Lossow Józef Antoni (1874–1950), ziemianin, działacz gospodarczy, powstaniec wielkopolski. Syn Aleksandra i Joanny z Lossowów, ur. 13 VI w Gryżynie w pow. kościańskim. Szkołę średnią ukończył w Poznaniu. Po studiach rolniczych w Halle gospodarował początkowo w Boruszynie w pow. czarnkowskim, od r. 1910 w Gryżynie. Biorąc żywy udział w akcji odczytowej w Kółkach Rolniczych, był propagatorem technizacji rolnictwa. Prowadził tę działalność i w czasie pierwszej wojny światowej, także na terenie okupowanego przez Niemców byłego Król. Pol. W czasie powstania wielkopolskiego wstąpił w randze porucznika do tworzącego się wojska i organizował pułk Konnych Strzelców Straży Poznańskiej, przemianowany na 1 p. Ułanów Wielkopolskich, wreszcie na 15 p. Ułanów Poznańskich. Był od 27 XII 1918 do 21 I 1919 pierwszym dowódcą tej formacji. W końcu stycznia 1919 r. wyjechał do Kolonii i Londynu na czele komisji dla zakupu koni dla wojska. W l. 1919–21 był prezesem komisji remontowej przy Dowództwie Okręgu Gen. Poznań. Do rezerwy w randze majora 15 p. Ułanów Poznańskich przeszedł w r. 1921 i aż do r. 1939 był prezesem Związku Oficerów Rezerwy tego pułku. W Gryżynie, którą pod względem rolniczym postawił na bardzo wysokim poziomie, prowadził na wielką skalę hodowlę koni remontowych.
Zwolennik postępu w dziedzinie techniki i organizacji, w latach międzywojennych był L. jednym z ziemian wielkopolskich najsilniej zaangażowanych w życie przemysłowe kraju. Teren jego działalności to przede wszystkim gorzelnictwo. Przez wiele lat był prezesem Zachodnio-Polskiej Spółki Okowicianej, prezesem rady nadzorczej Zachodnio-Polskiego Zjednoczenia Spirytusowego, członkiem Państwowej Rady Spirytusowej, członkiem rady nadzorczej zakładu przerobu ziemniaków «Lubań–Wronki», zakładów rektyfikacji «Akwawit» w Poznaniu i «Rektyfikacja Warszawska» w Warszawie, Polskiego Zrzeszenia Wódczanego w Warszawie, wreszcie Polskiego Przemysłu Cukrowniczego. Z ramienia Zachodnio-Polskiego Zjednoczenia Spirytusowego wszedł w r. 1927 do Rady Banku Handlowego w Warszawie, której członkiem był do r. 1934. Poza tym należał do Rady Nadzorczej Cukrowni «Kościan», fabryki czekolady «Goplana» i organizacji eksportującej wódkę «Spirytus». Intensywnie działał na terenie kościańskiego sejmiku powiatowego, a także przy organizacji lokalnych oddziałów Ligi Obrony Przeciwlotniczej. Miarą zaufania, jakim się cieszył, było bardzo częste powoływanie go do opieki nad małoletnimi, do działów i sądów polubownych. L. nie był związany z żadnym stronnictwem politycznym; stosunkowo najbliższy był tym ziemianom, którzy stali na stanowisku współpracy z pomajowymi rządami. W r. 1929 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Lata drugiej wojny światowej spędził w Warszawie. Umarł w Poznaniu 11 III 1950. Ożeniony był (21 VI 1904) z Heleną Szembekówną (zm. 18 VIII 1965), córką Aleksandra i Marii Engeström.
Syn Aleksander (1910–1944), adoptowany przez wuja Wacława Niemojowskiego, nosił nazwisko Lossow-Niemojowski. Porucznik rezerwy 15 p. ułanów, ciężko ranny w r. 1939 w bitwie pod Piątkiem koło Walewic, potem czynny w Armii Krajowej (AK) na terenie Warszawy (pseud. Alik). W randze rotmistrza walczył w powstaniu warszawskim. Ranny na Woli 5 VIII 1944, umieszczony w szpitalu Karola i Marii, został dnia następnego wraz z innymi znajdującymi się tam rannymi rozstrzelany przez Niemców. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Virtuti Militari, czterokrotnie Medalem Wojska Polskiego, miał ponadto Złoty Krzyż Zasługi i Krzyż AK.
Łoza, Czy wiesz, kto to jest?, (fot.); Żychliński; – Czarnecki J. J., Zarys historii wojennej 15 pułku Ułanów Poznańskich, W. 1929; Dzieje 15 pułku Ułanów Poznańskich, Oprac. zbiorowe pod red. P. Zaremby, Londyn 1962; Landau Z., Oligarchia finansowa Drugiej Rzeczypospolitej, „Przegl. Hist.” T. 62: 1971 s. 84; – „Głos Wpol.” 1950 nr 72; „Rocznik Informacyjny o Spółkach Akcyjnych w Polsce” (potem) „Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu” 1929 i n.; „Żołnierz Wpol.” R. 6: 1925 nr 5; – Arch. Państw. w P.: Akta wielkiej własności ziemskiej 937; – Informacja rodziny.
Włodzimierz Dworzaczek