Chomanowski Jan Nepomucen (1818–1868), aktor i reżyser. Urodzony w Kaliszu 18 V, syn Andrzeja i Izabeli z Wójcickich debiutował na scenie kaliskiej u Chełchowskiego w r. 1834, po czym grywał z Chełchowskim w Płocku, Lublinie i w innych miastach aż do lutego 1838 r. Następnie, przeniósłszy się do Warszawy, przez parę miesięcy uczęszczał do szkoły dramatycznej i we wrześniu 1838 r. zaliczony został do zespołu warsz. teatrów rządowych. W r. 1839 ożenił się z Elżbietą z Nieświeckich, wdową po Niedzielskim. W r. 1862 objął reżyserię dramatu, gdy Chęciński i Królikowski wskutek wypadków rewolucyjnych uchylili się od tego obowiązku; jednak niebawem, już w r. 1864, otrzymał jako reżyser dymisję, gdy jedna z aktorek, Rakiewiczowa, zerwała przedstawienie. Był to bardzo sumienny i pracowity aktor. Odznaczał się jako Starosta w »Liscie zelaznym« Małeckiego, Rudobrody w »Burgrafach« Wiktora Hugo, Portos w »Muszkieterach« Dumasa, Radost w »Ślubach panieńskich«, Major w »Damach i Huzarach« Fredry. Celował zwłaszcza w rolach »ojców« i »stryjów« w komediach i rolach »czarnych charakterów« w melodramatach. Był autorem komedii Zawieszenie broni granej w»Rozmaitościach« 26 XII 1852. Dymisja ze stanowiska reżysera i przemęczenie pamięci w uczeniu się ról spowodowały chorobę umysłową. Umieszczony w szpitalu św. Jana Bożego w r. 1865, tam zmarł 3 VIII 1868.

Kotarbiński J., Aktorzy i aktorki, W. 1925, 89–90; »Kurier Warsz.« 1868, nr 170–1; akty osobiste w Arch. teatrów warsz. nr 1849 (B. Narod.).

Ludwik Simon