INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Antoni Potoczki (Potocki)     

Jan Antoni Potoczki (Potocki)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Potoczki (Potocki) Jan Antoni (1759–1832), rektor Uniwersytetu Lwowskiego, biskup przemyski obrządku łacińskiego. Ur. w Besfalov (Elisabethopolis) w Siedmiogrodzie, w rodzinie ormiańskiej.

Jesienią 1780 P. wstąpił we Lwowie do papieskiego Kolegium dla Unickich Ormian i Ukraińców. Wskutek likwidacji Kolegium w r. 1784 przez władze austriackie, przeniósł się do generalnego seminarium obrządku łacińskiego we Lwowie i ukończył teologię na Uniw. Lwow. W tym czasie nawiązał bliższe kontakty z Grzegorzem Nikorowiczem, bogatym i ustosunkowanym Ormianinem lwowskim. W r. 1785 uzyskał doktorat teologii. Ogłosił wówczas drukiem: Positiones ex hermeneutica tam Veteris, quam Novi Testamenti et patrologia, ac historia literaria (Lw. 1785), Theses theologicas Gregorio de Nikorowicz … adscripsit … ([Leopoli] 1785) oraz Claudii abbatis Fleurii dissertatio II in historiom ecclesiasticam sex primorum saeculorum (b. m. i r.). Dn. 12 VIII 1786 otrzymał święcenia kapłańskie w obrządku ormiańskim. W jesieni t. r. został lektorem na Uniwersytecie i objął wykłady z teologii pastoralnej w języku łacińskim dla unickich alumnów Ormian z Węgier. W październiku 1787 został mianowany profesorem zwycz. tego przedmiotu. W r. akad. 1792/3 był rektorem Uniwersytetu. W tym charakterze przewodniczył tzw. Konsesowi, który stał wówczas na czele całego szkolnictwa galicyjskiego. W r. 1794/5 był dziekanem Wydziału Teologicznego. Był jednocześnie egzaminatorem w konsystorzu łacińskim i ormiańskim we Lwowie. Wobec braku alumnów Ormian katedra P-ego uległa likwidacji w r. 1796, toteż przeszedł on na obrządek łaciński i z prezenty władz państwowych, 6 VIII 1797 otrzymał parafię w Żydaczowie (diec. lwow.) i pozostał na niej do końca czerwca 1823. W tym czasie mianowano go także dziekanem stryjskim i honorowym kanonikiem łacińskiej kapituły lwowskiej.

Przez cały okres swej działalności, a zwłaszcza w r. 1809, po wkroczeniu wojsk Ks. Warsz. do Lwowa, zajmował postawę lojalną wobec władz austriackich, co przyniosło mu m. in. zaliczenie do stanu rycerskiego i nadanie Orderu Leopolda. W r. 1823 został z kollacji władz państwowych mianowany proboszczem dobrze uposażonej parafii w Stanisławowie. Dn. 4 II 1825 nieoczekiwanie został mianowany przez cesarza biskupem przemyskim; prekonizowany 19 XII t. r., konsekrowany na biskupa 12 III 1826 w katedrze lwowskiej przez arcbpa Andrzeja Ankwicza, odbył 19 III ingres do katedry przemyskiej. Jako biskup – wirylista, wchodził do sejmu galicyjskiego. W liście pasterskim z 26 III 1826 i kolejnych rozporządzeniach kładł nacisk na zachowanie dyscypliny kościelnej przez duchowieństwo. Aby objąć nauką religii szerokie kręgi dzieci i młodzieży, polecił duchowieństwu prowadzenie nauczania nie tylko w kościołach, ale i dojeżdżanie do wiosek należących do parafii i uczenie młodzieży starszej w szkołach, w niedziele i święta. Zalecił też proboszczom starania o budowę szkół, a gdy ich nie było, polecił by nauczali dzieci na plebaniach. W okresie maj – sierpień 1826 w związku z obchodzonym w diecezji jubileuszem i wielkim napływem wiernych do katedry, tysiącom ludzi udzielił bierzmowania. W r. 1826 ogłosił nakaz jednolitego odprawiania nabożeństw we wszystkich kościołach diecezji, wg porządku ustalonego w: „Książce zawierającej modlitwy i pieśni do użytku kościołów” (Lw. 1821). Jeszcze w początkach rządów zwizytował parafie cyrkułu przemyskiego z wyjątkiem dekanatu jaworowskiego. Za jego głównie staraniem i poparciem finansowym reaktywowano w Przemyślu tzw. szpital ubogich, którym sam kierował.

Zarówno wiek, jak i ścisłe trzymanie się rozporządzeń rządowych uniemożliwiły mu rozwinięcie szerszej działalności w diecezji. Narzucony przez władze austriackie, nie zdobył sobie większego uznania ani wśród duchowieństwa, ani u wiernych. Przyczynił się do tego także brak biegłej znajomości języka polskiego. P. zmarł 16 V 1832 w Przemyślu i został pochowany w tamtejszej katedrze.

 

Estreicher, XII 254, XXV, XXXI 95; Podr. Enc. Kośc.; Barącz S., Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lw. 1850; Hierarchia catholica medii aevi, VII 814; Pawłowski F., Premislia sacra sive series et gesta episcoporum, Kr. 1809; Sarna, Episkopat przemyski obrządku łac; Słown. Pol. Teologów Katol., (inna data uzyskania doktoratu oraz święceń); – Finkel–Starzyński, Hist. Uniw. Lwow., cz. 1; – Hof- und Staats-Schematismus des österreichischen Kaisertums, Wien 1818 cz. 1–2; Schematismus universi cleri dioeceseos Premisliensis ritus Latini An. 1827–1932, Premisliae; Szematyzmy Król. Galicji, 1818–1832; – Arch. Diec. Przemyskiej: Kurendy 1826–1840 sygn. 11, Dokumenty (3) papieża Leona XII z 22 XII 1825 dotyczące nominacji P-ego na bpa, Pergaminy (b. sygn.), Protocollon functionum apostolicarum ab… J. P. peractarum. Sygn. 148.

Tadeusz Śliwa

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Fryderyk August I

1750-12-23 - 1827-05-05
król Saksonii
 

Józef Maria Grassi

1757-04-22 - 1838-01-07
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wojciech Pampuch

1800-04-15 - 1866-06-29
botanik
 

Izabella Branicka (z domu Poniatowska)

około 1 lipca 1730 - 1808-02-14
kasztelanowa
 

Jan Klemens Minasowicz

1797-11-24 - 1854-12-03
malarz
 

Franciszek Bohomolec

1720-01-29 - 1784-04-24
jezuita
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.