Kola (Colo, Koła, Koło) Jan z Dalejowa h. Junosza (zm. 1438), kasztelan halicki. Stosunek pokrewieństwa łączył go może z Dalawskimi (Mikołaj znany z dokumentu Kazimierza Wielkiego z 1352 i Mikołaj nabywca w r. 1409 połowy wsi Trościaniec). Po raz pierwszy wzmiankowany w źródłach w r. 1402 jako świadek na dokumencie wystawionym w Haliczu przez miejscowego kasztelana; obracał się w kołach kresowej szlachty, związanej ściśle z obozem Jagiellonów, i oddawał usługi w obronie przed Tatarami i Wołochami południowo-wschodnich obszarów Korony. Zbliżył się do stronników królowej Zofii Holszańskiej, czwartej żony Władysława Jagiełły, która K-ę przyjęła na dwór, obdarzyła w l. 1429–34 godnością nadwornego podstolego, a następnie stolnika. W l. 1435–7 pełnił urząd sędziego ziemskiego halickiego, później posunięty, zapewne również za poparciem królowej Zofii, na kasztelanię halicką (1437–8). Odznaczył się K. śmiałą i niełatwą akcją w r. 1433: ujął i doprowadził do króla Władysława Jagiełły zbiegłego z Polski – niedawno gościnnie przyjmowanego i obdarzonego dobrami przez dwór krakowski – Eliasza, hospodara wołoskiego, szwagra królowej Zofii, pozbawionego rządów przez brata Stefana, który znalazł uznanie w Polsce. Późną wiosną 1438 r. wziął K. udział w ciężkich walkach z Tatarami w okresie najazdu Sid-Achmeta na Podole; poległ wraz z wieloma możnymi panami polskimi w decydującej bitwie.
W r. 1427 we włości swojej Dalejów pod Stanisławowem ufundował K. i uposażył kościół parafialny. Dwukrotnie żonaty, pozostawił K. z pierwszego małżeństwa synów: Klemensa i Jana, oraz kilka córek, zaś z drugiej żony, Jadwigi z Morawicy, córki Męciny z Goworczowa, (która K-i wniosła 340 grzywien posagu, zapisanych na Łapanowie, Morawicy, Woli, Kostrzcu i Górze), wdowy po Nawoju z Tęczyna, synów: Jana starszego, Jana średniego i Jana młodszego; siostrą ich była Katarzyna, małżonka Dobiesława Odrowąża, w r. 1443 wyposażona 400 grzywnami przez matkę i braci, którzy w l. 1443 i 1446 dokonali podziału dóbr przypadłych im po ojcu.
Boniecki; Uruski; – Finkel L., Elekcja Zygmunta I, Kr. 1910; Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, W. 1931; – Akta grodz. i ziem., I, II, XII; Długosz, Historia, IV; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 2035, 2303, 2760, 2836; – Arch. Państw. w Kr.: Arch. Dzik. Tarnowskich dok. 15, Terr. Crac. 10 p. 160.
Feliks Kiryk