwum, Metryka zgonu nr V/131/7/1901; – Informacje Jerzego Waldorffa (spowinowaconego z Szustrami).

Stanisław Konarski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stanisław Wojciechowski

1869-03-15 - 1953-04-09
prezydent RP
 

Antoni Osuchowski

1849-06-13 - 1928-01-09
prawnik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Antoni Abraham

1869-12-19 - 1923-06-23
pisarz ludowy
 

Alfons Chmielewski

1849 - 1934-01-14
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.