INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Franciszek Morsztyn (Morstin) h. Leliwa  

 
 
XVII w. - 1726, przed 10 IX
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Morsztyn (Morstin) Franciszek h. Leliwa (zm. 1726), kasztelan radomski. Był synem Jana i Konstancji Baranowskiej. Początkowo służył w wojsku królewskim, już w r. 1691 był pułkownikiem. Dn. 22 I 1699 M. został kasztelanem radomskim, piastując poprzednio godność chorążego sandomierskiego. Na sejmie 1699 r. wyznaczono go do komisji mającej rozsądzić spory między ziemiami pogranicznymi a cesarzem – wybór do tejże komisji ponowiono na sejmie lubelskim 1703 r. Również w r. 1699 został senatorem rezydentem. Z końcem maja 1702 August II wzywał go do swego boku. W czerwcu t. r. sejmik opatowski wyznaczył go na pułkownika i pierwszego rotmistrza pow. radomskiego. Tenże sejmik opatowski oddał mu w r. 1703 w arendę szelężne generalne woj. sandomierskiego za 60 000 złp. Transakcja ta była w okresie późniejszym przyczyną licznych skarg na M-a, który m. in. nie wypłacał odpowiednich sum rotmistrzom pospolitego ruszenia. Spór między M-em a województwem ciągnął się w l. n. – próbowano zaspokoić jego roszczenia względem skarbu wojewódzkiego przez oddanie M-owi dystrybucji soli suchedniowej przypadającej na województwo w r. 1712. Kwestii tej nie zdołano praktycznie rozstrzygnąć do śmierci kasztelana. Na sejmie 1703 r. M. został deputatem do kwarty. Chwilowo zajął stanowisko proaugustowe. W czasie rady w Krakowie w lutym 1704 zalecał wszcząć starania o pomoc króla duńskiego, w maju t. r. znalazł się w Sandomierzu u boku królewskiego, podpisując 20 V akt konfederacji. Nie przeszkodziło mu to w złożeniu podpisu pod proszwedzką uchwałą sejmiku opatowskiego z 10 VI 1705. Na Walnej Radzie Warszawskiej w r. 1710 wszedł do grona deputatów do kwarty. Sejmik opatowski wysłał go we wrześniu 1710 do króla w sprawie ewakuacji obcych wojsk. Z końcem października 1715 zjawił się jako jeden z nielicznych senatorów na zjeździe szlachty małopolskiej pod Korczynem, na którym postanowiono przyłączyć się do konfederacji woj. krakowskiego oraz związku wojskowego. Posiadał wsie: Borczyn, Adamowice, Szreniawa, Wierzchowiska i Zbychów. Zmarł M. w r. 1726, przed 10 IX.

Z małżeństwa z Salomeą Bronicką, wojszczanką krakowską, zawartego ok. r. 1685 miał M. synów: Kazimierza (zm. 1734), kanonika krakowskiego i chełmskiego, scholastyka sandomierskiego, Karola, Michała i Stefana Benedykta (zm. 1754), uczestnika kampanii tureckiej 1716–17 r., kasztelana konarsko-sieradzkiego od r. 1737, oraz córkę Teresę, żonę Krzysztofa Śmietanki z Olchowca.

 

Boniecki; Niesiecki; Uruski; Żychliński, IX 100; Błeszczyński J., Spis senatorów i dygnitarzy koronnych z XVIII w., w: Kossakowski S. K., Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, W. 1872 III 24, 40; – Gierowski J. A., Między saskim absolutyzmem a złotą wolnością, Wr. 1953; Jarochowski K., Dzieje panowania Augusta II, P. 1874 II 491, 588; – Arch. Państw. w Kr.: Rel. Castr. Crac. 131 s. 1685; B. PAN w Kr.: rkp. 412, Teki Pawińskiego (akta sejmikowe sandomierskie), t. 22 k. 38, 65, 86, 92v., 113v., 121, 191v., 275v., 278v.–279, 298v.–299, 344v., 368, 389v., t. 23 k. 26v., 27, 33v., 116v.–117, 127v., 215v.

Andrzej Link-Lenczowski

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.    

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.