INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jędrzej Suski h. Lubicz  

 
 
Biogram został opublikowany w XLVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2009-2010.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suski Jędrzej h. Lubicz (ok. 1560 – ok. 1616), pisarz grodzki przemyski, autor broszur prawniczych.

Pochodził z rodziny szlacheckiej, jednak jego rodzice (mieszkający w mieście) utracili prawa szlacheckie.

W młodości S. służył wojskowo. W czasie elekcji 1587 r. poparł kandydaturę Zygmunta Wazy i wziął udział w wojnie z arcyks. Maksymilianem. Należąc do obozu hetmana w. kor. Jana Zamoyskiego, cieszył się również poparciem star. przemyskiego Jana Tomasza Drohojowskiego i podkomorzego chełmskiego Pawła Orzechowskiego. Zapewne dzięki Zamoyskiemu został przed r. 1589 pisarzem grodzkim przemyskim. Dn. 15 IV 1589 podczas sejmu warszawskiego odzyskał za zasługi wojenne prawa szlacheckie. Wraz z grupą szlachty wniósł 23 I 1590 do akt ziemskich przemyskich reprotestację przeciw protestacji kaszt. sanockiego Jana Drohojowskiego i podkomorzego przemyskiego Kiliana Drohojowskiego, sprzeciwiających się obiorowi podsędka i pisarza ziemskich przemyskich. W r. 1595 sprzedał Wojciechowi Skardze część we wsi Trzcieniec (ziemia przemyska). Od 6 VI 1597 był kolatorem kościoła paraf. w Strzelczyskach. Kościół ten włączono w r. 1601 do paraf. mościskiej, co zapoczątkowało spór S-ego z mościskim proboszczem Bartłomiejem z Rohatyna, żądającym (w związku z likwidacją kolatorstwa) uiszczania dziesięciny i mesznego z Rodstwa. W ugodzie zawartej 15 VI 1601 ofiarował S. paraf. mościskiej folwark zwany Handzlowskie, nabyty dwa tygodnie wcześniej od mościskiego mieszczanina Klemensa Handzla, a w zamian uzyskał wieczyste zwolnienie Rodstwa od dziesięciny na rzecz parafii.

S. był prawdopodobnie prawnikiem-samoukiem; wiedzę i umiejętności nabył przez udział w życiu politycznym i działalność sądową. Gdy w r. 1605 umarł jego protektor J. T. Drohojowski, a jego następcą na urzędzie starosty przemyskiego został wieloletni przeciwnik, początkowo nastawiony wrogo także wobec S-ego, kaszt. przemyski Adam Stadnicki, S. wycofał się z pracy sądowej. Zapewne ze względu na trwające w ziemi przemyskiej zamieszanie, wywołane działalnością star. zygwulskiego Stanisława Stadnickiego «Diabła», udał się pod opiekę kaszt. czechowskiego Mikołaja Spytka Ligęzy; nie skorzystał jednak z jego propozycji objęcia urzędu sędziego grodzkiego bieckiego i po śmierci S. Stadnickiego w r. 1610 wrócił do rodzinnych włości, zajmując się przygotowaniem broszur prawniczych. Reformy dotyczące urzędników i procedur sądowych zaproponował w zadedykowanej A. Stadnickiemu pracy Korektura prawa i procesu polskiego (Kr. 1610, wyd. 2, Kr. 1888). W zadedykowanej Ligęzie Deklaracji statutów koronnych o rozdawaniu dygnitarstw kościelnych i beneficji ruskich (Kr. 1612, wyd. 2, w: „Trzy broszury prawne z r. 1607 i 1612”, Kr. 1893), zajął się kwestią obsady biskupstwa unickiego w Przemyślu. Prawdopodobnie przed r. 1616 przywłaszczył sobie i pod własnym nazwiskiem wydał oraz zadedykował kaszt. krakowskiemu Januszowi Ostrogskiemu dzieło Łukasza Górnickiego „Rozmowa Polaka z Włochem o wolnościach i prawach polskich”. Wywołało to reakcję synów Górnickiego, Jana i Łukasza, którzy w krótkim czasie opublikowali późniejszą wersję utworu. S-emu przypisywano również (F. M. Sobieszczański, M. Wiszniewski) autorstwo anonimowej broszury „Sposób podający drogę do korektury prawa” (Kr. 1607), jednak Bolesław Ulanowski zakwestionował tę atrybucję. Wg własnego twierdzenia (we wstępie do Deklaracji) przygotował również S. inne pisma prawnicze, jednak z przyczyn finansowych nie zdołał ich opublikować.

S. posiadał w ziemi przemyskiej Rodstwo i część Balic (tzw. Suszczyznę). Obie posiadłości zostały ok. r. 1610 splądrowane przez grasujące «kupy swawolne». W testamencie, wpisanym 21 I 1616 do akt ziemskich przemyskich, przeznaczył S. klasztorowi dominikanów w Przemyślu 1500 złp., zabezpieczonych na Balicach. Zmarł ok. r. 1616. Został pochowany w kościele paraf. p. wezw. św. Jana Chrzciciela w Mościskach.

S. był żonaty z nieznaną z nazwiska szlachcianką; miał synów Krzysztofa, Piotra i Stanisława oraz córkę Magdalenę, żonę Jana Balickiego.

 

Estreicher; Materiały genealogiczne, nobilitacje, indygenaty w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Oprac. A. Wajs, W. 1995; Niesiecki; Nowy Korbut, III; Trelińska B., Album armorum nobilium Regni Poloniae XV–XVIII saec.: herby nobilitacji i indygenatów XV–XVIII w., L. 2001; – Brückner A., Ł. Górnickiego, Rozmowa Polaka z Włochem. Notatka bibliograficzna, „Kwart. Hist.” R. 13: 1899 s. 69–72; Czuczyński A., Pochodzenie i rodzina ks. Piotra Skargi Powęskiego, „Przegl. Powsz.” R. 9: 1892 t. 34 s. 199; Gliwa A., Chronologia i zasięg terytorialny napadów tatarskich na ziemię przemyską i sanocką w latach 1620–1629, „Roczn. Przemyski” T. 33: 1997 z. 3 s. 21; Jarra E., Historia polskiej filozofii politycznej 966–1795, Londyn 1968; Rostwo-Suski L., Jędrzej Suski z Rostwa prawnik i publicysta przemyski z przełomu XVI i XVII wieku, „Roczn. Przemyski” T. 37: 2001 z. 3 s. 3–22; Tygielski W., Włosi w Polsce XVI–XVII wieku. Utracona szansa na modernizację, W. 2005; Ulanowski B., [wstęp do:] Suski J., Korektura prawa i procesu polskiego, Kr. 1888; – Akta grodz. i ziem., XX; Script. Rer. Pol., XVIII; – AGAD: Metryka Kor., t. 135 s. 323; Arch. Archidiec. w Przemyślu: Acd T. 26 s. 350, 522; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: dok. perg. nr 375.

Marta Kusznierewicz-Mikś

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Andrzej Bobola h. Leliwa

ok. 1591 - 1657-05-16
święty
 

Jan Wężyk

1575 - 1638-05-27
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.