Rejment-Grochowska Irena (1911–1979), botanik-briolog, profesor Uniw. Warsz. Ur. 22 II w Warszawie, była córką Henryka Rejmenta, ślusarza, i Czesławy z Maliszewskich.
W l. 1920–30 R. uczęszczała do Państwowego Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Warszawie i po uzyskaniu matury, w l. 1930–6 studiowała nauki przyrodnicze na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniw. Warsz. Już w okresie studiów, pod wpływem Bolesława Hryniewieckiego, rozpoczęła badania naukowe nad florą wątrobowców w Zakładzie Systematyki Roślin i wraz z Tadeuszem Wiśniewskim opracowała pierwszy klucz do oznaczania jednego z rodzajów tej grupy mszaków Polskie gatunki rodzaju Cephalozia Dum. („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol. 11: 1934 suppl.). W r. 1936 otrzymała dyplom magistra filozofii w zakresie botaniki na podstawie pracy Wątrobowce (Hepaticae) okolic Warszawy („Planta Polonica” Vol. 6: 1937). W l. 1936–7 była słuchaczką Studium Pedagogicznego na Uniw. Warsz. i do r. 1938 odbywała praktykę pedagogiczną w prywatnym Gimnazjum i Liceum Żeńskim J. Popielewskiej i J. Roszkowskiej. Od 1 IV 1938 do 1 IX 1939 pracowała w Biurze Planowania Krajowego przy gabinecie wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego jako referent do spraw botanicznych związanych z wykorzystaniem torfowisk. Równocześnie w l. 1936–9, po uzyskaniu stypendium z Funduszu Kultury Narodowej, kontynuowała pracę naukową na Uniw. Warsz. i pod kierunkiem B. Hryniewieckiego opracowała dysertację doktorską Czynniki ekologiczne i rozmieszczenie geograficzne wątrobowców (Hepaticae) Beskidu Śląskiego („Wydawnictwa Śląskie PAU. Prace Biologiczne” T. 2: 1950). Egzamin doktorski odbył się tajnie 24 IV 1940, dyplom otrzymała po zakończeniu wojny 14 XI 1945.
W okresie okupacji niemieckiej R. pracowała przejściowo w Stacji Ochrony Roślin w Warszawie, następnie w l. 1940–2 w Ogrodzie Botanicznym Uniw. Warsz., a po jego zamknięciu, w l. 1942–4, w firmie ogrodniczej Janusza Hosera. Równocześnie działała w konspiracji jako członek Armii Krajowej i była nauczycielką biologii i chemii w tajnym Gimnazjum i Liceum J. Popielewskiej i J. Roszkowskiej. Wysiedlona z Warszawy jesienią 1944 prowadziła nadal tajne komplety licealne przy szkole podstawowej w Pławnie koło Radomska. Po powrocie do Warszawy R. pracowała jako referent do spraw fizjografii od marca 1945 do maja 1946 w wydziale urbanistyki Biura Odbudowy Stolicy a następnie – do kwietnia 1948 w Regionalnej Dyrekcji Planowania Przestrzennego w Warszawie. Jednocześnie była od 1 IX 1945 do 1 II 1951 starszym asystentem w Zakładzie Botaniki Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW). W tym okresie rozpoczęła też od 1 I 1947 pracę na Uniw. Warsz. w Zakładzie Systematyki i Geografii Roślin, z którym pozostała związana do końca życia. Początkowo była starszym asystentem, a od r. 1950 adiunktem. W r. 1947 wyszła za mąż za Jerzego Grochowskiego. W l. 1951–3 dodatkowo wykładała geografię roślin w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie. W r. 1955 otrzymała tytuł docenta. W r. 1968 została profesorem nadzwycz. i kierownikiem naukowego Zespołu Badawczego Briologii i Pteridologii Instytutu Botaniki Uniw. Warsz., a od r. 1978 przewodniczącą Rady Naukowej Instytutu Botaniki. W r. 1974 nadano jej tytuł profesora zwycz. W l. 1972–5 pełniła funkcję dyrektora Instytutu Botaniki, a w l. 1975–8 dziekana Wydziału Biologii.
R.-G. była specjalistą w zakresie briologii, a w szczególności jednym z najlepszych w Polsce znawców flory wątrobowców. Grupa tych roślin była słabo opracowana i niepopularna ze względu na brak klucza do oznaczania gatunków oraz wydawnictw podręcznikowych. R.-G. poza wymienionym już kluczem do oznaczania rodzaju Cephalozia, opracowała popularny klucz do oznaczania 100 gatunków występujących pospolicie w Polsce, Wątrobowce (Hepaticae) (W. 1950) oraz podstawowe w tym zakresie dzieła wydane w seriach wydawniczych PAN: Wątrobowce T. I. (w: „Flora Polska. Rośliny zarodnikowe Polski i Ziem Ościennych”, W. 1966) oraz Hepaticae-Wątrobowce. Bryophyta 2. (w: „Flora słodkowodna Polski”, W. 1971 XVII). Brała też udział w przygotowaniu podręczników systematyki roślin zarodnikowych, w których opracowała rozdziały dotyczące mszaków i paprotników: Materiały do ćwiczeń z systematyki i morfologii roślin zarodnikowych (praca zbiorowa W. 1952 I, II), Rośliny zarodnikowe (razem ze Zbigniewem Podbielkowskim i Aliną Skirgiełło) (W. 1961, Wyd. 2, 1979, Wyd. 3, 1982, Wyd. 4, 1986).
Przeważająca liczba prac R.-G-iej to badania florystyczno-fizjograficzne wątrobowców Mazowsza, zwłaszcza okolic Warszawy, Suwalszczyzny, Beskidu Śląskiego, Karpat i Podhala. Materiały zielnikowe pochodziły w większości ze zbiorów własnych a także muzealnych, przechowywanych w Zakładzie Systematyki i Geografii Roślin Uniw. Warsz., jak zielniki Jacka Jana Łobarzewskiego i Romana Kobendzy. Są to m. in. Materiały do flory mszaków Mazowsza („Fragmenta Floristica et Geobotanica” Vol. 7: 1961, Vol. 10: 1964, Vol. 12: 1966), Materiały do flory mszaków Suwalszczyzny (razem z Jadwigą Mickiewicz) (tamże Vol. 8: 1962), Materiały do flory mszaków Podhala ze zbiorów R. Kobendzy (razem z Dygną Sobotką i J. Mickiewicz) (tamże Vol. 1: 1959), Wątrobowce Bieszczad i niektórych innych części Karpat Wschodnich w zbiorach J. Łobarzewskiego („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol. 27: 1958). Opracowała również mchy i wątrobowce Bułgarii a także materiały zebrane przez Mariana Kuca podczas polskiej ekspedycji polarnej na Spitsbergen w r. 1958 Contribution to the hepatic flora of the north coast of Hornsund (S. W. Svalbard) („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol. 36: 1967). W l. siedemdziesiątych prowadziła systematyczne i ekologiczne badania mchów obejmujące m. in. zagadnienia produkcji biomasy oraz koncentracji metali ciężkich w tych roślinach: Valeur taxonomique des caractères morphologiques des spores chez les Pottiacèes („Bryephytorum Bibliotheca” T. 13: 1977), Productions of moss biomass in uncultivated meadows (z zespołem, „Ekologia Pol.” 1975); Concentration of heavy metals – iron, manganese, zinc and copper in mosses („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol. 43: 1974, toż rozszerzone „Journal Hattori Botanical Laboratory” T. 41: 1976). Jest autorką książki Cykle rozwojowe roślin (W. 1973, Wyd. 6, 1986) oraz wielu książek i artykułów popularnych z zakresu briologii, także pomocy naukowych dla szkół, jak tablice botaniczne i film oświatowy Cykl rozwojowy mchu (Ł. 1960). Kilka jej publikacji dotyczy historii botaniki, w tym Zarys historii badań flory wątrobowców w Polsce i na terenach sąsiednich („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol. 19: 1948). Bolesławowi Hryniewieckiemu poświęciła większy artykuł w „Studiach i Materiałach z Dziejów Nauki Polskiej” (S. B. W. 1966 z. 12). Opracowała ponad 80 haseł botanicznych do „Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN”.
R.-G. wchodziła w skład Komitetu Redakcyjnego serii „Flora Polska–Rośliny Zarodnikowe Polski i Ziem Ościennych”. Była członkiem Komitetu Botaniki PAN, Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego, przewodniczącą (przez kilka lat) Zarządu Oddziału Warszawskiego Pol. Tow. Botanicznego (PTB), a od r. 1978 pierwszą przewodniczącą Sekcji Briologicznej PTB. Trzykrotnie otrzymała nagrodą ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki. Zmarła 6 V 1979 w Warszawie, pochowana została na cmentarzu Powązkowskim. Odznaczona była m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973).
Z małżeństwa z Jerzym Grochowskim (1899–1980), leśnikiem, profesorem dendrometrii SGGW członkiem rzeczywistym PAN, R.-G. miała syna Macieja, językoznawcę, specjalistę w zakresie semantyki, pracownika Instytutu Języka Polskiego PAN, i córkę Agnieszkę, zamężną Mostowską, biologa, pracownika Zakładu Fizjologii Roślin Uniw. Warsz.
Słown. biologów; Katalog wydawnictw PAU 1873–1947, Kr. 1958 I–II; toż za l. 1947–52, Kr. 1973 III; Skład osobowy i spis wykładów, Uniwersytet Warszawski 1947–1979; – Księga pamiątkowa SGGW 1906–1956, W. 1958 I; Mickiewicz J., Sobotka D., Zarys briologii, W. 1973 s. 12, 13; – Grochowski M., Żyć, to być ludziom potrzebnym (Wspomnienie o matce – profesor Irenie Rejment-Grochowskiej, człowieku i przyjacielu), „Przegl. Human.” T. 3: 1980 s. 135–7; – „Tryb. Ludu” 1979 nr 110; „Życie Warszawy” 1979 nr 117; – Arch. PAN: Zespół Minerwa; Arch. Uniw. Warsz.: 13737; – Dokumenty w posiadaniu syna, Macieja Grochowskiego, i jego informacje.
Ligia Hayto