INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Papuga  

 
 
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Papuga Jan (ok. 1876 – po 1934), działacz socjalistyczny i związkowy. Brak informacji o dokładnej dacie urodzenia, rodzicach i kolejach życia przed r. 1905. Wiadomo, że w t. r. był już znanym działaczem Unii Górników w Austrii na terenie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego; co najmniej od r. 1906 przez wiele lat wchodził do Komitetu Rewirowego tego Zagłębia. Jako jego reprezentant uczestniczył w II Zjeździe Unii Górników w Wiedniu (14–17 IV 1906), na którym zabierał głos w dyskusji. Działał także w Tow. Robotniczym «Siła»: na jego dorocznym walnym zjeździe w czerwcu 1914 został wybrany do Sądu Polubownego. Równolegle prowadził żywą działalność w Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego (PPSD); przemawiał na jej kongresach: XI w Krakowie (czerwiec 1908) i XII we Lwowie (grudzień 1911). W okresie konfliktu polsko-czeskiego o Śląsk Cieszyński w 1918–20 należał do grupy czołowych działaczy polskich w ruchu związkowym na tym terenie. Obok Ferdynanda Goetzego był sekretarzem rewirowym Komitetu Ostrawsko-Karwińskiego Związku Robotników Przemysłu Górniczego Polskiej Republiki Ludowej (ZRPGPRL). Występował w l. 1919 i 1920 przeciwko represjom czeskim wobec ludności polskiej, m. in. w marcu 1919 podpisał (razem z F. Goetzem, Ludwikiem Lizakiem i in.) w tym duchu zredagowaną odezwę i został za to zawieszony w czynnościach partyjnych; niebawem Komitet Wykonawczy PPSD cofnął decyzję zawieszającą. Na XVI (Zjednoczeniowym) Kongresie Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) w Krakowie w kwietniu t. r. P. wraz z L. Lizakiem bronił zgłoszonego przez Tadeusza Regera projektu manifestu do proletariatu Europy z wezwaniem o pomoc w walce z Czechami o Śląsk Cieszyński.

We wrześniu 1919 na I Zjeździe w Cieszynie nastąpiło połączenie ZRPGPRL ze Związkiem Zawodowym Robotników Przemysłu Górniczego w Dąbrowie Górniczej (ZZRPG) w jeden związek (do r. 1922 pod nazwą ZZRPG w Polsce, do r. 1923 Związek Robotników Przemysłu Górniczego i Naftowego w Polsce), który od r. 1923 występował pod nazwą Centralnego Związku Górników w Polsce (CZG). Na zjeździe tym P. wszedł do Zarządu Głównego ZZRPG i do czerwca 1920 był wydawcą organu prasowego Związku „Górnika”. W marcu 1920 odegrał znaczną rolę w przerwaniu strajku generalnego robotników polskich w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim. Po podziale Śląska Cieszyńskiego P. został w sierpniu 1920 sekretarzem okręgowego ZZRPG (potem CZG) Zagłębia Krakowskiego z siedzibą w Chrzanowie. Funkcję tę pełnił aż do r. 1934. Był jednym z inicjatorów powołania Powiatowej Kasy Chorych w Chrzanowie (1920) i wybudowania Domu Ludowego w Jaworznie (1924). Kierował też Powiatową Radą Związków Zawodowych, a w lipcu 1924 wybrano go na członka Komisji Okręgowej Związków Zawodowych w Krakowie. Czynny był także w Stowarzyszeniu Młodzieży Robotniczej Oświatowo-Gimnastycznym «Siła» i w r. 1922 wydawał, redagował i w znacznej mierze wypełnił swoimi artykułami jego miesięcznik „Pobudka Młodzieży” (ukazały się 2 numery). W l. 1925–8 reprezentował CZG w Zarządzie Obwodowym Funduszu Bezrobocia w Chrzanowie. Na II Zjeździe ZZRPG w Krakowie w czerwcu 1921 wchodził do komisji mandatowej i został wybrany na wiceprzewodniczącego Związku. Na III Zjeździe CZG (w Krakowie w grudniu 1925), wspólnie z Janem Bielnikiem, wygłosił referat o ustawodawstwie związkowym; wybrany wtedy na przewodniczącego CZG, pozostał na tym stanowisku do października 1928. Uczestniczył w III Kongresie Związku Stowarzyszeń Zawodowych w Warszawie w czerwcu 1925. Od końca 1927 r. do r. 1928 reprezentował CZG w Komisji Centralnej Związków Zawodowych. Jako delegat CZG brał udział w Kongresie Górników Francuskich w Lens w dn. 15–19 IX 1926 i Zjazdach Górników Czechosłowackich w Pradze (3–5 VII 1927) i w Morawskiej Ostrawie (20–23 VII 1930). Na XXVIII Międzynarodowym Kongresie Górników w Nîmes (28–30 V 1928), obok Jana Stańczyka, został wybrany do egzekutywy.

Jednocześnie P. działał w PPS. Przez wiele lat był sekretarzem Powiatowej Rady Robotniczej w Chrzanowie, zaś po utworzeniu w styczniu 1929 Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS w Chrzanowie (istniał tylko kilka miesięcy) P. został jego wiceprzewodniczącym. Jako delegat z Chrzanowa uczestniczył m. in. w Kongresach PPS: XVIII (23–27 VII 1921) w Łodzi i XXI (1–4 XI 1925) w Sosnowcu, a jako delegat PPS wziął udział w Międzynarodowym Kongresie Socjalistycznym w Hamburgu (21–25 V 1923). W r. 1928 kandydował do Sejmu RP z listy państwowej PPS i został wybrany na zastępcę posła. Na V Zjeździe CZG we wrześniu 1933 wybrano go do Wydziału Wykonawczego CZG. Dn. 25 VI 1934 P. został usunięty ze stanowiska sekretarza okręgowego i wykluczony z CZG za – jak informował komunikat władz Związku, zamieszczony w „Robotniku” 1 VII 1934 – działalność «przynoszącą nie tylko ciężką szkodę zorganizowanym górnikom, lecz również uwłaczającą godności każdego uczciwego człowieka». O dalszych losach, dacie śmierci i stosunkach rodzinnych P-i brak informacji.

 

Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–33, s. 142; Dębicka D., Prasa socjalistyczna w Polsce w latach 1918–1939. Katalog, W. 1974; – Hass L., Organizacje zawodowe w Polsce 1918–1939, W. 1963; Kieszczyński L., Kronika ruchu zawodowego w Polsce 1808–1939, W. 1972; Po zjeździe cieszyńskim. Sprawozdanie na II-gi zjazd Związku Robotników Przemysłu Górniczego w Polsce, [Sosnowiec 1921] s. 2, 14–16; Szymiczek F., Walka o Śląsk Cieszyński w latach 1914–1920, Kat. 1938; Więch K., Polska Partia Socjalistyczna 1918–1921, W. 1978; Ziemia chrzanowska i Jaworzno, Kr. 1969 s. 171–2, 174; – Daszyński I., Pamiętniki, W. 1957 II; Drobner B., Bezustanna walka, W. 1965 II; Sprawozdanie Komisji Centralnej Związków Zawodowych z działalności i stanu związków zawodowych w Polsce w latach 1925, 1926, 1927 i 1928, W. 1929 s. 5, 221; Sprawozdanie z działalności Centralnego Związku Górników w Polsce od dnia 15 grudnia 1925 roku do dnia 30 czerwca 1928 roku, Kr. 1928 s. 8 (fot.), 9, 10, 20, 25; toż, za l. 1928–32, Kr. 1933 s. 44, 47–8; – „Górnik” 1906 nr 1 s. 2, nr 12 s. 2, 3, nr 14 s. 1, 1911 nr 49 s. 8, nr 52 s. 1, 1913 nr 11 s. 6, 1914 nr 29 s. 7, 1920 nr 1 s. 2, 4, nr 12 s. 2, nr 43–44 s. 3, 1921 nr 27–28 s. 3, 5, 1923 nr 18 s. 2, 1924 nr 6 s. 5, 1925 nr 7–8 s. 8, 1926 nr 1–2 s. 4, 6, 1928 nr 6 s. 6, 1929 nr 4 s. 7, 1934 nr 9 s. 5; „Pobudka Młodzieży” 1922 nr 1 s. 2–3, 8–9, nr 2–3 s. 3–4; „Prawo Ludu” 1908 nr 26 s. 412, nr 35 s. 554, 1910 nr 16 s. 6; „Robotn. Przegl. Gosp.” 1924 nr 8 s. 184; „Robotnik” 1920 nr 51 s. 1, 1923 nr 138 s. 1, 1928 nr 11 s. 2, nr 311 s. 1, nr 321 s. 2, 1933 nr 337 s. 1, 1934 nr 237 s. 2; „Studia Hist.” 1977 nr 3 s. 450; „Z Pola Walki” 1959, 1960, 1964.

Andrzej Krzysztof Kunert

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jerzy Andrzejewski

1909-08-19 - 1983-04-19
prozaik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jakub Penson (Penzon)

1899-04-24 - 1971-04-28
internista
 

Aleksander Raczyński

1872-12-28 - 1941-12-18
adwokat
 

Jan Baliński h. Jastrzębiec

1827-05-23 - 1902-03-11
psychiatra
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.