INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Franciszek Sonnek  

 
 
1889-10-08 - 1965-10-21
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sonnek Franciszek, w zakonie Rajmund (1889–1965), franciszkanin, kapelan hallerczyków i działacz polonijny w USA. Ur. 8 X w Radomiu (Wisconsin, w USA) był synem polskich emigrantów – Emila i Florentyny z Koszelów.

S. ukończył miejscową szkołę parafialną, a następnie niższe seminarium duchowne – kolegium franciszkańskie w Saint Louis w stanie Missouri. Dn. 23 VIII 1907 wstąpił do Polskiego Komisariatu Zakonu Braci Mniejszych (OFM) p. wezw. Wniebowzięcia Najśw. Marii Panny (NMP) z klasztorem głównym w Pulaski, Wis., gdzie ukończył nowicjat i 27 VIII r.n. złożył śluby czasowe. Tutaj również przez rok (1908–9) uzupełniał swoje wykształcenie średnie. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym komisariatu w Green Bay, Wis. (1909–11, 1912–14) oraz w analogicznym instytucie prowincji p. wezw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Catskil, N.Y(1911–12). Dn. 27 VIII 1911 złożył S. profesję uroczystą, 25 IV 1914 przyjął święcenia kapłańskie. W l. 1915–17 był nauczycielem niższego seminarium duchownego – kolegium franciszkańskiego w Pulaski, Wis. Jednocześnie od stycznia do sierpnia 1916 pełnił obowiązki proboszcza parafii św. Kazimierza w Krakowie, Wis. Należał do pierwszych współpracowników Franciszka Manela, redaktora wydawanych przez komisariat czasopism: „Kalendarz Franciszkański” i „Miesięcznik Franciszkański”, w których zamieścił kilka artykułów.

W odpowiedzi na apel ks. Władysława Zapały, sekretarza gen. Wydz. Narodowego w Chicago, władze komisariatu 29 XII 1917 zezwoliły S-owi na objęcie funkcji kapelana w Armii Polskiej gen. Józefa Hallera rekrutowanej m.in. z polskich emigrantów w USA i Kanadzie. Od 30 XII przebywał S. w obozie szkoleniowym w Niagara on the Lake (prow. Ontario) w Kanadzie. Stąd 8 I 1918 przeniesiono go do obozu w St. John w prowincji Quebec, a 24 I z Halifaxu wypłynął wraz z innymi do Francji. Dn. 9 II t.r. dotarł do Bordeaux i otrzymał nominację na kapelana 1. Szwadronu Szwoleżerów. W tym charakterze uczestniczył w walkach toczonych we Francji. Dn. 23 IV 1919 szwadron S-a wyruszył do Polski, od 27 IV stacjonował w Chełmie. Przeniesiony na kapelana 48. PP Strzelców Kresowych 11. Dyw., uczestniczył S. w jego działaniach do końca wojny polsko-sowieckiej. Z miejsc pobytu przesłał trzy dłuższe korespondencje do „Miesięcznika Franciszkańskiego”: Echo z Francji (1917/18 nr 9), Przebieg podróży oddziałów Armii Hallera przez Niemcy (1918/19 nr 12) i Zajęcie obszarów polskich (1919/20 nr 4). Ponadto Henryk Maria Malak na podstawie relacji S-a opracował artykuł „Franciszkanin z Pulaski «na bolszewików»” („Kalendarz Franciszkański” na r. 1959 s. 97–111).

Do USA powrócił S. z odznaczeniem (nieustalonym) w r. 1921. Po krótkim pobycie w obozie rozbrojeniowym w Camp Dix pod Filadelfią i odwiedzeniu rodziców w Radomiu, Wis., pod koniec t.r. zameldował się do pracy w komisariacie franciszkańskim (od r. 1939 prowincji). Zrazu był misjonarzem ludowym, a w l. 1922–65, z przerwami, wykładał różne przedmioty teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym komisariatu w jego kolejnych siedzibach: Green Bay, Wis. (do r. 1938), w Cedar Lake, Ind. (1938–44) i w West Chicago, Ill. (1955–65). Równocześnie pełnił obowiązki kapelana szpitala św. Wincentego w Green Bay. Przez jedną kadencję był radnym komisariatu (1924–7). W l. 1924–6 odbył studia w zakresie pedagogiki na Marquette University w Milwaukee, Wis. W l. 1931–2 i 1937–8 uczył filozofii w Burlington, Wis. Pracował jako duszpasterz w klasztorach: w Ben Avon pod Pittsburgiem, PA (1937–8), w Canton, Mass. (1951–4) i w Saginaw, Mich. (1954–5). Dość dużo publikował w „Kalendarzu Franciszkańskim” (1924–65), „Miesięczniku Franciszkańskim” (1921–64), „Posłańcu św. Franciszka” (1924–9), a sporadycznie także w innych pismach polonijnych, jak: „Panorama – Dziennik dla Wszystkich” (1956) i „Przewodnik Katolicki” (1957). Ponadto ogłosił 20 broszur o tematyce religijnej, w tym modlitewniki w języku polskim i angielskim. W ostatnim dziesięcioleciu życia chorował, amputowano mu obydwie nogi. Zmarł 21 X 1965 w West Chicago, Ill. i został pochowany na cmentarzu prowincji franciszkanów obok domu głównego w Pulaski, Wis.

 

Roster of Friars. Assumption Province, Order of Friars Minor., Pulaski, Wis. 1987 (fot.); – Brzuszek B., Działalność pisarska i wydawnicza franciszkanów-reformatów, w: Zakony św. Franciszka w Polsce w latach 1772–1970, W. 1978 cz. 3 s. 293–4; Scholastic Backgrounds of Members of the Assumption Province, Pulaski, Wis. 1954; [Zabawa A.], Pamiętnik srebrnego jubileuszu parafii św. Kazimierza Królewicza w Krakowie, Wis. 1903–1928, Pulaski, Wis. 1928 s. 17; – The Chronicle of the Assumption B.V.M. Province, Order of Friars Minor, Pulaski, Wis., Vol. 20: 1966 s. 14–16 (nekrolog); Czyn zbrojny wychodźstwa polskiego w Ameryce. Zbiór dokumentów i materiałów historycznych [Wyd. J. Walter], New York 1957; Haller J., Pamiętniki, Londyn 1964; Necrology of the Assumption Province, Pulaski, Wis. 1978; – „Kalendarz Franciszkański” na r. 1919 s. 70–5 (fot.); toż na r. 1933 s. 7–29, 82–90; „Mies. Franciszkański” R. 11: 1917/18 s. 249–50, R. 18: 1924/5 s. 128, 233, R. 51: 1957/8 s. 481–4, R. 59: 1965/6 nr 3 s. 43–4 (nekrolog); – Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.: Koresp. Marcelego Pasiecznika (1908–1998), list S-a z 23 II 1954; Arch. Prow. Franciszkanów w Pulaski, Wis.: Akta personalne oraz komplet druk. prac S-a; B. Ossol.: sygn. 15 211/II k. 113–114.

Anzelm Janusz Szteinke

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Hynek

1897-12-01 - 1958-09-08
pilot balonowy
 

Wieńczysław Gliński

1921-05-10 - 2008-07-08
aktor filmowy
 

Adam Piłsudski

1869-09-25 - 1935-12-16
wiceprezydent Wilna
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Zbigniew Franciszek Stypułkowski

1904-03-24 - 1979-03-30
adwokat
 

Jan Strzeszewski

1894-04-01 - 1943-03-19
działacz komunistyczny
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.