INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Michał Link h. Prawda  

 
 
1 poł. XVII w. - przed 15.05.1698
Biogram został opublikowany w 1972 r. w XVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Link (Linck) Jan Michał (Johann Michel) h. Prawda (zm. 1698), architekt, oficer artylerii, inżynier w Zamościu. Był zapewne pochodzenia niemieckiego. Przynajmniej od r. 1685 używał polskiego herbu Prawda. Data nobilitacji nie jest znana. Od 1 IX 1652 był w służbie ordynatów Zamoyskich w Zamościu, początkowo jako puszkarz, od ok. r. 1668 – ceikwart, od 1687 – major artylerii. Wysoką wiedzę w zakresie architektury militarnej zdobył przebywając, być może, jakiś czas za granicą na koszt Zamoyskich. Cieszył się dużym zaufaniem dworu, skoro powierzano mu również sprawy gospodarcze i płacono od r. 1688 najwyższą pensję – 400 zł kwartalnie. Miał pieczę nad wszystkimi sprawami budowlanymi i artystycznymi w Ordynacji.

Jako inżynier unowocześniał od ok. r. 1676 fortyfikacje Zamościa. Zaprojektował i wzniósł bastion południowo-zachodni o nowoczesnej konstrukcji, na którego murze był napis: «studio et arte D. Joannis Link artileriae Majoris» z datą 1694. Działał w dziedzinie architektury świeckiej, której uczył się najpewniej pod kierunkiem architekta Jana Jaroszewicza. Przekształcił w duchu baroku pałac ordynacki w Zamościu (1689–90) oraz prawdopodobnie projektował fasadę własnej kamienicy tamże (Rynek nr 3a) o formach północnego klasycyzującego baroku (4. ćwierć XVII w.). Był zapewne projektantem architektury okazjonalnej, m. in. «castrum doloris» ordynata Marcina Zamoyskiego w kolegiacie zamojskiej w r. 1689. Najliczniejszą grupę jego dzieł stanowią obiekty sakralne. Jest to 12 kościołów na terenie Ordynacji i w najbliższych okolicach. Dwa z nich mają autorstwo udokumentowane archiwalnie. Są to: szczyty kościoła Franciszkanów w Zamościu (1680–5, rozebrane 1887) i kościół Benedyktynek w Sandomierzu (1686–96). Drogą uderzających analogii przypisano L-owi kościoły: Reformatów (po 1674) i Klarysek (przed 1696) w Zamościu, parafialne w Uhnowie (ok. 1680–95) i w Wojsławicach (1684–90, przebudowa po pożarze), Bernardynów w Radecznicy (ok. 1686–95), Dominikanów w Krasnobrodzie-Podklasztorzu (ok. 1690–99), Pijarów w Warężu (1693), Dominikanów w Tarnobrzegu (1693–1706), Dominikanów w Janowie Lubelskim (Ordynackim, 1694–1700), parafialny w Warężu (1698). Kościoły projektowane przez L-a są dosyć skromne o schematycznym planie i bryle, jednonawowe typu ściennofilarowego z zamkniętym prosto prezbiterium, niekiedy z wieżami przy fasadzie, z bogatymi szczytami i dekoracyjnymi obramieniami okien. Jest to architektura rozwijająca w duchu pełnego baroku formy stworzone przez Jaroszewicza. W starszej literaturze naukowej autorstwo wielu wymienionych kościołów mylnie przypisywane było Wojciechowi Lenartowiczowi, który był jedynie wykonawcą niektórych projektów L-a (np. w Uhnowie).

L., oprócz domu w rynku, miał też nieruchomości na przedmieściach Zamościa, m. in. ogród. Zmarł przed 15 V 1698 r. Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Kordulą miał syna Aleksandra (ur. 1659); z drugiego z Anną Eleonorą miał dzieci: Katarzynę (ur. 1685), Aleksandra (ur. 1688), Bogumiłę Barbarę (ur. 1689), Aleksandrę Ludwikę (ur. 1691), Daniela (ur. 1692), Mariannę Zofię (ur. 1694) i Adama (ur. 1695). Jeden z synów został wysłany w r. 1696 przez Zamoyskiego za granicę w celu kształcenia się w sztuce wojskowej.

 

W. Enc. Powsz., (PWN); Łoza, Architekci; Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. III z. 11; – Baranowska Z., Sygietyńska H., Rynek zamojski w XVII wieku, „Kwart. Archit. i Urban.” R. 12: 1967 z. 1 s. 51; Biesiekierski J., Zarys historii rozwoju fortyfikacji w Polsce niepodległej, „Saper i Inżynier Wojsk.” R. 3: 1924 s. 340; Dutkiewicz J., Miasto arkad Odrodzenia, „Arkady” R. 4: 1938 nr 9 s. 465; Herbst S., Zachwatowicz J., Twierdza Zamość, W. 1936; Kowalczyk J., Dwór artystyczny Jana Zamoyskiego „Sobiepana”, w: Sarmatia artistica, W. 1968 s. 125–6; tenże, Inżynier J. M. L. autor tzw. lenartowiczowskiej grupy kościołów z 2. połowy XVII w., „Biul. Hist. Sztuki” R. 23: 1961 nr 2 s. 185; Miłobędzki A., Znaczenie środowiska zamojskiego w architekturze, w: Zamość i Zamojszczyzna w dziejach i kulturze polskiej, Zamość 1969 s. 130–1; – AGAD: BOZ seria I t. 32 plik 344 nr 20–22, AZ sygn. 2582 s. 259; Arch. Kolegiaty w Zamościu: Liber bapt. (1668–1706) s. 277, 298, 307, 317, 329, 350, 370, 376, 381, 382, 401, 406, 418, 421, 434; B. Czart.: rkp. 3644 s. 11, 21; B. Narod.: BOZ sygn. 1815 k. 193; WAP w L.: OZ sygn. 119h s. 84, OZ sygn. 119i s. 236, Acta Consul. Zamosc. T. 9 (1688–89) k. 318v., 866, B. Acta Advoc. Zamosc. T. 24 (1678–84) k. 397v.–399, T. 26 (1690–95) k. 10, 104v.–105, 598v.

Jerzy Kowalczyk

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.